Wilders “Nederland wordt veiliger en de zon zal weer schijnen.” Zo begint PVV-kopstuk Geert Wilders zijn voorstelling van het nieuwe Nederlandse regeerakkoord. De komende Nederlandse regering wil sterk ingrijpen op het vlak van migratie. Verder legt het akkoord onder meer de nadruk op veiligheid, bestaanszekerheid en landbouw.
Wilders Er werd tot laat vannacht onderhandeld om de laatste puntjes op de i te zetten, maar bijna 6 maanden na de verkiezingen hebben de Nederlandse partijen BBB, PVV, VVD en NSC een akkoord bereikt over een nieuwe, rechtse regering.
“Radicaal-rechts speelt al lang een vrij grote rol in de Nederlandse politiek, maar er is nu voor het eerst echt een regering met de PVV”, zegt journalist Ivan Ollevier in De Ochtend op Radio 1 vanuit Den Haag. “Het informele cordon sanitaire dat er was rond de partij is nu dus gebroken.”
Heel wat informatie over het regeerakkoord was vanochtend al gelekt in de Nederlandse media, maar intussen hebben de 4 partijleiders het akkoord officieel voorgesteld. Ze benadrukten ook alle 4 de goede samenwerking, ondanks de verschillen tussen de partijen.
“We schrijven geschiedenis vandaag”, zo spreekt PVV-kopstuk Geert Wilders de pers toe. “Met elkaar als 4 partijen, maar ook de PVV, mijn eigen partij, komt in het kabinet.”
“Wie het akkoord leest, zal zien dat er heel wat zal veranderen. De zon zal weer schijnen. Het motto van dit kabinet is ‘Hoop, lef en trots’. We zullen weer trots kunnen zijn op ons prachtige Nederland.”
Strenger asielbeleid
Migratie wordt een prioriteit, wat niet verrassend is in een regering waar de PVV van Geert Wilders de toon zal zetten. Daarbij staat het “het strengste asielbeleid ooit” centraal.
Zo is overeengekomen dat de ‘spreidingswet’, die afspraken over de opvang van asielzoekers bevat, niet zal worden uitgevoerd. De 4 meerderheidspartijen willen ook een tijdelijke asielcrisiswet invoeren. De asielvergunning voor onbepaalde tijd wordt afgeschaft en de vergunning voor tijdelijk verblijf wordt aangepast.
Automatische gezinshereniging wordt ook geschrapt en het aantal mensen dat via gezinshereniging mag nareizen wordt “fors beperkt”.
Bestaanszekerheid
NSC-kopstuk Pieter Omtzigt benadrukt tijdens zijn toespraak dat dit kabinet de bestaanszekerheid wil verbeteren, een belangrijk thema voor NSC. Hij noemt onder meer de vele flex-contracten. “Nederland is daar kampioen in, en daar gaan we maatregelen tegen nemen”, aldus Omtzigt.
Verder wil de coalitie een lastenverlichting op arbeid, “bijvoorbeeld via het introduceren van een extra schijf in de Inkomstenbelasting”. En de 4 willen zekerheid op de arbeidsmarkt stimuleren, schuldhulpverlening verbeteren, wonen weer betaalbaar maken en kinderopvang voor ouders bijna gratis maken.
“Het is een onrustige periode in Nederland en de wereld”, zegt Omtzigt. “Met dit ambitieuze programma – dat we nog moeten uitwerken – hopen we Nederland samen een stap verder te helpen.”
Stikstofbeleid
En dan zijn er ook zaken die de BoerBurgerBeweging (BBB) tegemoet moeten komen. Op het vlak van stikstofbeleid kiezen de partijen bijvoorbeeld voor een minder vergaande aanpak dan de ontslagnemende regering. Een gedwongen krimp van de veestapel is niet aan de orde en ook gedwongen onteigening van boeren niet.
Er mag overdag weer 130 kilometer per uur worden gereden op de snelweg. Die maximumsnelheid werd enkele jaren geleden nog verlaagd om de uitstoot van stikstof omlaag te brengen.
De coalitie in wording wil zich in haar klimaatbeleid houden aan de bestaande afspraken, maar vindt het niet nodig om in Europa voorop te lopen. Het plan om grote vervuilende bedrijven vanaf 2028 meer te laten betalen voor hun CO2-uitstoot wordt bijvoorbeeld ingetrokken.
