Pieter Omtzigt wil niet terug naar het CDA. Die partij had afgelopen week in het diepste geheim een ultieme lijmpoging gedaan met Omtzigt. Maar hij zal niet terugkeren bij het CDA, laat zijn woordvoerster weten.
In een tweet schrijft Omtzigt: ,,Zoals al vaker gezegd is het boek met het CDA dicht. Maar natuurlijk blijf ik graag met alle partijen samenwerken om mijn ideeën en idealen voor Nederland te verwezenlijken.” Hij sluit af met een foto vanaf een kade in Friesland. ,,Groet uit het mooie Friesland.”
Omtzigt overweegt nog steeds zijn eigen partij op te richten. Hij zou daar ergens in de komende dagen een mededeling over gaan doen.
CDA-partijvoorzitter Huibers heeft Omtzigt afgelopen woensdag via een brief gevraagd om in gesprek te gaan over een nieuwe samenwerking, bevestigen ingewijden. In de top van het CDA wordt gesproken van ‘de verzoeningsbrief’.
In de brief maakt Huibers ook excuses voor hoe er door het CDA in het verleden is omgegaan met Omtzigt. Die excuses wil de partijvoorzitter ook nog eens persoonlijk, tijdens een gesprek maken, schrijft Huibers. In de brief wordt Omtzigt geroemd als één van de eersten in de politiek die doorhad wat er ‘fout zat’ in politiek Den Haag.
Het CDA zet in de brief vooral uiteen dat Omtzigt welkom is om terug te komen als Kamerlid voor die partij. Andere opties worden ook genoemd. Mocht Omtzigt toch besluiten een eigen partij te beginnen, dan zou er ook samenwerking mogelijk zijn. Zo zou Omtzigt als eenmansfractie gebruik mogen maken van CDA-medewerkers. Of zou het CDA willen praten over eventuele samenwerking met Omtzigts nieuwe partij.
Omtzigt stapte in 2021 nog woedend uit het CDA. Hij had de verkiezing voor het partijleiderschap verloren van Hugo de Jonge, maar toen deze stopte, schoof de partij niet Omtzigt maar Wopke Hoekstra naar voren als vervanger. Het maakte dat Omtzigt zich ondergewaardeerd en tegengewerkt voelde.
Het CDA zou Omtzigt niet op het oog hebben voor het leiderschap van de partij, hoewel dat in de brief in het midden wordt gelaten. Op 14 augustus wil het bestuur één kandidaat aan de CDA-leden presenteren.
Kandidaten
Volgens ingewijden hebben CDA-Kamerleden Henri Bontenbal (40) en Derk Boswijk (34) zich kandidaat gesteld. Sommige CDA’ers vinden hen te jong en onbekend. Zij pleiten voor CDA-minister Karien van Gennip (Sociale Zaken) of de Nijmeegse burgemeester Hubert Bruls. Hij zou graag willen, maar onduidelijk is of hij zich kandidaat heeft gesteld.
Dat het CDA hoopte op een verzoening is niet vreemd: de banden tussen Pieter Omtzigt en het CDA waren nooit honderd procent doorgesneden. Ook al is hij twee jaar geleden met slaande ruzie opgestapt en vormt hij sindsdien een eenmansfractie. Nog altijd sturen afdelingen in het land aan op een verzoening en helpen CDA’ers hem bij zijn huidige werk. Zo vormen CDA’ers het bestuur van de stichting die geld voor hem inzamelt en is een oud-collega uit de CDA-fractie zijn woordvoerder.
Maar een terugkeer naar het CDA? ,,Dat boek is dicht,’’ liet Omtzigt eerder ook al weten. De wonden zijn dan ook diep. Directe aanleiding voor zijn vertrek was een explosief memo dat hij schreef aan een CDA-commissie die de dramatisch verlopen Kamerverkiezingen van maart 2021 onderzocht. Dat memo lekte uit en las als een oorlogsverklaring aan het toenmalige partijbestuur.
