Als je ’s nachts wakker ligt van de vraag hoe het nou verder zal gaan met Nick en Simon, of Dreetje Hazes en de Meilands, dan is je leven onbekommerd.
De psychotherapeut is dat niet met mij eens, want hij neemt de zorgen van die mensen serieus, en hij wil ze maar wat graag helpen, tegen een ‘bescheiden’ vergoeding, die met een beetje kunst-en-vliegwerk afgewenteld kan worden op de gemeenschap via de verzekering. Maar ik zeg: ‘Get a Life!’. Dat is niet harteloos, maar uit bezorgdheid voor de consequenties als we overal een probleem van maken dat we ons persoonlijk aan moeten trekken.
Je hebt een probleem als je de boodschappen niet meer kunt betalen, niet weet waar je het geld vandaan moet halen voor de huur of de hypotheek, of geld moet lenen om te voorkomen dat je wordt ‘afgesloten’ van het ‘netwerk’ als gevolg van overheidsbeleid. Dat is geen exclusieve lijst van zorgen die wél serieus zijn. Maar op enig moment is het klaar.
Als de premier van een land drukker is met Oekraïne, Israël en andere landen ver van huis, of we vinden hem meer bij ‘Conferenties’ en ‘Congressen’ waar afspraken worden gemaakt waarvan iedereen beseft dat het in het gunstigste geval intentieverklaringen zijn, en vrijwel altijd zonde van het geld dat ermee gemoeid is, en de ‘uitstoot’ die wordt gegenereerd door al die ‘wereldleiders’ met hun gevolg die ‘acte de presence’ geven, dan is het land waarvan betrokkene premier is blijkbaar ‘af’.
Dito waar we het ons als land kunnen veroorloven om een ‘ombudsman’ te hebben die rapporten publiceert vol conclusies die open deuren zijn, en die iedere beschonken stamgast ook kan trekken zonder er een studie van te hebben gemaakt, louter op grond van eigen ervaringen in de échte wereld, en de verhalen van andere kroegtijgers.
In de realiteit is het niet zelden zo dat mensen die zich grote zorgen zouden moeten maken over buitengewoon belangrijke kwesties, vaak met inbegrip van de vraag waar ze het geld vandaan gaan halen voor hun eerste levensbehoeften, alleen maar kunnen praten over Nick en Simon, Dreetje Hazes en de Meilands. Terwijl premiers en andere bestuurders, die hoognodig aan de bak moeten om de problemen in eigen land het hoofd te bieden, voordat de schade onherstelbaar is, tóch drukker zijn met Oekraïne, Israël en deze of gene ‘top’ over de ‘houtkap’ in de wereld.
In mijn jonge jaren kwam de televisie, en begon de populistische ‘Telegraaf’ met ‘roddelrubrieken’ die de oplage van de krant beslist geen schade toebrachten. Ik was niet de enige die opmerkte dat mensen die hun tijd beter konden besteden de grootste consumenten waren van die ‘pulp’.
En dat ze het ook nog eens serieus namen. In Engeland was de wereld van de ‘Tabloids’, die de ‘werkers’ hun verzetje gaven, waardoor ze vergaten op te komen voor kwesties die wél belangrijk waren, met alle gevolgen van dien. Maar gaandeweg breidde dat fenomeen zich uit, tot het nu nagenoeg elke bestuurlijke laag in de meeste westerse landen omvat. En als er dan eens een ernstige kwestie ‘getafeld’ wordt, is het parlement leeg en verlaten. Zorgwekkend, maar ook fascinerend. Hoe kan dat?
Optisch lijkt het te gaan over twee verschillende fenomenen, waar de ‘werkers’ zich verliezen in ‘Pulp-nieuws’ en ‘entertainment’, terwijl de bestuurders zich verliezen in onoplosbare problemen die daarnaast ‘exotisch’ zijn, in die zin dat ze geen betrekking hebben op het leven van alledag in het land dat ze geacht worden te besturen. Sterker nog, die laatste groep, de bestuurders, consensus-wetenschappers, activisten en ‘betrokken burgers’ menen zelf dat ze verheven zijn boven de ‘Pulp-consument’, terwijl ze minimaal evenveel schade veroorzaken, en niet zelden zelfs veel meer, door de enorme hoeveelheden geld die ze opzuigen voor hun hobbies.
Terwijl ze in de praktijk ook nog eens een ‘graag geziene gast’ zijn in de ’Talkshows’ en andere ‘Pulp-producties’ vol ‘Soundbites’, op jacht naar de stem van de ‘Pulp-consument’, of om hen ervan te overtuigen dat ze zich moeten laten vaccineren, of deze of gene oorlog moeten steunen.
Al tien jaar lang schrijf ik hier op mijn blog over de noodzaak om het fundament te onderhouden, door de prioriteiten juist te hebben opgelijnd, en weg te blijven van de verleiding om veel teveel hooi op je vork te nemen als overheid. De ene keer door te wijzen op zoiets als een ‘SWOT’-analyse, dan weer door nog maar eens te herhalen dat je niet kunt wonen in ‘Gelul’. Of door stil te staan bij de zwakheden in modellen, statistieken en andere moderne beleidsinstrumenten.
Hoe ‘uitkomsten’ van computersimulaties niet ‘hard’ zijn in die zin dat ze een accurate predictie geven, als je ze voedt met ‘Garbage’, omdat de uitkomst dan ook ‘Garbage’ is, zelfs als het model nog niet eens zo slecht is.
Onbekommerd, of zorgeloos, betekent derhalve niet dat je lekker bezig bent, en vooral zo door moet gaan. Tussen de schijnwerelden van de ‘Pulp’, en de ‘Astroturf’ waar de bestuurlijke bovenlaag druk mee is, bevindt zich de realiteit. En die realiteit gaat ons collectief in de billen bijten, terwijl we elkaar verdwaasd aankijken: ‘Waar kwam dat monster ineens vandaan?’ Het land was toch ‘af’? Wie heeft daar zitten verzaken? Wie niet, kun je beter vragen.