In Vladivostok werd deze week het ‘Russische Verre Oosten‘ op glorieuze wijze tentoongespreid. Rusland, China, India en het Zuiden waren er allemaal om bij te dragen aan deze handel, investeringen, infrastructuur, transport en institutionele renaissance.
VLADIVOSTOK – De Russische president Vladimir Poetin opende en sloot zijn vrij gedetailleerde toespraak tot het Oostelijk Economisch Forum in Vladivostok met een klinkende boodschap:
“Het Verre Oosten is de strategische prioriteit van Rusland voor de hele 21e eeuw.”
De Russische president Vladimir Poetin, openingstoespraak op het Eastern Economic Forum, Vladivostok, 12 september 2023
En dat is precies het gevoel dat je zou hebben voorafgaand aan de toespraak, wanneer je in gesprek bent met zakenmensen die zich vermengen op het prachtige forumterrein van de Far Eastern Federal University (slechts elf jaar geleden geopend), met op de achtergrond de meer dan vier kilometer lange hangbrug naar Russky Island aan de overkant van de oostelijke Bosporus.
De ontwikkelingsmogelijkheden van wat in feite Russisch Azië is, en een van de belangrijkste knooppunten van Azië en de Stille Oceaan, zijn letterlijk verbijsterend. Gegevens van het Ministerie voor de Ontwikkeling van het Russische Verre Oosten en het Noordpoolgebied – bevestigd door een aantal van de meest in het oog springende panels tijdens het Forum – vermelden maar liefst 2.800 lopende investeringsprojecten, waarvan er 646 al in uitvoering zijn, compleet met de de oprichting van verschillende internationale geavanceerde speciale economische zones (ASEZ) en de uitbreiding van de vrijhaven van Vladivostok, de thuisbasis van enkele honderden kleine en middelgrote ondernemingen (kmo’s).
Dat alles gaat veel verder dan de Russische “draai naar het Oosten” die Poetin in 2012 aankondigde, twee jaar vóór de Maidan-gebeurtenissen in Kiev. Voor de rest van de planeet, om nog maar te zwijgen van het collectieve Westen, is het onmogelijk om de Russische magie van het Verre Oosten te begrijpen zonder ter plekke te zijn – te beginnen met Vladivostok, de charmante, onofficiële hoofdstad van het Verre Oosten, met zijn prachtige heuvels, opvallende architectuur, groene eilanden, zandbaaien en natuurlijk de terminal van de legendarische Trans-Siberische spoorlijn.
Wat bezoekers van Mondiale Zuiden wel meemaakten – het collectieve westen was vrijwel afwezig op het Forum – was werk in uitvoering op het gebied van duurzame ontwikkeling: een soevereine staat die de toon zette in termen van de integratie van grote delen van zijn grondgebied in het nieuwe, opkomende, polycentrische geo-economische tijdperk. . Delegaties uit de ASEAN (Laos, Myanmar, de Filippijnen) en de Arabische wereld, om nog maar te zwijgen van India en China, begrepen het beeld volledig.
Welkom bij de ‘de-westerniseringsbeweging’
In zijn toespraak benadrukte Poetin dat het investeringstempo in het Verre Oosten drie keer zo hoog is als het gemiddelde in de Russische regio; hoe het Verre Oosten slechts voor 35 procent wordt verkend, met een onbeperkt potentieel voor de industrie van natuurlijke hulpbronnen; hoe de gaspijpleidingen Power of Siberia en Sakhalin-Khabarovsk-Vladivostok met elkaar zullen worden verbonden; en hoe tegen 2030 de productie van vloeibaar aardgas (LNG) in het Russische Noordpoolgebied zal verdrievoudigen.
In een bredere context maakte Poetin duidelijk dat “de wereldeconomie is veranderd en blijft veranderen; het Westen vernietigt eigenhandig het systeem van handel en financiën dat het zelf heeft gecreëerd.” Het is dan ook geen wonder dat de Russische handelsomzet met Azië-Pacific in 2022 met 13,7 procent groeide, en alleen al in de eerste helft van 2023 met nog eens 18,3 procent.
Richtinggevend aan Boris Titov, presidentieel commissaris voor bedrijfsrechten, die laat zien hoe deze heroriëntatie, weg van het ‘statische’ westen, onvermijdelijk is. Hoewel de westerse economieën goed ontwikkeld zijn, zijn ze al ‘te zwaar geïnvesteerd en traag’, zegt Titov:
“In het Oosten daarentegen bloeit alles, het gaat snel vooruit en ontwikkelt zich snel. En dit geldt niet alleen voor China, India en Indonesië, maar ook voor veel andere landen. Zij zijn vandaag de dag het centrum van de ontwikkeling, en niet Europa; onze voornaamste energieconsumenten zijn daar eindelijk.”
