Mensenrechtenexperts waarschuwen voor het Europese harde optreden tegen klimaatdemonstranten

klimaatactivisten – Groot-Brittannië heeft het voortouw genomen, waarbij landen over het hele continent massa-arrestaties uitvoeren, draconische nieuwe wetten aannemen en activisten bestempelen als ecoterroristen

• Hoe criminalisering wordt gebruikt om klimaatactivisten over de hele wereld het zwijgen op te leggen
• Bedreigingen aan het adres van de Duitse klimaatactivisten, aangewakkerd door de retoriek van politici, zegt activist

Mensenrechtenexperts en activisten hebben gewaarschuwd voor een intensivering van het harde optreden tegen de klimaatprotesten in heel Europa, omdat uit onderzoek van Guardian bleek dat landen over het hele continent repressieve maatregelen gebruikten om activisten het zwijgen op te leggen.

In Duitsland, Frankrijk, Italië, Zweden, Nederland en Groot-Brittannië hebben de autoriteiten op de klimaatprotesten gereageerd met massa-arrestaties, het aannemen van draconische nieuwe wetten, het opleggen van zware straffen voor niet-gewelddadige protesten en het bestempelen van activisten als hooligans. saboteurs of ecoterroristen.

Het harde optreden kwam ondanks oproepen van vooraanstaande mensenrechtenverdedigers en milieuactivisten om maatschappelijke ruimte te geven aan het recht op geweldloos protest, na een zomer van recordbrekende hitte in Zuid-Europa die wordt toegeschreven aan de gevolgen van de klimaatverandering .

Groot-Brittannië loopt voorop in het harde optreden, zeggen experts, waarbij rechters onlangs een beroep hebben afgewezen tegen meerjarige straffen voor klimaatactivisten die een snelwegbrug in Oost-Londen hadden geblokkeerd. De gevangenisstraffen van drie jaar voor Marcus Decker en Morgan Trowland eerder dit jaar zouden de langste zijn die een Britse rechter heeft opgelegd wegens niet-gewelddadig protest.

De uitspraak kwam toen demonstranten in Groot-Brittannië probeerden hun weg te vinden in een nieuwe juridische omgeving die aanzienlijke beperkingen oplegt aan het recht om te protesteren, waaronder twee veelomvattende nieuwe wetten die de afgelopen twee jaar zijn aangenomen en die de politie de vrijheid geven protesten te verbieden die als ‘ontwrichtend’ worden beschouwd. en het criminaliseren van een groot aantal protesttactieken.

Michel Forst, de VN-rapporteur voor milieuverdedigers sinds juni vorig jaar, omschreef de situatie in Groot-Brittannië als “angstaanjagend”. Hij voegde eraan toe dat andere landen “naar de Britse voorbeelden keken met de bedoeling soortgelijke wetten in hun eigen land aan te nemen, wat een verwoestend effect zal hebben voor Europa”.

“Sinds mijn benoeming heb ik naar veel landen in Europa gereisd en er is een duidelijke trend”, vertelde Forst aan The Guardian. “We zien een toenemend aantal gevallen waarin deze klimaatactivisten steeds vaker voor de rechter worden gebracht en er steeds strengere wetten worden aangenomen om deze aanvallen op verdedigers te vergemakkelijken.”

Hij voegde eraan toe: “Ik ben er zeker van dat er Europese samenwerking bestaat tussen de politiekorpsen tegen dit soort activiteiten. Mijn zorg is dat wanneer [regeringen] deze mensen ecoterroristen noemen, of nieuwe vormen van laster en laster gebruiken … dit een enorme impact heeft op hoe de bevolking hen ziet en op de zaak waarvoor deze mensen vechten. Het is voor mij een grote zorg.”

Amnesty International zei dat het een continentaal optreden tegen protesten onderzoekt. Catrinel Motoc, senior campagnevoerder van de organisatie voor civiele ruimte en recht op protest in Europa, zei: “Mensen over de hele wereld verheffen moedig hun stem om op te roepen tot dringende maatregelen tegen de klimaatcrisis, maar velen worden geconfronteerd met ernstige gevolgen voor hun vreedzame activisme.

“Vreedzame demonstranten hebben geen andere keuze dan publieke protesten en geweldloze directe acties te organiseren, omdat Europese landen niet genoeg doen om de klimaatcrisis aan te pakken.

“Er is alarmerend bewijs van criminalisering, intimidatie, stigmatisering en negatieve retoriek jegens milieuactivisten.”

Motoc zei dat in plaats van vreedzame milieuverdedigers te demoniseren en aan banden te leggen, “Europese regeringen [hun] energie zouden moeten steken in een open dialoog met activisten en organisaties om de problemen van de klimaatcrisis op te lossen. Klimaatdemonstranten zijn geen overlast, en ze mogen niet het zwijgen worden opgelegd of verpletterd.”

In juni riep Dunja Mijatović, de commissaris voor de mensenrechten van de Raad van Europa, ook op tot een einde aan het harde optreden tegen milieuactivisten. Afgelopen december deed Volker Türk, de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de VN, een beroep op regeringen om de “burgerruimte” voor jonge milieuactivisten te beschermen, en “niet hard op te treden op een manier die we in veel delen van de wereld hebben gezien”.

