De verkiezing van Geert Wilders is een onheilspellende voorbode

De verkiezing van Geert Wilders is een onheilspellende voorbode. Het uur is gekomen dat Europa de verspreiding van extreemrechts moet tegenhouden.

De overwinning van extreemrechts door Wilders bij de Nederlandse verkiezingen laat zien hoe snel rechts in opkomst is in Europa.

De dramatische overwinning van de extreemrechtse provocateur Geert Wilders bij de recente Nederlandse verkiezingen is het zoveelste uiterst zorgwekkende teken dat Europa de sluier van tolerantie aan het verscheuren is en schaamtelozer uitsluiting begint te bewerkstelligen. De verspreiding van extreemrechtse radicalisering over het hele continent is een signaal dat Europa in een diepe politieke, sociale en morele crisis verkeert.

De Partij voor de Vrijheid (PVV) van Wilders, die al een hele tijd in opkomst is, behaalde 37 van de 150 zetels in de Tweede Kamer. Dit waren twintig zetels meer dan het bij de verkiezingen van 2021 won, terwijl de andere partijen zetels verloren, waardoor extreemrechts de grootste partij in het nationale parlement is. Radicaal-links werd het hardst getroffen en verloor bijna de helft van zijn gekozen vertegenwoordigers.

De politieke carrière van Wilders is opgebouwd rond anti-islam- en anti-immigratieretoriek. In 2016 werd hij zelfs beschuldigd van het aanzetten tot haat en discriminatie tegen Nederlandse Marokkanen. Hij heeft altijd een solide basis van kiezerssteun gehad, maar die was voorheen nooit sterk genoeg om hem in staat te stellen een machtsmakelaar in de Nederlandse politiek te worden. 

Het is duidelijk dat de politieke dynamiek nu is veranderd, en Wilders is bezig met het zoeken naar mogelijke regeringscoalities. Wilders wil graag premier worden en zegt bereid te zijn zijn standpunten te matigen , maar dat komt alleen omdat hij moeite heeft partners te verleiden een coalitieregering te vormen met zijn extreemrechtse partij.

Als ongetwijfeld een van Europa’s meest flagrant racistische politici riep Wilders in zijn campagne op tot een einde aan het asiel voor alle vluchtelingen, de ‘de-islamisering’ van Nederland en een referendum in Brexit-stijl over de Europese Unie (EU). Hij werd gezien als een politieke buitenstaander, maar opiniepeilers hadden het mis. Toch mag het voor niemand een verrassing zijn dat op dit moment meer Nederlandse kiezers zich tot de boodschap van Wilders wendden. 

In heel Europa – Noord, Zuid, Oost en West – zijn extreemrechtse partijen doorgebroken in het reguliere politieke bewustzijn , omdat veel kiezers genoeg hebben van gevestigde partijen. De Italianen waren nauwelijks verrast toen de radicaal-rechtse Broeders van Italië van Giorgia Meloni een duidelijke meerderheid behaalden bij de vervroegde algemene verkiezingen van 2022 in Italië.

Ooit beschouwd als marginale organisaties die voorbestemd waren voor politieke onzichtbaarheid, hebben de extreemrechtse bewegingen en partijen in Europa terrein gewonnen bij gefrustreerde arbeiders en teleurgestelde burgers uit de middenklasse, waaronder jongerenkiezers. Bovendien hebben ze impact omdat zowel rechtse als centrumlinkse reguliere partijen een anti-immigratiestandpunt hebben aangenomen, terwijl ze de neoliberale agenda nog harder pushen, waarbij ze tegemoetkomen aan de behoeften en belangen van de rijken en de zakenklasse. 

Het resultaat van dit alles is dat meer kiezers zich naar extreemrechts wenden, omdat het anti-immigratiebeleid steeds meer steun krijgt en het neoliberalisme het sociale vangnet vernietigt en de kloof tussen de haves en de have-nots groter maakt.

Nederland heeft dertien jaar neoliberaal bewind doorstaan ​​onder leiding van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD), een centrumrechtse partij die de belangen van particuliere ondernemingen en grote bedrijven behartigde en weinig aandacht schonk aan de behoeften van de gemiddelde burger. 

Een schandaal over overheidsinspanningen om de kinderbijslag te verlagen door duizenden gezinnen met lage en middeninkomens aan een kritisch onderzoek te onderwerpen en hen valselijk te beschuldigen van het illegaal verkrijgen van uitkeringen, vervreemdde een aanzienlijk deel van de kiezers, net als de gasaffaire in Groningen , waarin de autoriteiten gaswinsten vóór de veiligheid van omliggende gemeenschappen. 

