De Stichting Nederlandse Publieke Omroep (NPO) heeft de staatssecretaris van Media Gunay Uslu (D66) gevraagd om de omroep Ongehoord Nederland (ON!) van het scherm te halen. De intrekking van de voorlopige vergunning van de onverbloemd rechtse zender zou een primeur zijn in de Nederlandse omroepgeschiedenis. Volgens NPO overtreedt Ongehoord Nederland stelselmatig de journalistieke code. ‘Onzin en een blijk van selectieve verontwaardiging,’ vindt mede-oprichter Arnold Karskens.
Arnold Karskens in 2003: onze man in Bagdad.
Ongehoord Nederland (ON!) kwam in februari 2022 voor het eerst op de buis in Nederland, en dat bleef niet onopgemerkt. Zo leverde de zender al meteen stevige kritiek op het coronabeleid, en nam ook regelmatig de woke-hysterie bij onze noorderburen en het Europese en Nederlandse klimaatbeleid onder vuur. De basis voor Ongehoord Nederland werd al in 2019 gelegd, onder meer door journalistiek veteraan Arnold Karskens, in Vlaanderen nog bekend als oorlogscorrespondent voor de VRT tijdens de Irakoorlog.
In minder dan een maand tijd haalde ON! de noodzakelijke 50.000 leden binnen, waarna er medio 2021 een voorlopige vergunning volgde. Sinds februari vorig jaar komt ON! tweemaal per week op de buis. Nadat de NPO de nieuwe zender vorig jaar al twee sancties oplegde, volgde er op 24 april een derde. Die sancties kwamen er na twee rapporten van de ombudsman.
‘In veel uitzendingen was er sprake van een patroon van het systematisch delen van aantoonbaar onjuiste informatie. Enerzijds door presentatoren in tijdens het gesprek geïntroduceerde informatie, anderzijds door het niet doorvragen naar opmerkingen van gasten’, zo klinkt het in dat rapport. Nu concludeert de NPO dat de nieuwe zender, ondanks die drie sancties, nog steeds onvoldoende bereid is tot samenwerking. En dus is er ‘geen andere mogelijkheid meer dan over te gaan tot het uiterste middel dat de wetgever de NPO heeft toegekend’, zo schrijft de NPO aan de bevoegde staatssecretaris.
Opiniezender
Arnold Karskens is het uiteraard niet eens met die kritiek. ‘We hebben ON! net opgericht omdat we van mening waren dat we op de andere omroepen maar één geluid hoorden. Vanuit journalistiek oogpunt is dat wat ons betreft een ernstige tekortkoming. Onze programma’s bestaan telkens uit een reportage gevolgd door opiniërende debatten of gesprekken. We zijn dan ook heel uitdrukkelijk een opiniezender, we brengen geen neutraal journaal zoals pakweg NOS dat moet brengen. Onze reportages voldoen ook perfect aan de journalistieke code, maar in het rapport van de ombudsman worden we aangevallen op de meningen die achteraf aan bod komen. Nu, als we bepaalde politici, wetenschappers of opiniemakers uitnodigen, dan doen we dat uiteraard in de eerste plaats omwille van de mening die ze verkondigen.’
Daar komt volgens Karskens nog bij dat ON! ook een ledenomroep is, net zoals pakweg EO, BNN-VARA of VPRO. De omroep vertegenwoordigt dus een bepaalde groep binnen de Nederlandse samenleving die zich te weinig herkende binnen de al bestaande omroepverenigingen – een typische Nederlandse erfenis uit de sterk verzuilde samenleving. Kijkers die het vaak ook gehad hebben met de politieke correctheid op die andere zenders.
Karskens: ‘Wij staan inderdaad kritisch tegenover het klimaatbeleid of massa-immigratie, en nodigen dus ook vaak gasten uit die rond die thema’s een uitgesproken mening hebben. Tegelijk is iedereen bij ons welkom en hanteren we ook het journalistieke principe van woord en wederwoord, al is dat soms heel lastig omdat bepaalde mensen niet op onze uitnodiging willen ingaan.’
Pluriform
Uit recent onderzoek van KRO-NCRV, een andere omroepvereniging, moet blijken dat haast 90 procent van de zendtijd bij ON! voorbehouden is aan wat de KRO-NCRV omschrijft als ‘de radicaal-rechtse partijen’. Daartoe onderzochten journalisten via gezichtsherkenningssoftware de zendtijd voor alle politieke partijen bij ON!
Toeval of niet, vorige week kwam Vlaams Belang hier met een persbericht waarin de VRT – géén omroepvereniging maar een openbare omroep – net het omgekeerde verwijt kreeg. Vlaams Belang, nochtans goed voor ruim 20 procent van de stemmen, zou amper 1 procent van de politieke spreektijd in het Journaal krijgen. Ook in duidingsprogramma’s op de VRT zou de partij zwaar ondervertegenwoordigd blijven.
‘Het kritisch belichten van de andere zijde, tegen de mainstream in, maakt ON! net onmisbaar voor de publieke omroep waar alle diverse geluiden gehoord moeten kunnen worden’, vindt Karskens. ‘Wij betwisten de conclusies van de NPO-Ombudsman dan ook, al was het maar omdat wij geen enkele wet overtreden hebben. Nederland kent een pluriform omroepbestel, en daarin hebben ook wij een plaats. We hebben ervoor gezorgd dat het journalistieke evenwicht is teruggekeerd, al zal ik niet ontkennen dat wij opinies verspreiden. Dat kan voor wrijving en controverse zorgen, maar dat heb je nu toch net ook nodig in een democratie?’
Rechter
Hoe het nu verder moet, is voorlopig onduidelijk. De bevoegde staatssecretaris heeft aangegeven nu twee maanden nodig te hebben om zich over de vraag van NPO uit te spreken. De voorlopige licentie van ON! is in principe vijf jaar geldig, waarna een definitieve erkenning zou moeten volgen. Bij ON! zelf zijn ze alvast niet van plan om bij de pakken te blijven zitten. De zender trok eerder al naar de rechter tegen de sancties die NPO oplegde.
‘Mocht de staatssecretaris onze licentie effectief intrekken, dan willen we uiteraard ook die beslissing juridisch aanvechten,’ klinkt het. ‘We hebben er de voorbije twee dagen al tweeduizend leden bij gekregen, en gaan nu stilaan richting 75.000 leden. Dit geeft toch wel aan dat we met ON! heel wat mensen de uitlaatklep bieden die ze ook nodig hebben.’