Binnen 24 uur na de aankondiging van Mark Ruttes vertrek haken twee vaak genoemde opvolgers af voor het VVD-lijsttrekkerschap: Edith Schippers en Klaas Dijkhoff zijn niet beschikbaar. Veel ogen zijn nu gericht op Dilan Yesilgöz, demissionair minister van Justitie en Veiligheid.
Het VVD-partijbestuur maakte maandag kort na Ruttes aankondiging bekend dat het nog deze week met de voordracht van een kandidaat komt. Dat voedt de geruchten dat er in de coulissen al iemand paraat staat.
Na een pauze van enkele jaren keerde oud-minister Schippers eerder dit jaar terug op het Binnenhof als VVD-fractieleider in de Eerste Kamer. Velen zagen daarin een vooraankondiging van een mogelijk partijleiderschap. Maar dat zit er niet in, heeft ze inmiddels laten weten: het lijsttrekkerschap is ‘absoluut’ niet haar ambitie.
Maandagavond, in het tv-programma OP1, sloot Klaas Dijkhoff zich bij haar aan. De voormalige fractievoorzitter in de Tweede Kamer, populair in eigen kring, gold lange tijd als de gedoodverfde opvolger, maar verliet in 2021 het Binnenhof omdat hij toe was aan een andere omgeving. Hij heeft nu een eigen adviesbureau en is commissaris bij voetbalclub PSV.
En dat blijft zo. ‘Ik vind voor mij persoonlijk hoe ik bijvoorbeeld vader wil zijn niet te combineren met het beeld dat ik heb van wat een premier zou moeten leveren’, aldus Dijkhoff maandagavond. Hij staat nog altijd achter zijn keuze om zijn leven niet te geven aan de politiek en ziet dat niet snel veranderen. In elk geval niet ‘de komende veertien jaar’.
De derde veelgenoemde kandidaat is minister Yesilgöz, wier ster binnen de partij in de afgelopen jaren snel rees. Er waren in 2021 veel twijfels of zij het als niet-jurist zou redden op het ministerie van Justitie, maar dat is tot nu toe zonder problemen verlopen. Yesilgöz heeft zich nog niet uitgelaten over haar beschikbaarheid. Dat geldt ook voor Sophie Hermans, de huidige fractievoorzitter in de Tweede Kamer, die maandag liet weten dat zij nog nadenkt over haar kandidatuur.
Wél kandidaat is het Zeeuwse oud-Kamerlid André Bosman. Hij nomineerde zichzelf maandag, maar zal niet de steun krijgen van het partijbestuur. Hoewel hij in 2020 veel lof oogstte voor zijn rol als voorzitter van de Tijdelijke Commissie Uitvoeringsorganisaties, werd hij vervolgens niet op de kandidatenlijst voor de verkiezingen van 2020 gezet. Bosmans kandidatuur betekent wel dat er in elk geval een verkiezing komt onder de leden van de partij.