Dergelijke schandalen speelden, samen met de toenemende zorgen over de kosten van levensonderhoud en woningtekorten, een belangrijke rol in het groeiende wantrouwen jegens de regering en voedden de perceptie dat er een wind van verandering nodig was in de Nederlandse politiek. Bovendien had de VVD besloten om immigratie tot een belangrijk campagnethema te maken, dus het hoeft niet verbaasd te zijn, zoals de Nederlandse auteur en redacteur Auke van der Berg mij via e-mail vertelde, dat veel kiezers er uiteindelijk voor kozen om “het origineel (PVV-Wilders) te kiezen. en niet de kopie.”

Uiteraard versterkte de overwinning van Wilders het besluit van andere extreemrechtse leiders om door te gaan met hun campagne tegen een kosmopolitisch en multicultureel Europa. De felicitaties stroomden binnen van de Hongaarse Viktor Orbán; de Italiaanse vice-minister en leider van de extreemrechtse partij, Matteo Salvini; en het Franse Marine Le Pen. Maar zoals de Franse minister Bruno Le Maire zei over de verkiezingsoverwinning van Wilders, was dit een gevolg van “alle angsten die in Europa opkomen” over immigratie en de economie.

Hoewel angstzaaierij rond immigratie zeker een factor is achter de opkomst van extreemrechts in Europa, kunnen economische kwesties zoals de dalende levensstandaard en economische ongelijkheid in feite de belangrijkste motor zijn achter de verspreiding van anti-immigratiegevoelens. Het integratieproject van de Europese Unie wordt door grote delen van de bevolking van het continent lange tijd gezien als een ondermijning van de nationale soevereiniteit en een versterking van het neoliberale economische beleid dat schadelijk is voor de arbeidersklasse.

 Toch kunnen we de rol die racisme en islamofobie hebben gespeeld niet negeren, omdat vooral de migratiestromen uit niet-Europese landen als een bedreiging worden aangeprezen, en niet meer dan de moslimmigratie. De ongerechtvaardigde angst onder degenen die oproepen tot strengere immigratiewetten, zoals veel Nederlandse burgers door de jaren heen hebben gedaan, is die van de islam. Het probleem voor hen is dat de immigranten moslim zijn, niet dat het immigranten zijn. 

Europa verwelkomde Oekraïense vluchtelingen. Maar zoals politicoloog Lamis Abdelaaty zei : “Europeanen zien Oekraïners als blank en christelijk, vergelijkbaar met de manier waarop velen in Europese landen zichzelf zien.”

Op dit moment is de vraag niet of extreem-rechts in opkomst is in Europa, maar eerder hoe nationale regeringen en de EU van plan zijn het fascisme en extreem-rechts-extremisme tegen te gaan. Angst voor de ‘Ander’ en de gevolgen van het neoliberalisme (economische onzekerheid, armoede, ongelijkheid en verslechterende levensstandaard) behoren tot de belangrijkste oorzaken van de toenemende publieke steun voor extreemrechtse partijen.

 Als er niets aan wordt gedaan, en vooral als er via internet en sociale media wordt georganiseerd, zal de hardrechtse politiek alleen maar groeien en zal het extreemrechtse geweld waarschijnlijk toenemen. Wat onlangs in Dublin plaatsvond, waar honderden radicaal-rechtse relschoppers tekeer gingen vanwege onbevestigde berichten op sociale media dat drie kinderen waren neergestoken door een ‘illegale immigrant’, kan een opmaat zijn voor wat de toekomst in petto heeft voor westerse samenlevingen die niet bereid zijn om de factoren aanpakken die bijdragen aan de verspreiding van extreemrechtse ideologieën.

Het opkomend tij van extreemrechts is angstaanjagend en monsterlijk, maar effectief verzet kan deze nachtmerrie nog steeds doorbreken. De extreemrechtse ideologen van Europa vermengen nationalistische en sociale standpunten, net zoals hun voorgangers dat in de jaren twintig en dertig deden. 

Het antwoord op de dreiging die zij in de 21e eeuw vormen is duidelijk: het aanpakken van de diepere oorzaken van economische ongelijkheid en ervoor zorgen dat niemand achterblijft. De terugkeer van de sociale staat en de uitbreiding van de democratie zijn de beste beschikbare instrumenten om het fascisme en extreemrechts extremisme te bestrijden. Ze werkten in het verleden en kunnen nog steeds werken.

Extreemrechts is een bedreiging voor een fatsoenlijke samenleving. Het uur is gekomen dat Europa de monsters moet trotseren.