Klimaatverandering Het extreme weer houdt de gemoederen wereldwijd bezig, het regent Facebookposts van vakantiegangers die bosbranden ontvluchten. Italiaanse, Spaanse en Griekse media staan vol verontrustende stukken over hoe bewoners in getroffen gebieden uitdagingen als exceptionele droogte, bosbranden of enorme wateroverlast moeten aangaan.
Maar is dat nieuws? Hoort noodweer niet gewoon bij extreme zomers? of toch klimaatverandering. En was het vroeger ook niet zo? Nee dus, niet in deze mate, aldus de onderzoekers van World Weather Attribution (WWA). Ze zijn er zeker van dat de mens een stempel drukt op bijna elke hittecalamiteit. Oftewel: de door de mens veroorzaakte opwarming van de aarde speelt wel degelijk een grote rol in alle ellende die nu in het nieuws is.
En – ook geen fijne constatering voor wie het nog niet wist – de huidige extreme hitte die het noordelijk halfrond plaagt en die dus gepaard gaat met ongekende weersomstandigheden, zal in de toekomst vaker voorkomen. En bovendien nog veel vaker als de wereld opwarmt met meer dan 2 graden boven het niveau van eind negentiende eeuw.
Volgens het vandaag gepubliceerde WWA-rapport kunnen recordtemperaturen zoals waargenomen ongeveer eens in de vijftien jaar worden verwacht in Noord-Amerika, eens in de tien jaar in Zuid-Europa en eens in de vijf jaar in China. Sjoukje Philip, een van de klimaatonderzoekers bij het Koninklijk Nederlands Meteorologisch InstituutI en een van de auteurs van het rapport, denkt dat de aandacht voor het onderwerp nu wel groter is, nu veel mensen persoonlijk worden geconfronteerd met de impact van deze hittegolven.
Verontrustend
De voorspellingen van Philip en haar collega’s zijn verontrustend, maar feitelijk ook een bevestiging van eerdere rapporten. Extreme weergebeurtenissen, waaronder hittegolven, zullen naar verwachting nog frequenter en intenser worden bij elke fractie van een graad opwarming.
De WWA heeft een uitgebreid onderzoek uitgevoerd naar de impact van klimaatverandering op watergerelateerde rampen, zoals overstromingen, branden en hittegolven. Maar liefst 38 van de 52 onderzoeken toonden aan dat deze dramatische gebeurtenissen waarschijnlijker of ernstiger werden door klimaatverandering.
De wetenschappers konden snel, middels een wetenschappelijk erkende methode, een schat aan gegevens en computersimulaties analyseren om het huidige klimaat te vergelijken met eerdere weerpatronen. In het bijzonder richtten ze zich op de gemiddelde maximumtemperaturen over zeven dagen in Zuid-Europa, over achttien dagen in het westen van de VS, Texas en het noorden van Mexico, en over veertien dagen in de laaglanden van China – het moment waarop de hitte op zijn gevaarlijkst was in elke regio.
‘Het verschil tussen de drie regio’s die we hebben onderzocht, is dat we met zekerheid kunnen zeggen dat de temperaturen die we nu hebben gezien in zowel Zuid-Europa als Noord-Amerika, niet zouden zijn voorgekomen zonder klimaatverandering’, legt Philip uit. Voor China speelt klimaatverandering ook een rol, maar daar is de temperatuurtoename iets kleiner.
Complex
Het onderwerp is complex, want niet álle rampen kunnen direct worden toegeschreven aan door menselijke activiteiten veroorzaakte klimaatverandering. Bij de recente overstromingen in het noorden van Italië was het totale effect van klimaatverandering bijvoorbeeld niet direct zichtbaar. Maar één ding is zeker, aldus Philip, de gevolgen van de opwarming van de aarde zijn op een of andere manier onmiskenbaar, vooral bij hittegolven.
Tenzij de wereld overschakelt op schone energie, zullen hittegolven volgens voorspellingen steeds vaker voorkomen en intenser worden door klimaatverandering. Hittegolven zoals die van deze maand zouden volgens de studie regelmatig kunnen voorkomen als de opwarming van de aarde 2 graden boven het pre-industriële tijdperk stijgt.
Philip: ‘Het is natuurlijk aan iedereen om in het klein of groter te kijken wat we er zelf aan kunnen doen. En dat kan heel klein zijn, doordat je minder gaat vliegen of meer groen in je straat probeert te krijgen. En op een ander niveau kun je stemmen op een partij die aandacht heeft voor klimaatverandering.’
De recente hittegolven waren ongeveer 2,5 graad warmer in Zuid-Europa dan ze zouden zijn geweest zonder klimaatverandering, 2 graden warmer in Noord-Amerika en 1 graad warmer in China, aldus de WWA.
Hittegolven teisteren noordelijk halfrond
Enorme bosbranden op Rhodos en La Palma (vorige week) zorgden ervoor dat toeristen op de vlucht sloegen. Dit weekend steeg de temperatuur op Rhodos naar maar liefst 49 graden. In Italië gold in zestien steden – waaronder Rome, Firenze en Bologna – de alarmfase vanwege de hitte. Tegelijkertijd vielen hagelstenen ter grootte van tennisballen in delen van Noord-Italië. Ook het zeewater wordt steeds warmer, met temperaturen in de Middellandse Zee die ruim 2 graden hoger zijn dan normaal voor deze tijd van het jaar. Langs de kust van Spanje bedraagt de gemiddelde watertemperatuur deze maand 24,6 graden, terwijl dat normaal 22,4 graden is.
In noordelijke delen van China bereikten de temperaturen ongekende hoogten, terwijl de zuidoostelijke kusten getroffen werden door zware regenval en tyfoons. Als reactie daarop kochten de Chinezen deze zomer ruim 12 miljoen airco’s, een stijging van 36 procent ten opzichte van 2022. Schuilkelders voor luchtaanvallen werden opgezet om de bevolking te beschermen tegen de hitte.
Bijna een derde van de Amerikanen – meer dan 113 miljoen mensen – kreeg deze maand te maken met een of andere vorm van hitteadvies. Binnenblijven en veel drinken was het parool in grote delen van het zuiden en zuidwesten, waar temperaturen recordhoogtes bereikten. Op sommige plaatsen bleef het wekenlang boven de 40 graden, met uitschieters tot 48 graden. Zelfs ’s nachts waren de omstandigheden zwaar, met minimumtemperaturen boven de 30 graden.
[…] ernstigste gevolgen van de mondiale hittegolf hebben zich voorgedaan in Saoedi-Arabië, waar naar schatting duizend mensen zijn omgekomen door de […]