Ahmed Marcouch, tijdens zijn carrière rechtstreeks het doelwit van Geert Wilders, worstelt met de beste manier om de wonden van het land te genezen.
Marcouch Al snel nadat het nieuws naar buiten kwam dat de populist Geert Wilders en zijn anti-Islam Partij voor de Vrijheid (PVV) van alle partijen de meeste stemmen hadden gewonnen bij de Nederlandse verkiezingen, troostte Ahmed Marcouch zijn radeloze achtjarige kind.
Eerder op de dag had een leraar op de school van zijn zoon de verkiezingsresultaten toegelicht en de grote verschillen tussen partijen besproken. Nu was de zoon van Marcouch doodsbang dat het gezin het land zou moeten verlaten.
“Het was hartverscheurend”, zei Marcouch. Maar voor Marcouch, de in Marokko geboren burgemeester van de Oost-Nederlandse stad Arnhem, was het ook een zorgwekkend teken van hoe diep de politiek in het persoonlijke was doorgedrongen.
“Dit is de zoon van de burgemeester”, zei hij. “En hij is bang dat de regering – deze partij – hen uit deze samenleving zal verdrijven.”
Sinds 2017 staat de PvdA-politicus aan het roer van Arnhem en probeert bijna 170.000 inwoners met nationaliteiten uit meer dan 100 landen samen te brengen.
Maar de verkiezingen brachten hem naar onbekend terrein. De afgelopen tien dagen heeft Marcouch, een moslim die op tienjarige leeftijd naar Nederland is verhuisd en die tijdens zijn politieke carrière rechtstreeks het doelwit is geweest van Wilders, geworsteld met de beste manier om de wonden te genezen die door de resultaten zijn blootgelegd.
De PVV kwam naar voren als de meest gestemde partij in de provincie Gelderland, de thuisbasis van Arnhem, met meer dan 20% die beloften steunde, waaronder de afwijzing van alle nieuwe asielaanvragen, het verbieden van islamitische hoofddoeken uit openbare gebouwen, het deporteren van criminelen met een dubbele nationaliteit en het beëindigen van het vrije verkeer van EU-werknemers.
Afgezien van de opvallende beloften, zag Marcouch in het resultaat een terugval tegen traditionele partijen en instellingen door mensen die gefrustreerd waren door de stijgende huisvestingskosten en de sterk stijgende kosten van levensonderhoud. “Al veertig jaar lang horen ze beloftes. ‘Stem op mij en je leven zal beter worden’”, zei Marcouch. “Maar ze hebben geen verandering in hun omstandigheden gezien.”
Deze realiteit maakte de weg vrij voor Wilders, meent hij. “Ondertussen zien ze dat Wilders hun woede, hun teleurstelling, uitspreekt. Ze hoorden geen oplossingen, maar hij geeft woorden aan hun angsten”, zei hij. ‘Het was genoeg voor hem om te zeggen: ‘Ik voel je pijn.’ Het was genoeg dat mensen op zijn partij stemden.”
Marcouch beschreef het resultaat als een wake-up call voor politici, in die zin dat het had blootgelegd hoe het langdurige onvermogen om deze kwesties aan te pakken plaats had gemaakt voor wat hij een ‘bedreiging voor de democratie’ in Nederland noemde. “De Nederlandse samenleving is een van de rijkste ter wereld. Maar niet iedere burger profiteert van deze rijkdom.”
Als voorbeeld noemde hij het gebrek aan betaalbare woningen. “We hebben een sociale crisis, zoals we een klimaatcrisis of energiecrisis hebben”, zei hij. “Het komt niet door immigranten of vluchtelingen. Dit komt door het wanbeleid van politici. Het komt door politieke keuzes. We moeten de woede aanpakken.”
Hij is begonnen stappen te ondernemen om precies dat te doen, door dagen na de verkiezingen een dialoog te organiseren zodat bewoners hun mening kunnen delen. “Voor mij is het op dit moment erg belangrijk om mensen met elkaar in verbinding te brengen, om mensen ertoe aan te zetten deze negatieve polarisatie te bestrijden”, zei hij.
Onder degenen die nog steeds aan het bijkomen waren van de resultaten, bevonden zich veel leden van de moslimgemeenschap. “Ik begrijp echt de schok van een overwinning van een partij die moslims tientallen jaren systematisch heeft vernederd, die moskeeën en de Koran wil verbieden en moslims van hun fundamentele rechten wil beroven”, zei hij.
In 2017, nadat het nieuws bekend werd dat Marcouch burgemeester van Arnhem zou worden, was Wilders een van degenen die naar de stad kwamen om te protesteren, waarbij hij Marcouch in een verklaring omschreef als “meer geschikt om burgemeester van Rabat te zijn” dan van Arnhem.
Morgen 16.00 uur protesteer ik met enkele collega's voor het gemeentehuis Arnhem tegen de benoeming van @ahmedmarcouch tot burgemeester. pic.twitter.com/CQMRyYPP9D
— Geert Wilders (@geertwilderspvv) July 4, 2017
“Hij probeerde mij te vernederen, maar dat deed hij niet”, zei Marcouch, die in 2017 reageerde door op te merken dat iedereen – inclusief Wilders – welkom was in de stad.
“Maar het probleem is natuurlijk het signaal dat hij stuurde naar alle jongeren met de naam Ahmed of Mohamed of Fatima. Met dat soort protest zei hij dat zelfs als je je best doet en een plek bereikt waar je de bevoegdheid hebt om burgemeester te worden, het niet genoeg is om geaccepteerd te worden,’ zei hij. “En dat is de tragedie van dit soort toespraken.”
Dagen na de verkiezingen maakte hij zich opnieuw zorgen dat sommige jonge moslims zich door de verkiezingen vervreemd voelden van de Nederlandse samenleving. “Ik denk dat het heel belangrijk is om aandacht te besteden aan deze jongeren en deze leden van onze gemeenschap, hen te steunen en hen te vertellen dat dit de stem is van een heel kleine minderheid. De meerderheid van onze samenleving is hiertegen.”
Hoewel er waarschijnlijk langdurige onderhandelingen zullen plaatsvinden terwijl Wilders probeert voldoende steun bijeen te brengen om het parlement van het land te leiden, was Marcouch onvermurwbaar dat de verkiezingen een glasheldere uitkomst hadden geboden als het ging om de erosie van het vertrouwen in democratische instellingen.
Wat nu nodig was, was duurzame financiering op gebieden als onderwijs, huisvesting en veiligheid, zei hij. “We hebben dit soort investeringen nodig om het vertrouwen van de kiezers terug te winnen en mensen te laten zien dat de democratie ook voor hen zal werken. Omdat onze democratie niet voor iedereen werkt.”