Omtzigt schreef nog eens op dat de lijsttrekkersverkiezingen tussen hem en Hugo de Jonge in 2020 oneerlijk zou zijn verlopen, dat hij voor het blok was gezet toen De Jonge daarna alsnog opstapte en Wopke Hoekstra het lijsttrekkerschap overnam. Dat hij werd beschimpt door CDA-medewerkers. En tot overmaat van ramp beschuldigde hij Hoekstra ervan het verkiezingsprogramma te hebben aangepast onder druk van rijke donateurs.
Geruzie
Toen de evaluatiecommissie in juli 2021 met haar rapport kwam, zei commissievoorzitter Liesbeth Spies dat de verkiezingen waren verloren door ‘onderling geruzie en wantrouwen’. En hoewel ze zei daar niemand de schuld van te willen geven, zei ze ook dat sommige CDA’ers op excuses van Omtzigt zaten te wachten. Van zijn aantijgingen was geen splinter bewijs gevonden. Zo zei toenmalig partijvoorzitter Marnix van Rij over Omtzigts bewering dat er Hitlersnorretjes op zijn verkiezingsposters waren getekend: ,,Het is gewoon niet waar.’’
Maar twee jaar later is bijna iedereen die toen aan de touwtjes trok weg. Hoekstra heeft zijn vertrek aangekondigd. Fractievoorzitter Pieter Heerma komt niet meer terug na de verkiezingen. Hugo de Jonge wil niet op de kieslijst en er zit inmiddels een heel nieuw partijbestuur.
Reden voor huidig partijvoorzitter Hans Huibers om vlak voor de nieuwe Kamerverkiezingen nog een ultieme poging te doen om de banden te herstellen met potentieel stemmenkanon Omtzigt. Nog altijd heeft het zelfstandig Kamerlid dat nog altijd kampt met de naweeën van een burn-out niet kenbaar gemaakt wat hij gaat doen: stoppen of een eigen partij oprichten. Maar als hij een eigen partij opricht, voorspellen opiniepeilers hem een monsteroverwinning, terwijl het CDA juist dreigt te worden weggevaagd.
Jong
Ondertussen moet het CDA zich gewoon voorbereiden op de verkiezingscampagne. Met het vertrek van Hoekstra moet in augustus een nieuwe lijsttrekker worden aangewezen.
Volgens ingewijden hebben CDA-Kamerleden Henri Bontenbal (40) en Derk Boswijk (34) zich dus kandidaat gesteld. Die twee hebben onderling afgesproken dat de verliezer de winnaar gaat steunen. Toch zijn er ook CDA’ers die betrokken zijn bij de zoektocht naar een nieuwe leider, die liever wat meer ervaren politici zouden aanwijzen als leider. Zij vinden Boswijk en Bontenbal te jong en te onbekend om de kiezer in het politieke midden te verleiden weer voor het CDA te kiezen.
Eén van hen zegt: ,,Partijvoorzitter Huibers dendert maar door met zijn vernieuwingsagenda, zonder op of om te kijken of het politieke landschap intussen is veranderd.’’
Om die reden wordt ook naar de huidige CDA-minister Karien van Gennip (Sociale Zaken) gekeken. Zij zou de handschoen kunnen opnemen tegen de VVD-kandidaat Dilan Yesilgöz. CDA’ers vinden Van Gennip inhoudelijk sterker dan Yesilgöz.
Ook geeft dat CDA-kamp hoog op van de Nijmeegse burgemeester Hubert Bruls, die al elf jaar op die post zit. Hij was tot dit voorjaar voorzitter van het Veiligheidsberaad. Hij zou graag willen, maar onduidelijk is of hij zich kandidaat heeft gesteld.
[…] Keijzer heeft haar lidmaatschap van het CDA opgezegd. De oud-staatssecrectaris en voormalig kandidaat-lijsttrekker is het niet eens met het […]