Extreemrechts profiteert puinhoop Duitsland

Halverwege zijn termijn heeft Olaf Scholz een populariteitsprobleem. Extreemrechts profiteert ervan.

Extreemrechts – De Duitse regeringscoalitie, onder leiding van bondskanselier Olaf Scholz, is goed op weg om de meeste van haar beloften waar te maken, maar haar populariteit is gekelderd in het voordeel van de extreemrechtse AfD-partij.

De Duitse federale verkiezingen van 2021 leken een keerpunt in de politiek van het land te markeren – de oude leider Angela Merkel had aangekondigd dat ze zich niet opnieuw kandidaat zou stellen en de peilingen voorspelden een spannende strijd.

De verwoestende overstromingen in juli hebben ertoe bijgedragen dat klimaatverandering een belangrijk campagneonderwerp werd, waarbij beide partijen actie beloofden. Nadat de lijsttrekker van de centrumrechtse CDU/CSU echter werd betrapt op lachen tijdens een bezoek aan een getroffen gebied, kreeg de centrumlinkse SDP-partij van Olaf Scholz een voorsprong in de peilingen.

De verkiezingsresultaten waren opmerkelijk: na zestien jaar aan de macht behaalde de regerende CDU/CSU het slechtste resultaat ooit, de Groenen hun beste resultaat ooit, en de SDP was voor het eerst sinds 2002 de grootste partij.

Scholz werd de eerste nieuwe bondskanselier van Duitsland in een generatie en vormde een coalitie bestaande uit zijn SDP-partij, de Groenen en de Vrije Democratische Partij (FDP). Maar nu de helft van zijn termijn nadert, ziet het er somber uit voor zijn coalitie en partij.

Uit een opiniepeiling van DEUTSCHLANDTREND eind augustus bleek dat als er federale verkiezingen zouden worden gehouden, de SPD slechts 16% van de stemmen zou halen – bijna 10 procentpunten minder dan toen zij de macht veiligstelde – en, cruciaal, achter extreemrechts zou staan. Alternatief voor Deutschland (AfD) partij.

Zijn coalitiepartners zouden ook de steun verliezen, wat de vrees aanwakkert dat extreemrechts een reële kans heeft om een ​​koningmaker te worden.

De ideologische scheuren van de coalitie beginnen zichtbaar te worden

Het begon relatief goed voor Scholz en zijn coalitie. Na de invasie van Poetin in Oekraïne kondigde de Duitse bondskanselier aan dat het land 100 miljard euro zou uitgeven om het verouderende Duitse leger te moderniseren. De aankondiging werd met veel tamtam onthaald en Scholz werd geprezen als de man die zeventig jaar Duits buitenlands beleid van de ene op de andere dag had veranderd. De kijkcijfers van zijn partij stegen en waren opnieuw nek-aan-nek met de CDU/CSU.

De oorlog in Oekraïne en de daaropvolgende energiecrisis hielden de coalitie aanvankelijk verenigd, maar die eenheid vertoont nu enkele aanzienlijke scheuren.

Duitsland is eraan gewend geleid te worden door wat in andere Europese democratieën als ongewone kameraden zou kunnen worden gezien. Van 2013-2021 regeerden de centrumrechtse en centrumlinkse partijen in een zogenaamde grote coalitie, hetzelfde gebeurde ook van 2005-2009. Hoewel er af en toe publieke meningsverschillen waren, vonden de onderhandelingen tussen coalitiepartijen doorgaans achter gesloten deuren plaats.

Deze coalitie heeft echter haar vuile was in het openbaar uitgezonden, waarbij Scholz werd gezien als niet in staat de boel onder controle te houden.

“Boven dit alles staat bondskanselier Scholz, die geen controle heeft over zijn regering”, vertelde Reinhard, een 23-jarige juridisch assistent en CDU/CSU-aanhanger uit Beieren, aan Euronews.

“De ministers bouwen onderhandelingstroeven op elkaar op en blokkeren elkaar. Terwijl de kanselier een oplossing presenteert, blijven de ministers discussiëren in de pers. Er zijn discussies over bijna elk onderwerp; de begroting, Kindergrundsicherung (basistoelage voor kinderopvang), verwarming, consistent economisch beleid enz.”

In een tussentijdse evaluatie van de coalitie door de Bertelsmann Stichting constateerde prof. dr. Robert Vehrkamp dat dit een wijdverspreide opvatting was.

