Britse parlementariërs hebben vóór het plan van Rishi Sunak gestemd om asielzoekers naar Rwanda te sturen, als onderdeel van zijn streven om de immigratie terug te dringen
LONDEN/NAIROBI – Britse parlementariërs hebben dinsdag laat gestemd vóór noodwetgeving om de plannen van de regering van premier Rishi Sunak om asielzoekers naar Rwanda te sturen nieuw leven in te blazen.
Het wetsontwerp “Veiligheid van Rwanda” beoogt een besluit van het Britse Hooggerechtshof terzijde te schuiven, dat vorige maand oordeelde dat het Oost-Afrikaanse land een onveilige plek was om asielzoekers naartoe te sturen en dat het beleid in strijd zou zijn met de Britse en internationale wetgeving.
Het wetsontwerp , samen met een overeenkomst die vorige week tussen Groot-Brittannië en Rwanda werd ondertekend, heeft tot doel de immigratie terug te dringen door migranten ervan te weerhouden de zuidkust van Groot-Brittannië met kleine boten te bereiken, maar critici zeggen dat het echte vluchtelingen criminaliseert.
Verwacht wordt dat het wetsvoorstel nog meer hindernissen in het parlement zal tegenkomen.
Rechtse leden van de Conservatieve partij van Sunak zeggen dat dit niet ver genoeg gaat en streven naar amendementen om dit beleid aan te scherpen. Het plan zal waarschijnlijk ook op sterke tegenstand stuiten in het House of Lords, de niet-gekozen Hogerkamer.
Hier zijn enkele landen die een soortgelijke aanpak hebben gevolgd, of dit overwegen:
Australië
Het Australische offshoring-asielprogramma, dat in 2001 werd geïntroduceerd, richt zich specifiek op migranten die per boot in de Australische wateren aankomen, en is erop gericht vluchtelingen te ontmoedigen gevaarlijke overtochten over de oceaan te maken en mensensmokkel te stoppen.
Asielzoekers zijn overgebracht naar offshore-detentiecentra op het eiland Manus in Papoea-Nieuw-Guinea en het eiland Nauru in de Zuidelijke Stille Oceaan, waar hun claims worden verwerkt.
Het beleid – bekend als de ‘Pacific Solution’ – werd in 2008 ontmanteld, maar werd nieuw leven ingeblazen in 2012 en werd restrictiever in 2013, toen de regering zei dat mensen die per boot arriveren geen hervestiging zouden krijgen, zelfs als ze als vluchteling zouden worden erkend.
Sinds 2012 zijn ruim 4.000 asielzoekers, waaronder kinderen, voor behandeling naar detentiecentra in Manus en Nauru gestuurd. Volgens de Refugee Council of Australia (RCA), een niet-gouvernementele organisatie, hebben velen meer dan vijf jaar gewacht op de behandeling van hun asielaanvraag.
Het offshoring-asielbeleid is sterk bekritiseerd door de Verenigde Naties en hulpgroepen, die wijzen op de barre omstandigheden in de centra, waaronder misbruik door bewakers en zelfbeschadiging en depressie onder gedetineerden.
Australië sloot de faciliteit op Manus Island in 2021 nadat het Hooggerechtshof van Papoea-Nieuw-Guinea oordeelde dat het illegaal was.
Volgens officiële cijfers werden op 30 september ongeveer 15 mensen op Nauru verwerkt.
Israël
In 2014 introduceerde Israël een inmiddels ter ziele gegane beleid om asielzoekers en illegale immigranten – voornamelijk uit Soedan en Eritrea – naar Rwanda en Oeganda te sturen voor hervestiging in derde landen.
Ze kregen de keuze om óf terug naar hun land van herkomst te worden gedeporteerd, óf een betaling van $ 3.500 en een vliegticket naar Oeganda of Rwanda te accepteren, waarbij iedereen die in Israël bleef, de gevangenis in moest.
Israël heeft gezegd dat ongeveer 20.000 mensen naar huis zijn teruggekeerd of naar een van de Oost-Afrikaanse landen zijn gegaan in het kader van het beleid, dat door mensenrechtenorganisaties werd bekritiseerd omdat het vluchtelingen naar landen stuurde waar er geen garanties waren voor hun veiligheid.
Het Israëlische programma werd in 2019 geschrapt nadat het door het Hooggerechtshof van het land was opgeschort.
Europeese Unie
Italië zei in november dat het twee centra in Albanië zou bouwen die tot 36.000 migranten per jaar zouden kunnen huisvesten.
De centra, één aan de kust voor identificatie en één landinwaarts voor detentie, zouden volledig door Italië worden betaald en onder zijn jurisdictie opereren, wat betekent dat ze onder de asielregels van de Europese Unie zouden vallen.
Premier Giorgia Meloni zei dat de faciliteiten in het voorjaar van 2024 operationeel zouden moeten zijn, maar de Europese Commissie heeft nog niet gezegd of het initiatief in overeenstemming is met de EU-wetgeving.
Oostenrijk en Duitsland overwegen ook plannen om asielzoekers in het buitenland te behandelen.
Denemarken, dat de afgelopen tien jaar een steeds strenger immigratiebeleid heeft ingevoerd, heeft in 2021 een wet aangenomen die het mogelijk maakt vluchtelingen voor behandeling naar asielcentra in een derde land te verplaatsen. Het was in gesprek met Rwanda over samenwerking op het gebied van migranten, maar heeft de plannen sindsdien opgeschort.
De EU steunt indirect offshore-asielprogramma’s als onderdeel van bredere inspanningen om te voorkomen dat vluchtelingen de Middellandse Zee oversteken.
Het blok heeft Turkije miljarden dollars betaald om te voorkomen dat vluchtelingen Griekenland bereiken en heeft de Libische kustwacht gefinancierd, die migrantenboten met bestemming Europa terug naar Noord-Afrika duwt. Het helpt ook bij de financiering van door de VN beheerde centra in Niger en Rwanda voor de behandeling van asielzoekers.
In het kader van een VN-programma genaamd het Emergency Transit Mechanism zijn ruim 3.000 mensen uit Libische detentiecentra, die op weg waren naar Europa, overgebracht naar Niger.
Een soortgelijk plan om asielzoekers van Libië naar Rwanda te sturen, begon in 2019.
De VN – die kritiek heeft geuit op het Britse Rwanda-plan – zegt dat de regeling redelijk is omdat deze migranten beschermt tegen mogelijke marteling, seksueel geweld en onbepaalde detentie in Libië.
Dit artikel is op 13 december bijgewerkt na een stemming door Britse wetgevers.