Terwijl regeringspolitici nieuwe middelen bespreken in de strijd tegen ‘haat op internet’, komt nu naar voren dat het Bureau voor de Bescherming van de Grondwet zelf rechts-extremistische en criminele inhoud verspreidt via digitale informanten – die op hun beurt worden gepresenteerd als bewijs van de dreiging van rechts. Een twijfelachtige schaduwcyclus.
“Haat en agitatie op het internet” – de bestrijding ervan staat bovenaan de agenda van veel stoplichtpolitici. Rechts-extremisten verspreiden haatslogans op sociale media, zetten aan tot haat en plegen daardoor misdaden – dit is iets waar de minister van Binnenlandse Zaken en haar veiligheidsautoriteiten voortdurend over klagen. En is het onderwerp van talloze onderzoeken, rapporten, etc. De federale overheid geeft, bijvoorbeeld via het Ministerie van Familiezaken, direct en indirect veel geld uit aan de bestrijding van “haat op internet”.
Volgens de regering komt dit vooral van rechts. Deze ‘rechtse brutalisering’ op internet wordt vaak aangevoerd als een bedreiging voor de democratie. Politici schrijven hele boeken over hoe zij het slachtoffer werden van ‘haat op internet’, de Federale Recherche en het Bureau voor de Bescherming van de Grondwet, geflankeerd door verschillende parastatale ‘rapportagecentra’, registreren gretig elke rechtse ‘haatmisdaad’. ” op het internet.
Maar het Bureau voor de Bescherming van de Grondwet draagt blijkbaar zelf aan dit alles bij – en honderden keren opnieuw. Met enkele honderden fulltime medewerkers van het Bureau voor de Bescherming van de Grondwet doet de binnenlandse geheime dienst zich op sociale netwerken met nepaccounts voor als rechts-extremistische gebruikers. Het Bureau voor de Bescherming van de Grondwet spreekt van “virtuele agenten”. Ook mogen zij tot op zekere hoogte misdrijven plegen, zoals het aanzetten tot haat. Dat meldt de Süddeutsche Zeitung .
Hoe verschijnen deze accounts? Hoeveel zijn er? Worden hun misdaden geregistreerd als rechts-extremistische misdaden? Het Bureau voor de Bescherming van de Grondwet zwijgt over deze kwestie – en lijkt een beetje op een glazenmaker die ramen breekt en vervolgens aanbiedt om te helpen. Er wordt voortdurend gesproken over rechtse haat op internet, over ‘haat en agitatie’ als een centraal probleem – een probleem waaraan het Bureau voor de Bescherming van de Grondwet uiteraard zijn steentje bijdraagt.
De schaduwwereld van Haldenwang
Het Bureau voor de Bescherming van de Grondwet is in het verleden al fel bekritiseerd vanwege zijn werk met informanten, vooral in de rechts-extremistische scene. Decennia lang hebben informanten herhaaldelijk voor schandalen gezorgd. In de zomer van vorig jaar kondigde minister van Justitie Marco Buschmann (FDP) aan dat hij informanten “kort aan de lijn” wilde houden.
Nieuw was ook dat de Bondsdag jaarlijks anoniem geïnformeerd moest worden over de activiteiten van de informanten. Tot nu toe is hiervan nog maar heel weinig gebeurd: het gebrek aan transparantie is opvallend. De rechterlijke controle is “tot nu toe slechts gedeeltelijk gegarandeerd”, legt het ministerie van Justitie uit. En dit ondanks de “zeer ernstige inbreuken op de grondrechten” veroorzaakt door de informanten. Het Ministerie van Justitie stelt: Onder de starheid van Haldenwang bestaat er een schaduwwereld die grotendeels ongecontroleerd opereert.
Vaak weten alleen de autoriteiten zelf het echt. Dit speelt ook een rol in het dispuut over de AfD. Heeft het Bureau voor de Bescherming van de Grondwet volgens hetzelfde principe bijgedragen aan radicalisering, bijvoorbeeld in partijchatgroepen? Sociale media en chatgroepen – dit zijn precies de bronnen waarop het Bureau voor de Bescherming van de Grondwet “vrijwel zonder uitzondering” vertrouwt in zijn 1.000 pagina’s tellende rapport over het radicalisme van de AfD, schreven de advocaten van de AfD in hun motivering eind 2022 bij de hogere administratieve rechtbank van Münster.
Het werk en de missie van het Bureau voor de Bescherming van de Grondwet worden uitgevoerd op een manier die in geen enkel ander democratisch land bestaat. En het is problematisch voor een Federaal Bureau voor de Bescherming van de Grondwet dat zichzelf zo openlijk als een politiek strijdorgaan ziet. “Het is niet alleen de taak van het Bureau voor de Bescherming van de Grondwet om de peilingen van de AfD te verlagen”, legde een zelfvoldane Haldenwang onlangs uit op ZDF. Dezelfde Haldenwang die de AfD-partijconferenties live op televisie becommentarieert en ‘classificeert’.
Daar moest hij overigens snel een einde aan maken – de publieke commentaar op de Europese Partijconferentie van de AfD en de daar gekozen kandidaten – na een waarschuwing. Zijn kantoor heeft vele malen in de rechtbank verloren omdat het grenzen overschreed en de wet overtrad in zijn duidelijk politiek gemotiveerde strijd tegen de AfD.
Geheime dienst met een partijpolitieke missie
De AfD had in 2021 ook succes tegen het Federale Bureau voor de Bescherming van de Grondwet: op dat moment werd het bureau door de rechtbank verboden om de partij publiekelijk te omschrijven als een “verdachte zaak” – dit zou op onredelijke wijze interfereren met de gelijke kansen van burgers. politieke partijen, oordeelde de administratieve rechtbank van Keulen destijds. De uitspraak gaat verder met te zeggen dat het Federaal Bureau voor de Bescherming van de Grondwet informatie over een dergelijke classificatie heeft gepubliceerd door deze in de media door te geven, ondanks de verzekering van het tegendeel. Haldenwang had zijn macht als ambtshoofd misbruikt om politieke invloed uit te oefenen.
Wat Haldenwang drijft in de strijd tegen de AfD is geen neutrale missie, maar duidelijk een persoonlijke en/of politieke. Alleen al de genoemde voorbeelden veroorzaken een verlies aan vertrouwen. Wie op zo’n bevooroordeelde en oneerlijke manier te werk gaat, zou ook op andere terreinen de vijfde plaats kunnen verlaten – bijvoorbeeld bij het werken met undercoveragenten en nep-nazi’s op internet. Niemand zou dit in eerste instantie merken, omdat de geheime dienst nog steeds zo ongecontroleerd te werk mag gaan. Produceert het Bureau voor de Bescherming van de Grondwet uiteindelijk eenvoudigweg een deel van het bewijs van ‘rechts-extremisme’, bijvoorbeeld in de AfD, om politieke redenen?
Dit kan niet worden uitgesloten omdat de binnenlandse geheime dienst geen commentaar heeft gegeven. Het Bureau voor de Bescherming van de Grondwet wilde niet aan de AfD of in de rechtbank uitleggen dat het zich voor zijn werk aan bepaalde regels hield. Ruim een jaar geleden eisten de advocaten van de AfD te weten of het Bureau voor de Bescherming van de Grondwet zich werkelijk overal aan deze strikte nieuwe regels hield. De binnenlandse geheime dienst zou dit op zijn minst moeten ‘certificeren’, d.w.z. tijdens de rechtsgang formeel verzekeren dat zij precies dat doet. Dat is nog niet gebeurd.