Het is vrijwel onmogelijk om recht te doen aan de enorme reikwijdte en boeiende discussies die in de grote panels in Vladivostok aan de orde komen. Hier is slechts een voorproefje van de belangrijkste thema’s.
Een Valdai-sessie concentreerde zich op de cumulatieve positieve effecten van de Russische ‘draai naar het Oosten’, waarbij het Verre Oosten werd gepositioneerd als het natuurlijke knooppunt om de hele Russische economie naar de Aziatische geo-economie te laten overschakelen.
Toch zijn er uiteraard problemen, zoals benadrukt door Wang Wen van het Chongyang Institute for Financial Studies aan de Renmin Universiteit. Het aantal inwoners van Vladivostok bedraagt slechts 600.000. de Chinezen zouden zeggen dat de infrastructuur voor zo’n stad slecht is, “dus dat er zo snel mogelijk meer infrastructuur nodig is. Vladivostok zou het volgende Hongkong kunnen worden. De manier is om SEZ’s op te zetten, zoals in Hong Kong, Shenzhen en Pudong.” Niet moeilijk, want “de niet-westerse wereld verwelkomt Rusland zeer.”
Wang Wen kon niet anders dan de doorbraak benadrukken die de Huawei Mate 60 Pro vertegenwoordigt: “Sancties zijn niet zo erg. Ze versterken alleen maar de ‘de-westerniseringsbeweging’, zoals deze in China informeel wordt genoemd.
China was medio 2022 door Wang gedefinieerd als een ‘stille modus’ op het gebied van investeringen, uit angst voor secundaire sancties van de VS. Maar nu is dat aan het veranderen en worden grensregio’s opnieuw beschouwd als de sleutel tot handelsbetrekkingen. In de vrijhaven van Vladivostok is China de grootste investeerder met een toezegging van 11 miljard dollar.
Fesco is het grootste maritieme transportbedrijf in Rusland – en bereikt China, Japan, Korea en Vietnam. Ze zijn actief betrokken bij de verbinding van Zuidoost-Azië met de Noordelijke Zeeroute, in samenwerking met de Russische Spoorwegen. De sleutel is het opzetten van een netwerk van logistieke knooppunten. Leidinggevenden van Fesco omschrijven het als een ‘gigantische verandering in de logistiek’.
De Russische spoorwegen zijn op zichzelf een fascinerend geval. Het exploiteert onder meer de Trans-Baikal, de drukste spoorlijn ter wereld, die Rusland van de Oeral met het Verre Oosten verbindt. Chita, pal aan de Trans-Siberië – een topproductiecentrum 900 km ten oosten van Irkoetsk – wordt beschouwd als de hoofdstad van de Russische spoorwegen.
En dan is er nog het Noordpoolgebied. Het Noordpoolgebied herbergt 80 procent van het Russische gas, 20 procent van zijn olie, 30 procent van zijn grondgebied, 15 procent van het bbp, maar telt slechts 2,5 miljoen mensen. De ontwikkeling van de Noordelijke Zeeroute vereist hoogwaardige hightech, zoals een voortdurend evoluerende ijsbreker.
Vloeibaar en stabiel als wodka
Alles wat er in Vladivostok gebeurde, houdt rechtstreeks verband met het veelbesproken bezoek van Kim Jong-un uit Noord-Korea. De timing was prachtig; de regio Primorski Krai in het Verre Oosten is immers een directe buur van de Democratische Volksrepubliek Korea (DPRK).
Poetin benadrukte dat Rusland en de DVK verschillende gezamenlijke projecten ontwikkelen in de sectoren transport, communicatie, logistiek en marine. Veel meer dan militaire en ruimtevaartkwesties die door Poetin en Kim in der minne worden besproken, is de kern van de zaak de geo-economie: een trilaterale samenwerking tussen Rusland, China en de Democratische Volksrepubliek Korea, met als duidelijk resultaat een toenemend containerverkeer dat door de Democratische Volksrepubliek Korea reist en de verleidelijke mogelijkheid dat de Democratische Volksrepubliek Korea spoorlijn die Vladivostok bereikt en vervolgens via de Trans-Siberische lijn dieper Eurazië binnendringt.
En alsof dat nog niet baanbrekend genoeg was, werd er tijdens verschillende rondetafelgesprekken veel besproken over de International North South Transportation Corridor (INTSC). De corridor Rusland-Kazachstan-Turkmenistan-Iran zal in 2027 worden voltooid – en dat zal een belangrijke tak van de INTSC zijn.
