Het debat in de Tweede Kamer over de miljarden om de stikstofcrisis op te lossen was ontluisterend. Rutte IV kan niet meer verhullen dat Nederland door de onderlinge verdeeldheid binnen de coalitie over een in het coalitieakkoord opgenomen jaartal 2030 een oplossing van het stikstofdossier onnodig vertraagt en belemmert.
Rutte IV grossiert in immens omvangrijke en complexe problemen waarbij de onderlinge verdeeldheid in het kabinet tussen de coalitiepartijen Nederland op slot zet en houdt. Ondanks steeds meer alarmerende berichten over de maar voortgaande verslechtering van de kwaliteit in sectoren waar Nederland ooit zo om geroemd werd.
Gisteren kwam de onderwijsinspectie naar buiten met slecht nieuws over de afnemende kwaliteit van het onderwijs. Waarbij vooral de kwaliteit van de lees-, schrijf- en rekenvaardigheid in het basisonderwijs menig ouder met jonge kinderen ernstige zorgen zal baren. Ook al omdat in het vervolgonderwijs de kwaliteit eveneens onder druk staat. Met nog eens 2,5 miljoen laaggeletterden in Nederland kun je op die resultaten niet trots zijn. Dat kan niet zonder gevolgen voor de samenleving blijven.
Zoals bekend staat naast de dalende kwaliteit van ons ooit zo geroemde onderwijsstelsel ook de kwaliteit van ons eveneens geroemde zorgstelsel al tijden onder druk. Om nog maar te zwijgen over de andere dossiers met torenhoge niet snel oplosbare complexe problemen. Zoals de energie- en klimaattransitie, het omvangrijke tekort aan betaalbare woningen en de nog immer hoge inflatie en oplopende rentestand. De problemen in het Groninger gasdossier en het toeslagendossier en het structurele tekort op de arbeidsmarkt kunnen hierbij nog worden opgeteld.
Zoals wel vaker was ook gisteren Pieter Omtzigt als ervaren lid van de Tweede Kamer glashelder in zijn analyse en voorgestelde oplossingsrichting om het stikstofdossier een duw in de goede richting te kunnen geven. Alleen was opnieuw pijnlijk zichtbaar dat dit door velen genoemde beste Tweede Kamerlid als eenmansfractie wel iets mag zeggen maar geen enkele invloed kan doen gelden op de uiteindelijke besluitvorming. Ook voor Omtzigt zelf moet dit inmiddels zeer frustrerend zijn.
De naar mijn verwachting allergrootste crisis qua impact de komende maanden zal ongetwijfeld de asielcrisis zijn. De zomerperiode is onder de Rutte-kabinetten altijd al een moeilijke periode geweest. Vanwege zijn gewoonte om tijdens het zomerreces hard op de pauzeknop te drukken in dossiers die dat nu juist als crisisdossier niet kunnen hebben. Tijdens de coronapandemie is dat wel heel duidelijk zichtbaar geweest. Vooruitschuiven en te laat reageren op te verwachten nieuwe coronaontwikkelingen die in het najaar Nederland plotsklaps overvielen waren daar het gevolg van.
Vakantie vieren op momenten dat dit in het landsbelang nu juist niet kan, ook niet met aanwezigheid op afstand, is een typisch Rutte-trekje. Dat zal in de thans te verwachten asielcrisis van 2023 vermoedelijk niet veel anders zijn. Crisismanagement kent geen vakanties.
Polderen binnen de huidige coalitie tot je een ons weegt en als coalitiepartijen elkaar angstvallig vast blijven houden om toekomstig zetelverlies te kunnen voorkomen, zal niet meer werken.
Voor medio juni 2023 zullen door de tot op het bot verdeelde coalitiepartijen knopen moeten worden doorgehakt of de stekker uit Rutte IV moeten worden getrokken.
Niet het individuele partijbelang telt in deze maar uitsluitend het landsbelang. Dat geeft derhalve nog slechts twee opties. Werkbare besluiten nemen en knopen doorhakken of opstappen.
Dit gave landje mag niet verder wegzakken naar een bedenkelijk kwaliteitsniveau van leven voor een meerderheid van de Nederlandse bevolking.