Amper enkele weken geleden diende de Europese Commissie haar voorstel in voor het budget voor 2024 in. En nu al vraagt voorzitster Ursula von der Leyen 66 miljard euro extra van de lidstaten. Een aanzienlijk bedrag. Het jaarbudget voor 2023 bedroeg 183 miljard euro en het gevraagde budget voor 2024 bedroeg 189,3 miljard euro.

EU wil extra geld voor Oekraïne en voor migratiebeleid

Inflatie en hogere rentebetalingen

De Europese Commissie wil dat de 27 lidstaten van de Europese Unie 66 miljard euro meer bijdragen aan de lopende meerjarenbegroting tot en met 2027. Zogezegd om Oekraïne de komende jaren financieel te kunnen blijven steunen. Von der Leyen deed daarvoor in de haar gebruikelijke stijl een oproep om een fonds van 50 miljard euro bestaande uit leningen, giften en bijdragen op te zetten om andere donoren aan Oekraïne aan te moedigen.

Von der Leyen vroeg tegelijk extra geld voor migratie- en vluchtelingenbeleid. Daarnaast wil ze miljarden euro aan subsidies steken in industrieën en technologieën. Om de energietransitie en de Green Deal verder te helpen.

Ondanks de immense bedragen die de Europese Commissie via het coronaherstelfonds NextGenerationEU mocht ophalen (en vaak voor andere zaken aanwendde) en de vele nieuwe EU-belastingen die de Commissie mag innen, lijkt de Europese Commissie in de financiële problemen te verkeren. Von der Leyen ziet zich naar eigen zeggen geconfronteerd met inflatie en hogere rentebetalingen. Een inflatie die deels te danken is aan het rentebeleid van de eigen Europese Centrale Bank (ECB).

Meer afdragen voor meer ‘Europa’

Toen de Europese Commissie tegen de zin van velen in 2021 toelating kreeg om EU-schulden te maken, leek geld gratis. Nu volgt de ontnuchtering en schermt de Commissie plots met ‘hogere rentebetalingen’. De lidstaten ervaren die problemen eveneens, maar die kunnen niet zoals de Europese Commissie aankloppen bij lidstaten. De lidstaten moeten ofwel extra schulden maken, ofwel extra belastingen heffen. Het verkopen van beide maatregelen voor ‘Europa’ in plaats van voor de eigen budgettaire problemen is politiek allicht een zelfmoordoperatie.

De Commissie heeft volgens Von der Leyen haar prioriteiten bijgesteld en van elke mogelijkheid om flexibel te zijn gebruikgemaakt, maar het volstaat niet. De Commissie heeft voor haar beleid extra geld nodig voor de periode 2024 tot en met 2027.

Tijdens de onderhandelingen over de meerjarenbegroting van 2021 tot en met 2027 haalde de Europese Commissie al een recordbedrag binnen. Bovendien kwam daar het pakket herstelsteun omwille van de covid-19-pandemie bij. Al die middelen lijken nu onvoldoende. Zogezegd omwille van de ‘onvoorziene’ Russische invasie in Oekraïne en de gevolgen daarvan.

Kritiek

De timing van die extra bede om schaars belastinggeld valt uitermate slecht. De EU-ambtenaren, inclusief de Europese Commissie, hebben zich in juni nogmaals een forse loonsverhoging toegekend. In het geval van Von der Leyen komt die neer op zo’n slordige 3.800 euro per maand extra. Het is nog maar de vraag hoe happig lidstaten zullen zijn om de gevraagde extra miljarden euro af te geven.

Von der Leyen speelt al een jaar zeer vaak de Oekraïne-kaart uit en telkens strooit ze met miljarden en beloften, die buiten haar bevoegdheden vallen. De meerjarenbegroting gaat over bevoegdheden van de Europese Commissie. Dit aanpassen vergt naast goedkeuring van de lidstaten ook goedkeuring van het Europees Parlement. Dus mochten Von der Leyen en haar Commissie de bevoegdheden willen oprekken, dan moeten zij het aansturen op een verdragswijziging tussen de lidstaten.

Von der Leyens landgenoot, de Duitse liberale minister van Financiën, reageerde alvast not amused. ‘Dit is niet het moment om lidstaten om een hogere bijdrage te vragen’, aldus minister Christian Lindner. Critici storen zich steeds meer aan de megalomane plannen van de Commissie-Von der Leyen. De vraag rijst nu: worden deze plannen van Von der Leyen de plannen te veel?