NPO wil af van Ongehoord Nederland: ‘Geen andere mogelijkheid meer over’

De NPO heeft staatssecretaris van Media, Gunay Uslu, gevraagd om omroep Ongehoord Nederland (ON!) uit het publieke bestel te zetten door de voorlopige vergunning in te trekken. Nooit eerder is zoiets in gang gezet in de Nederlandse omroepgeschiedenis.

Volgens de Raad van Bestuur geeft de omroep van Arnold Karskens ondanks drie opgelegde sancties ‘nog steeds’ onvoldoende uitvoering aan de bereidheid tot samenwerking en is er ‘geen andere mogelijkheid meer dan over te gaan tot het uiterste middel dat de wetgever de NPO heeft toegekend’. ‘Daardoor kan de NPO niet meer volledig aan haar wettelijke taak voldoen’, schrijft de NPO in de brief aan de staatssecretaris, waarin ook wordt gesteld dat de NPO ‘ernstig in haar taakuitvoering wordt belemmerd’.

De Raad van Bestuur van de NPO schrijft bovendien dat ‘het verspreiden van onjuiste informatie op de publieke omroep en gebrekkige onafhankelijkheid en objectiviteit bovendien het vertrouwen van het publiek in de publieke omroep als geheel aantasten’.

Het verzoek aan de staatssecretaris volgt op het besluit van de NPO maandag om ON! een derde boete op te leggen, dit keer van 132.000 euro. De omroep heeft tijdens het tweede seizoen van het programma Ongehoord Nieuws ‘opnieuw stelselmatig de journalistieke code van de NPO overtreden’.

Omroepbaas Arnold Karskens reageert op het uitdelen van de boete. Hij noemt die ‘belachelijk’ en zegt dat de vrijheid van meningsuiting in Nederland hiermee ‘een zware dreun’ krijgt. ON! vindt de mening van de NPO ‘onterecht en vooringenomen’. ,,Het kritisch belichten van de andere zijde, tegen de mainstream in, maakt ON! juist onmisbaar voor de publieke omroep waar alle diverse geluiden gehoord moeten kunnen worden’’, stelt de omroep in een reactie.

Volgens ON! meet de NPO ‘met twee maten’ en is de derde sanctie ‘extra wrang’. ,,Omdat ook over andere collega-omroepen veel klachten binnenkomen en de NPO jarenlang zwaar grensoverschrijdend gedrag bij hen heeft getolereerd zonder ook maar één cent boete uit te delen. (…) Wij zullen uit naam van de vrijheid van meningsuiting de NPO sancties tot bij de hoogste rechterlijke instanties aanvechten.’’

‘Hechten waarde aan pluriformiteit’

Het College van Omroepen (CvO) herkent zich in de waarnemingen van de NPO over Ongehoord Nederland (ON!), laat het in een reactie weten. ,,Het is voor de gehele publieke omroep van belang om ons aan de afspraken te houden die binnen de publieke omroep gelden. Daar zijn we allemaal op aanspreekbaar”, zegt voorzitter van het College van Omroepen Arjan Lock.

,,Nu is de raad van bestuur van oordeel dat eerdere sancties aan Ongehoord Nederland niet geleid hebben tot de gewenste verbeteringen. Daarmee richt ON! schade toe aan de betrouwbaarheid van het publieke bestel”, vervolgt Lock. ,,Daarom is het nu aan de staatssecretaris om hier iets van te vinden. We hechten veel waarde aan de pluriformiteit van de publieke omroep en maken ons er sterk voor dat iedereen zich gehoord voelt.”

‘Stelselmatig journalistieke codes overtreden’

De NPO maakte eind januari het voornemen bekend om ON! een derde sanctie op te leggen. De omroep van Arnold Karskens had daarna twee weken de tijd om te reageren. Voor ON! is de sanctie de derde in een jaar tijd. De eerste twee sancties van respectievelijk ruim 84.000 en ruim 56.000 euro werden in juli en december opgelegd. Die van december is nog niet officieel omdat ON! daar tegen in beroep is gegaan.

De eerste sanctie volgde na een rapport van de ombudsman, die destijds klagers in het gelijk stelde dat ON! in de programma’s aantoonbaar onjuiste informatie had verspreid. De tweede boete volgde omdat de omroep volgens de NPO niet voldoende bereid was om samen te werken binnen het omroepbestel.

De derde sanctie, die maandag officieel is opgelegd, zat al lange tijd in de pijpleiding, nadat eind november het tweede rapport van de ombudsman van de NPO verscheen, waarin staat dat de omroep de journalistieke code van de NPO in het tweede seizoen van het programma Ongehoord Nieuws ‘stelselmatig heeft overtreden’. Zo was in veel uitzendingen sprake van ‘een patroon van het systematisch delen van aantoonbaar onjuiste informatie, enerzijds door presentatoren in tijdens het gesprek geïntroduceerde informatie en anderzijds door het niet doorvragen naar opmerkingen van gasten’.