Tegelijkertijd staan New Delhi en Moskou te trappelen om zo snel mogelijk met de Eastern Maritime Corridor (EMC) te beginnen – dat is de officiële benaming van de route Vladivostok-Chennai. Sarbananda Sonowal, de Indiase minister van havens, scheepvaart en waterwegen, promootte vanaf 30 oktober een Indo-Russische workshop over de EMC in Chennai om “de soepele en snelle operationalisering” van de corridor te bespreken.
Ik had de eer deel uit te maken van een van de cruciale panels, Greater Eurasia: Drivers for the Formation of an Alternative International Monetary and Financial System.
Een belangrijke conclusie is dat de weg is vrijgemaakt voor een gemeenschappelijk Euraziatisch betalingssysteem – onderdeel van de ontwerpverklaring van de Euraziatische Economische Unie (EAEU) voor 2030-2045 – tegen de achtergrond van hybride oorlogen en ‘giftige valuta’s’ (83 procent van de EAEU-transacties). omzeil ze al).
Toch blijft het debat hevig als het gaat om een mandje met nationale valuta, een mandje goederen, betalings- en afwikkelingsstructuren, het gebruik van blockchain, een nieuw prijssysteem of het opzetten van één enkele beurs. Is het technisch allemaal mogelijk? Ja, maar het zou dertig tot veertig jaar duren voordat het vorm kreeg, zoals het panel benadrukte.
In de huidige vorm is één voorbeeld van de toekomstige uitdagingen voldoende. Het idee om met een mandje munten te komen voor een alternatief betalingssysteem kwam op de BRICS-top niet op gang vanwege de positie van India.
Aleksandr Babakov, vice-voorzitter van de Doema, herinnerde aan de discussies tussen de Shanghai Cooperation Organization (SCO) en Iran over handelsfinanciering in nationale valuta, inclusief een routekaart om te zoeken naar de beste manieren in de wetgeving om investeringen aan te trekken. Dat wordt ook besproken met particuliere bedrijven. Het model is het succes van de handelsomzet tussen China en Rusland.
Andrey Klepach, hoofdeconoom bij VEB, grapte dat de beste munt “liquide en stabiel” is. Zoals wodka.” We zijn er dus nog niet. Tweederde van de handel vindt nog steeds plaats in dollars en euro’s; de Chinese yuan is goed voor slechts drie procent. India weigert de yuan te gebruiken. En er is sprake van een enorm onevenwicht tussen Rusland en India: maar liefst 40 miljard roepies staan op de rekeningen van Russische exporteurs en kunnen nergens heen. Een prioriteit is het verbeteren van het vertrouwen in de roebel: deze moet door zowel India als China worden geaccepteerd. En een digitale roebel wordt een noodzaak.
Wang Wen was het daarmee eens en zei dat er niet genoeg ambitie is. India zou meer naar Rusland moeten exporteren en Rusland zou meer in India moeten investeren.
Tegelijkertijd controleert India, zoals opgemerkt door Sohail Khan, de plaatsvervangend secretaris-generaal van de SCO, nu niet minder dan 40 procent van de mondiale digitale betalingsmarkt. Slechts zeven jaar geleden had het een aandeel van nul . Dat verklaart het succes van het uniforme betalingssysteem (UPI).
Een BRICS-EAEU-panel sprak de hoop uit dat er volgend jaar een gezamenlijke top van deze twee belangrijke multilaterale organisaties zal plaatsvinden. Nogmaals, het gaat allemaal om trans-Euraziatische transportcorridors – aangezien tweederde van de wereldomzet binnenkort het oostelijke spoor zal volgen dat Rusland met Azië verbindt.
Op BRICS-EAEU-SCO zijn Russische topbedrijven al geïntegreerd in de BRICS-activiteiten, van de Russische Spoorwegen en Rostec tot grote banken. Een groot probleem blijft hoe de EAEU aan India moet worden uitgelegd – ook al wordt de EAEU-structuur als een succes beschouwd. En let op deze ruimte: er zal binnenkort een vrijhandelsovereenkomst met Iran worden gesloten.
Tijdens het laatste panel in Vladivostok wees Maria Zakharova, woordvoerster van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken – de hedendaagse tegenhanger van Hermes, de boodschapper van de Goden – hoe de topconferenties van de G20 en de BRICS het toneel vormden voor Poetins toespraak op het Eastern Economic Forum.
Dat vereiste ‘fantastisch strategisch geduld’. Rusland heeft tenslotte ‘nooit isolatie gesteund’ en ‘altijd voor partnerschap gepleit’. De hectische activiteit in Vladivostok heeft zojuist aangetoond hoe de ‘draai naar Azië’ draait om verbeterde connectiviteit en partnerschap in een nieuw polycentrisch tijdperk.