NAVO kiest een nieuwe topman: Mark Rutte nu al favoriet, enkel Turkije ligt nog dwars

De lidstaten van de NAVO willen nog dit kwartaal een nieuwe secretaris-generaal aanwijzen. Demissionair Nederlands premier Mark Rutte maakt de meeste kans, maar sommige zuidelijke lidstaten houden zijn benoeming nog tegen in een poging hun eigen positie binnen het bondgenootschap te versterken.

NAVO Vooral Turkije zou nog een lijstje met wensen hebben die vervuld moeten worden voor president Recep Tayyip Erdogan zijn zegen wil geven. Ankara wil vooral de verzekering hebben dat de Nederlander niet de EU-landen voortrekt die bij de NAVO zijn aangesloten, meldde het Amerikaanse persbureau Bloomberg dinsdag.

Dat de NAVO haast maakt met de opvolging van de Noor Jens Stoltenberg, bleek dinsdag ook. De Amerikaanse ambassadeur bij de NAVO, Julianne Smith, liet in Brussel doorschemeren dat de NAVO de knoop “in het eerste kwart van dit kalenderjaar” wil doorhakken.

Rutte is de enige bekende kandidaat voor de topfunctie. “Dat is geen geheim”, aldus Smith, in de aanloop naar een bijeenkomst van NAVO-ministers van Defensie woensdag en donderdag. Rutte is volgens haar “een van de personen waar de alliantie naar kijkt, maar het is een nog lopend proces. We kijken ernaar uit dit proces af te ronden.”

CONCURRENTIE

Rutte zou nog concurrentie kunnen ondervinden van de Baltische staten. De Estse premier Kaja Kallas heeft belangstelling getoond, net als de Letse oud-premier Arturs Krisjanis Kariņs. Maar zij zijn niet als officiële kandidaten door hun landen naar voren geschoven.

Ruttes naam viel ook in januari als de grootste kanshebber op de hoogste post bij de NAVO. Persbureau Bloomberg berichtte dat zijn kandidatuur de steun geniet van een “aanzienlijk aantal lidstaten”. De Nederlander wordt gezien als de aangewezen persoon om zaken te doen met Donald Trump, mocht de oud-president als winnaar uit de bus komen bij de Amerikaanse verkiezingen dit jaar.

De Verenigde Staten zouden Rutte al tweemaal gevraagd hebben om het militaire bondgenootschap te gaan leiden. Twee keer hield Nederlands langst regerende minister-president de boot af, de laatste keer niet wetende dat zijn vierde kabinet binnen de kortste keren zou sneuvelen.

SPIJKERS MET KOPPEN

Volgens Bloomberg wordt de benoeming van Rutte vooral opgehouden door zuidelijke lidstaten die hopen dat ze hun eigen positie kunnen versterken. De NAVO zou spijkers met koppen willen slaan om te voorkomen dat de opvolging van Stoltenberg tot een politieke warboel leidt na de Europese verkiezingen van juli dit jaar.

De vrees is dat bij een extreemrechtse overwinning in sommige lidstaten kandidaten worden voorgedragen die niets voelen voor verdere steun van de NAVO aan Oekraïne, dat nu al is verzwakt door een tekort aan wapens en munitie en slechts met moeite het hoofd kan bieden aan de Russische agressie.

Stoltenberg houdt het in oktober voor gezien. Hij verlengde zijn ambtstermijn vorig jaar september met een jaar op verzoek van de lidstaten, bij gebrek aan een opvolger. Als hij afzwaait, heeft de Noor de NAVO tien jaar geleid.