Er was deze zomer wijdverbreide verontwaardiging toen de Franse minister van Binnenlandse Zaken, Gérald Darmanin, een van de krachtigste instrumenten van de staat gebruikte om het verbod op een van de belangrijkste milieuprotestgroepen van het land te gelasten.

Les Soulévements de la Terre, een collectief van lokale milieucampagnes, had een reeks protesten georganiseerd, met tactieken als sabotage, die eindigden met gewelddadige confrontaties met de politie, en Darmanin die de activisten aan de kaak stelde als ‘extreem links’ en ‘ecoterroristen’.

In Nederland werd in mei een van een reeks wegversperringen op de snelweg A12 in Den Haag door de politie met behulp van waterkanonnen uiteengeslagen, waarbij ruim 1.500 mensen werden gearresteerd. Zeven klimaatactivisten werden veroordeeld wegens opruiing – een aanklacht die nog nooit eerder tegen klimaatdemonstranten was geuit – in verband met online berichten waarin mensen werden opgeroepen zich bij een eerdere demonstratie aan te sluiten.

In Zweden werden ongeveer twintig leden van de groep Återställ Våtmarker [Restore Wetlands] veroordeeld wegens sabotage omdat ze snelwegen in de hoofdstad Stockholm hadden geblokkeerd. Anderen werden tot vier weken in voorarrest vastgehouden wegens deelname aan protesten.

In Duitsland voerde de politie in mei landelijke invallen uit tegen de groep Letzte Generation (Laatste Generatie), wier aanhangers zich maandenlang bijna wekelijks aan de wegen hadden vastgelijmd, en zich ook richtten op kunstgalerijen en andere culturele ruimtes. Op bevel van de politie werd de homepage van de groep gesloten en werden bezittingen van leden in beslag genomen.

Bij de meest recente telling, aangeleverd door de activisten, had de politie alleen al in Berlijn meer dan 4.000 arrestaties verricht van aanhangers van de Laatste Generatie die deelnamen aan wegblokkades.

De autoriteiten in Italië hebben anti-georganiseerde misdaadwetten gebruikt om de protesten hard aan te pakken, waar de groep Ultima Generazione (ook de Laatste Generatie) sinds vorig jaar wegblokkades heeft opgeworpen. De politie-eenheid van Digos, die gespecialiseerd is in terrorismebestrijding, rechtvaardigde in april het gebruik van anti-maffiawetten om de groep aan te vallen door te zeggen dat de acties van burgerlijke ongehoorzaamheid niet spontaan hadden plaatsgevonden, maar waren georganiseerd, besproken en afgewogen door een interne hiërarchie. 

Dit ging gepaard met nieuwe, strengere straffen voor protesten, waarbij activisten boetes tot € 40.000 kregen voor acties tegen kunstwerken en ander cultureel erfgoed.

Richard Pearshouse, directeur van de milieuafdeling van Human Rights Watch, zei: “Deze beperkingen op milieuprotesten in Europa en Groot-Brittannië zijn ongelooflijk kortzichtig. Deze regeringen hebben niet begrepen dat we er allemaal groot belang bij hebben dat meer mensen de straat op gaan om betere milieubescherming en meer klimaatactie te eisen.

“Overheden moeten het recht op vergadering en meningsuiting respecteren en hun eigen milieubescherming en klimaatambities opvoeren. Dat is de enige manier waarop we een kans hebben om uit deze klimaatcrisis te komen terwijl onze democratische instellingen intact zijn.”

Een woordvoerder van het Britse ministerie van Binnenlandse Zaken zei: “Het recht om te protesteren is een fundamenteel onderdeel van onze democratie, maar we moeten ook het recht van de gezagsgetrouwe meerderheid beschermen om hun dagelijkse leven voort te zetten.

“De Wet op de Openbare Orde zorgt voor nieuwe strafbare feiten en passende straffen voor egoïstische guerrilla-protesttactieken.”

Het Franse ministerie van Binnenlandse Zaken zei dat lokale functionarissen het recht hebben demonstraties te verbieden als er een ernstig risico bestaat dat de openbare orde wordt verstoord. “Deze eenmalige verboden, waarvan er in absolute termen zeer weinig zijn, worden niet opgelegd vanwege de reden van de demonstratie.”

Het Italiaanse ministerie van Binnenlandse Zaken verwees naar een verklaring van minister van Cultuur Gennaro Sangiuliano in april, die zei dat aanvallen op monumenten economische schade toebrengen aan de gemeenschap en duur zijn om op te ruimen. “Wie schade veroorzaakt, moet persoonlijk betalen.”

Het Duitse ministerie van Binnenlandse Zaken weigerde commentaar te geven. Het Beierse ministerie van Binnenlandse Zaken verwees de Guardian naar het openbaar ministerie in München, dat uit juni een verklaring aflegde waarin het bevestigde dat het toestemming had gegeven voor het afluisteren van telefoons van zes van de zeven Last Generation-leden waarop strafrechtelijk onderzoek loopt.

Het Zweedse ministerie van Binnenlandse Zaken weigerde commentaar te geven. Het Nederlandse ministerie van Justitie heeft niet gereageerd op verzoeken om commentaar.