“In tegenstelling tot het ambitieniveau en de uitvoeringsstatus van het regeerakkoord, wordt de stoplichtregering door het publiek gezien als een betwistende coalitie”, schreef hij.

Voor veel Duitsers, die eraan gewend zijn hun regeringspartijen op één lijn te zien, draagt ​​het gekibbel van de huidige coalitie bij aan een steeds pessimistischer stemming over het bestuur van het land.

Anderen geven de voormalige bondskanselier van Duitsland de schuld van veel van de problemen waarmee het land wordt geconfronteerd, zoals een economische vertraging. Zij beweren dat een gebrek aan investeringen en langetermijnplanning Duitsland niet meer concurrerend heeft gemaakt.

Volgens de ranglijst van 2022 van het Economisch Onderzoeksinstituut ZEW staat Duitsland nu alarmerend laag – op de 18e plaats – onder de 21 leidende industriële economieën ter wereld.

Kan uiteenvallen en oorlog voeren

De coalitie van Scholz houdt drie partijen bijeen die aantoonbaar grotere ideologische verdeeldheid hebben dan de SDP en CDU/CSU onder leiding van Merkel. De SDP is een centrumlinkse progressieve partij, de Groenen geloven in bepaald staatsinterventie, vooral als het gaat om de energietransitie, maar de FDP is een vrijemarktpartij die gelooft in economisch liberalisme.

In mei braken er particuliere meningsverschillen uit tussen de partijen over een wetsvoorstel over het terugdringen van de uitstoot van fossiele brandstoffen door verwarmingstoestellen in huizen en andere gebouwen. De FDP blokkeerde het wetsontwerp, ondanks dat het het eerder had goedgekeurd. De partij bekritiseerde de aanpak van de Groenen ten aanzien van de energietransitie, terwijl de Groenen woedend reageerden en de FDP ervan beschuldigden onbetrouwbare partners te zijn.

Het meningsverschil broeide al maanden, waarbij de twee partijen sinds maart tegen elkaar brieften, ondanks dertig uur durende onderhandelingen in dezelfde maand om de ruzie op te lossen.

Sindsdien zijn de argumenten blijven voortduren, waardoor enkele wetgevende doelstellingen zijn ontspoord. In augustus slaagde de coalitie er niet in overeenstemming te bereiken over een wet die een bredere verlichting van de vennootschapsbelasting ter waarde van miljarden euro’s biedt, bedoeld om de groei in het land nieuw leven in te blazen. Het probleem voor Scholz is dat nu zijn coalitiepartijen openlijk met elkaar in oorlog zijn, dit vragen oproept over de vraag of hij wel de controle heeft over zijn regering.

Maar ondanks deze toenemende publieke onvrede wordt de evaluatie van de heersende coalitie door de Bertelsmann Foundation, die sinds december 2021 aan de macht is, over het geheel genomen als goed beoordeeld. Onderzoekers keken naar de 453 beloften die de federale regering twee jaar geleden deed en ontdekten dat bijna tweederde van de beloften van de coalitie ofwel volledig zijn uitgevoerd, ofwel op zijn minst onderweg zijn.

Kan de extreemrechtse AfD profiteren van het Duitse ongeluk?

De partij die consequent heeft geprofiteerd van de impopulariteit van de coalitie is de extreemrechtse AfD. Na slechts ongeveer 10% te hebben gewonnen in de federale verkiezingen van 2021, staat de partij nu op ongeveer 22% van de peilingen.

Het groeiende aantal asielzoekers heeft ook de opmars van de AfD versterkt, die nu niet alleen tweede staat in de peilingen voor federale verkiezingen, maar ook leidend is in de oostelijke deelstaten Brandenburg, Saksen en Thüringen, waar in 2024 verkiezingen worden gehouden.

Desondanks is het onduidelijk of de partij een weg naar de macht heeft of potentiële partners. Alle grote partijen mijden de groep momenteel, waarbij de CDU in augustus haar weigering om met extreemrechts samen te werken opnieuw bevestigde.

De leider van Duitslands grootste oppositiepartij Friedrich Merz herhaalde in augustus: “We hebben een duidelijk standpunt in de CDU. Wij werken niet samen met de AfD. Niet in de parlementen, niet in de gemeenteraden”.

Maar zoals het gezegde luidt: een week is lang in de politiek.