Een man heeft woensdag pagina’s van de Koran buiten de belangrijkste moskee van Stockholm in brand gestoken, waarmee hij een snelle veroordeling kreeg van Turkije, dat het bod van Zweden om lid te worden van de NAVO dagen voor een top tegenhoudt.
De Zweedse politie had een vergunning verleend voor het protest in overeenstemming met de bescherming van de vrijheid van meningsuiting, maar opende ook een onderzoek naar de man, oorspronkelijk afkomstig uit Irak, wegens “agitatie tegen een etnische groep”.
De Turkse minister van Buitenlandse Zaken Hakan Fidan noemde het verbranden van de pagina’s van het islamitische heilige boek ‘verachtelijk’.
“Het is onaanvaardbaar om deze anti-islamitische acties toe te staan onder het voorwendsel van vrijheid van meningsuiting”, schreef de Turkse minister van Buitenlandse Zaken Hakan Fidan op Twitter. “De ogen sluiten voor zulke gruwelijke daden is medeplichtig zijn.”
Turkije blokkeert het Zweedse NAVO-lidmaatschap vanwege wat het beschouwt als het falen van Stockholm om hard op te treden tegen Koerdische groeperingen die het als “terroristen” beschouwt, en nam in het bijzonder aanstoot aan een andere koranverbranding buiten zijn ambassade in Stockholm in januari.
Een ontmoeting tussen de topdiplomaten van de landen is gepland voor 6 juli in het NAVO-hoofdkwartier in Brussel, waarbij de NAVO-tegenhangers erop aandringen dat Turkije groen licht geeft aan Zweden tegen de tijd dat de top op 11 en 12 juli in Litouwen plaatsvindt.
In haar schriftelijke besluit tot toekenning van een vergunning voor het protest, zei de politie van Stockholm dat de veiligheidsrisico’s in verband met de verbranding “niet van aard waren dat, onder de huidige wetgeving, een beslissing om het verzoek af te wijzen zou kunnen rechtvaardigen”.
‘Mijn mening uiten’
De 37-jarige Salwan Momika, die enkele jaren geleden naar Zweden vluchtte, had de politie toestemming gevraagd om het heilige boek te verbranden “om mijn mening over de Koran te uiten”.
Voorafgaand aan het protest vertelde Momika aan persbureau TT dat hij ook het belang van vrijheid van meningsuiting wilde benadrukken.
“Dit is democratie. Het is in gevaar als ze ons vertellen dat we dit niet kunnen doen,” zei Momika.
Onder zware politie-aanwezigheid en met ongeveer een dozijn tegenstanders die in het Arabisch tegen hem schreeuwden, sprak Momika, gekleed in een beige broek en een overhemd, de menigte van enkele tientallen toe via een megafoon.
Hij stampte op de koran en legde er reepjes spek op, wat in de islam verboden is. Vervolgens stak hij een paar pagina’s in brand voordat hij hem dichtsloeg en er tegen schopte als een voetbal terwijl hij met Zweedse vlaggen zwaaide, meldden AFP-correspondenten ter plaatse.
De politie had een gebied afgezet in een park naast de moskee dat Momika en een mede-demonstrant scheidde van de menigte.
De politie zei later in een verklaring dat het protest geen “ordeverstoringen” had veroorzaakt, maar voegde eraan toe dat er een onderzoek was geopend naar “agitatie tegen een etnische groep” omdat Momika ervoor had gekozen de koran zo dicht bij een moskee te verbranden.
De politie voegde eraan toe dat er ook een onderzoek naar hem loopt wegens het overtreden van een tijdelijk verbod op het aansteken van vuur, dat van kracht was vanwege een hittegolf.
Noa Omran, een 32-jarige kunstenaar uit Stockholm, noemde het protest “absoluut krankzinnig”.
“Het is gewoon haat die zich voordoet in naam van democratie en vrijheid, wat het niet is”, vertelde de vrouw, die zei dat haar moeder een moslimachtergrond had, ter plaatse aan AFP.
Terugslag in de moslimwereld
De toestemming van de politie voor het protest kwam twee weken nadat een Zweeds hof van beroep het besluit van de politie had afgewezen om vergunningen te weigeren voor twee demonstraties in Stockholm, waarbij koranverbrandingen zouden plaatsvinden.
De politie had destijds bezorgdheid over de veiligheid geuit na het protest in januari dat leidde tot wekenlange demonstraties en oproepen tot een boycot van Zweedse goederen.
Soortgelijke daden hebben in het verleden geleid tot gewelddadige protesten en verontwaardiging in de hele moslimwereld.
De Verenigde Staten, de grootste mogendheid in de NAVO, sloten zich aan bij de kritiek op de koranverbranding, maar herhaalden hun steun voor de toetreding van Zweden tot het bondgenootschap.
“We hebben consequent gezegd dat het verbranden van religieuze teksten respectloos en kwetsend is en dat wat legaal is, zeker niet noodzakelijkerwijs gepast is”, zei de woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken Vedant Patel tegen verslaggevers in Washington.
“We blijven geloven dat Zweden zo snel mogelijk lid van de NAVO moet worden”, zei hij, terwijl hij het land een “sterke, capabele defensiepartner noemde die de waarden van de NAVO deelt”.
In een gesprek met de krant Aftonbladet in april zei Momika dat het niet zijn bedoeling was om het NAVO-bod van Zweden te saboteren en dat hij had overwogen te wachten met zijn protest tot nadat het land zich bij de alliantie had aangesloten.
“Ik wil dit land, dat mij heeft ontvangen en mijn waardigheid heeft behouden, geen kwaad doen”, zei Momika tegen de krant.