Ambassade in Israël
Een andere opvallend voorstel, zeker in de huidige internationale context: Nederland wil zijn ambassade in Israël van Tel Aviv naar Jeruzalem verplaatsen. Er “wordt onderzocht wanneer verplaatsing van de ambassade naar Jeruzalem op een daartoe geschikt moment kan plaatsvinden”, schrijven de 4 partijen.
De formerende partijen hebben in hun hoofdlijnenakkoord afgesproken om uiteindelijk 14,7 miljard euro per jaar te bezuinigen. Daar staat ook 14,7 miljard euro aan extra uitgaven tegenover. Dat gaat samen met lastenverzwaringen van 4,6 miljard euro.
En nu?
“In het zogenoemde programma-akkoord staan alleen de hoofdlijnen”, legt Ollevier uit. “De regering zal die lijnen in de loop van de legislatuur verder moeten uitwerken.”
Nederlandse media hoopten dat de premierkandidaat bekend zou worden tijdens de persconferentie van de fracties, maar daar werd met geen woord over gerept.
Het is gebruikelijk dat de formateur de premier wordt. Dat is Richard Van Zwol, die ook al informateur was. Hij zal dus het team van ministers en staatssecretarissen samenstellen. Maar hij heeft al aangegeven geen premier te willen worden.
Dat Wilders geen premier wordt, is ook al langer duidelijk. Maar wie dan wel? Vooral de naam van oud-PvdA-minister Ronald Plasterk, die eerder in deze formatie ook al verkenner en informateur was, doet al enkele dagen de ronde.
“Plasterk is een opvallend figuur”, zegt Ollevier. “Hij is een sociaal-democraat die de laatste jaren een heel eind naar rechts is opgeschoven. Hij kan het ook persoonlijk heel goed vinden met Wilders. De partijen zullen er nog over moeten discussiëren, maar waarschijnlijk zal Plasterk inderdaad de premier worden.”
De Nederlandse politieke kopstukken en hun partij
- Geert Wilders van de Partij voor de Vrijheid (PVV): De partijslogan “Nederland weer op 1” geeft de toon van de PVV duidelijk aan. Volgens de partij komt de Nederlander te vaak op de tweede plaats. De oorzaak leggen PVV-politici bij “de voortdurende asieltsunami”. Het migratie-debat is dan ook een van de stokpaardjes van de partij.
- Caroline van der Plas van de BoerBurgerBeweging (BBB): “We zetten de burger voorop”, reageerde Caroline van der Plas aan VRT NWS na de verkiezingsoverwinning in maart vorig jaar. Volgens analisten behaalde de BBB zo’n succes omdat het de belangen van de landbouwsector wist te verbinden met een bredere onvrede bij de Nederlandse boeren en burgers. Bij de verkiezingen eind vorig jaar was het resultaat echter een stuk minder goed.
- Dilan Yesilgöz-Zegerius van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD): binnen haar partij heeft Yesilgöz een eerder rechts profiel. Ze wordt als “gedreven” en “perfectionistisch” omschreven en volgt als minister de harde lijn in de aanpak van criminaliteit en op het thema migratie.
- Pieter Omtzigt van het Nieuw Sociaal Contract (NSC): Omtzigt wil met de gloednieuwe partij NSC vooral een nieuwe bestuurscultuur in Nederland verwezenlijken. Een ander speerpunt van het NSC is bestaanszekerheid, die zich uit in bijvoorbeeld betaalbaar voedsel en betaalbare woningen.
[…] Wilders Het taboe op het stemmen op populistische, anti-immigratiepartijen vervaagt. […]
[…] Het hoofdlijnenakkoord is een mengsel van puur gelul en mooipraterij gelardeerd met soms zeer gedetailleerde voorstellen die bij nader inzien vaak eveneens niet meer inhouden dan een vrome wens. Heel vaak ziet men ook dat voor maatregelen eerst even de Europese regelgeving moet worden aangepast. Menig minister van het nieuwe kabinet zal zich ongetwijfeld in Brussel de tong blauw lullen om eerder ook door Nederland geaccordeerd beleid op losse schroeven te zetten. […]