Het mag niet ontbreken in een pan verse stamppot: de rookworst. Toch ligt de oer-Hollandse delicatesse nu onder vuur, want de worst blijkt namelijk veel schadelijker te zijn voor de gezondheid dan werd gedacht en een Europees verbod hangt in de lucht.
Anders dan de naam doet vermoeden, worden fabrieksrookworsten al sinds de jaren 70 niet meer gerookt, omdat het roken van de worsten boven haardvuur ongewenste milieu- en gezondheidseffecten zou hebben. Sindsdien worden ze daarom gekookt.
Om ze toch van de geliefde rooksmaak te voorzien, wordt aan de worsten een speciaal rookaroma toegevoegd. En juist dat aroma blijkt levensgevaarlijk te zijn voor je gezondheid. Je zou er kanker van kunnen krijgen en onvruchtbaar door kunnen worden.
Wordt de rookworst – van bijvoorbeeld Unox en Hema – straks verboden?
Een dampende rookworst is een must als je een stampot op tafel zet. Zo’n flinke kromme joekel komt het best tot z’n recht op een berg boerenkool of hutspot. Beetje jus eroverheen, lik mosterd erbij. Niks meer aan doen. Maar de Hollandse heerlijkheid staat momenteel onder druk, omdat de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) met een verbod dreigt. Dat schrijft het AD vandaag.
Mocht zo’n verbod er komen, dan moeten bedrijven als Unox en Hema per direct stoppen met rookworst (in deze vorm) verkopen. En dat heeft alles te maken met het rooksmaakje dat aan de vleesstaven wordt toegevoegd om ze de kenmerkende smaak mee te geven.
Rooksmaak
Rookworsten worden vandaag de dag immers niet meer echt gerookt. Dat proces, waarbij er letterlijk een vuurtje wordt gestookt, waarna de worsten boven het fikkie worden gerookt, is niet per se heel gezond of milieuvriendelijk. Vandaar dat producenten al tientallen jaren geleden overstapten op het koken van de worsten. Het rooksmaakje wordt later toegevoegd. En daar zit ‘m nu de crux, zo lijkt het.
Die rooksmaak kan namelijk kanker, onvruchtbaarheid en andere ziektes veroorzaken, stelt de EFSA. Het aroma wordt gemaakt door rook vloeibaar te maken en zo de smaak te ‘vangen’. De schadelijke stoffen worden er vervolgens uitgehaald, maar er blijven ook wat schadelijke stoffen in het rookaroma zitten, zo ontdekte de Europese organisatie.
Er is hoop
Nou valt het waarschijnlijk mee hoe slecht het eten van een rookworst is. De EFSA gaat uit van het ergste scenario. Het krijgen van ziektes is bovendien afhankelijk van heel veel factoren, en als je een gezond eetpatroon hebt, met af en toe een dikke worst op het menu, dan zal die vleessnack het verschil niet maken.
Desondanks twijfelt de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid nu om de toestemming om rookaroma’s te gebruiken te verlengen met tien jaar. Deze week wordt bekend of zo’n verbod er komt. Naar alle waarschijnlijkheid komt er sowieso een overgangsperiode. Daarin krijgen producenten de kans om alternatieven te ontwikkelen, zodat de rookworst kan blijven voortbestaan.