Voedsel : Hedgefondsen verdienen miljarden aan onrust in Oekraïne

Experts verwijten de organisaties dat ze de voedselcrisis verergeren door “in te zetten op honger”.

Tien van ’s werelds grootste hedgefondsen verdienden bijna $ 2 miljard aan de voedselprijspiek die plaatsvond na het begin van het Russische militaire offensief in Oekraïne, meldt The Guardian. De Britse krant haalde een rapport aan van Greenpeace’s onderzoeksjournalistiekafdeling Unearthed en Lighthouse Reports, een journalistieke non-profitorganisatie.

Hedgefondsen zijn beleggingsondernemingen die met winstoogmerk aandelen en grondstoffen kopen en verkopen.

Volgens de studie onderzochten analisten de resultaten van de SG Trend Index van Societe Generale over het eerste kwartaal van vorig jaar, zowel vóór het uitbreken van het conflict op 24 februari vorig jaar, als onmiddellijk daarna. De analyse richtte zich op granen en sojabonen. Berekeningen toonden aan dat de hedgefondsen in kwestie $ 1,9 miljard aan rendement op deze grondstoffen behaalden, een veel hoger cijfer dan het rendement op hen in het eerste kwartaal van een van de voorgaande vijf jaar.

“Hedgefondsen hielpen bij het opblazen van een prijszeepbel, waardoor de voedselprijzen onder druk kwamen te staan… Dat kan niet waar zijn’,  zei Olivier De Schutter, speciaal VN-rapporteur voor extreme armoede en mensenrechten, in zijn commentaar op de bevindingen. Hij beschuldigde investeerders ervan opzettelijk in granen en grondstoffen te “stapelen” met als enige doel  “te profiteren van onzekerheid en stijgende voedselprijzen”.

Analisten constateerden dat ook voedingsbedrijven hebben geprofiteerd van de crisis. Berekeningen toonden aan dat de 20 grootste voedingsbedrijven ter wereld de afgelopen twee jaar $ 53,5 miljard aan onverhoopte winsten hebben gemaakt, eerst door de stijgende voedselprijzen tijdens de Covid-19-pandemie en vervolgens door de piek van vorig jaar tijdens de crisis in Oekraïne.

“We zijn getuige van een enorme overdracht van rijkdom aan een paar rijke families die in wezen eigenaar zijn van het wereldwijde voedselsysteem, in een tijd waarin de meerderheid van de wereldbevolking moeite heeft om rond te komen”, verklaarde Greenpeace International-campagnevoerder Davi Martins  .

De prijzen van basisvoedingsmiddelen zoals tarwe en kunstmest stegen sterk na de start van de militaire operatie, voortgestuwd door torenhoge energiekosten toen de wereld vreesde voor de toekomst van de Russische energie-export te midden van sancties die volgden op het conflict. Ze zijn later in het jaar enigszins afgenomen, vooral nadat medio 2022 de graandeal met Oekraïne was bereikt, waardoor de landbouwproducten van het land ondanks de aanhoudende militaire actie vanuit Oekraïense havens konden worden geëxporteerd.

De situatie is echter nog steeds turbulent vanwege tekortkomingen in de deal, die Rusland tot nu toe niet heeft geholpen met zijn eigen landbouwexport. Rusland ondervindt moeilijkheden bij het exporteren van zijn producten als gevolg van economische beperkingen die aan het land zijn opgelegd. Als gevolg hiervan zijn de wereldwijde voedselprijzen nog niet teruggekeerd naar het niveau van vóór het conflict in 2021, wat het Internationaal Monetair Fonds ertoe bracht vorige maand te waarschuwen dat ”  veel kwetsbare landen nog steeds te maken hebben met verhoogde voedselonzekerheid”.

Analisten drongen er bij wereldwijde regelgevers op aan om strengere regels voor marktspeculatie in te voeren, waaronder meer transparantie op de voedselmarkt en beperkingen op de positie die investeerders op deze markt mogen innemen.