Europa in het kruisvuur

Europa in het kruisvuur: kunnen alle crises tegelijkertijd worden beheerd?

Europa Naties die pleiten voor multipolariteit, stabiliteit en veiligheid worden geconfronteerd met bedreigingen van militaire omsingeling, staatsgrepen en kleurenrevoluties, schrijft Erkin Öncan.

De Russische militaire operatie in Oekraïne heeft niet alleen geleid tot anti-Russische sancties en financiële/militaire hulp voor Oekraïne, maar heeft ook de vele dreigingen blootgelegd waarmee Europa wordt geconfronteerd. Terwijl het Westen, onder leiding van de Verenigde Staten, Oekraïne, een product van kleurenrevoluties, als een strategische hefboom probeert te gebruiken, krijgt Europa de dupe van de daaruit voortvloeiende politieke en economische spanningen.

Momenteel kampt Europa met escalerende energieprijzen als gevolg van de Oekraïense crisis en anti-Russische sancties. Bovendien blijven de onrust, aangewakkerd door de graanbeperkingen van Oekraïne voor Europese landen, een verslechterende economie, de aanhoudende migratiegolf en de uitdagingen die deze met zich meebrengt, urgente problemen die in afwachting zijn van een oplossing. Ondertussen maken de Israëlische acties in Gaza en de ondersteunende verklaringen van de VS de zaken voor Europa nog ingewikkelder.

Ondanks de hoop dat een oplossing voor het Israëlisch-Palestijnse conflict Oekraïne van de voorgrond zou kunnen verplaatsen, wordt van de Europese leiders verwacht dat ze beide crises tegelijkertijd het hoofd zullen bieden, met enkele uitzonderingen zoals Spanje. Politico citeert de Belgische premier Alexander De Croo, die opmerkte: “Het is duidelijk dat het conflict in het Midden-Oosten een schaduw werpt op de gebeurtenissen in Oekraïne”, verwacht Politico dat de EU-leiders hun vermogen zullen laten gelden om zowel de conflicten in Oekraïne als het Midden-Oosten gelijktijdig aan te pakken. .

Het beperkt zich niet alleen tot Oekraïne en Israël; Er zijn onder andere ook plannen voor een kleurenrevolutie onthuld in Kosovo-Servië, aanhoudende problemen in Georgië, een verwachte politieke crisis in Armenië als gevolg van de acties van Azerbeidzjan in Karabach, en politieke druk op oppositiepartijen in Moldavië.

Het is duidelijk dat al deze zaken verband houden met onopgeloste crises in de voormalige USSR-regio, en dat ze, in een bredere context, deel uitmaken van de strategie van de Verenigde Staten om Rusland te omsingelen.

Ondertussen worstelt Europa direct met de gevolgen van deze ontwikkelingen, die aansluiten bij de bredere belangen van de Verenigde Staten op het wereldtoneel, terwijl het tegelijkertijd ernaar streeft zijn eigen geopolitieke invloed te vergroten.

Wat is de praktische waarde van deze ontwikkelingen? Op de recente EU-leiderstop sprak de Duitse bondskanselier Olaf Scholz zijn tevredenheid uit over het eensgezinde standpunt van de EU-lidstaten over het Israëlisch-Palestijnse conflict.

De bondgenoten van Oekraïne in het Baltische gebied hebben echter een ander perspectief, aangezien ze het Israëlisch conflict als afleiding beschouwen. De Litouwse minister van Buitenlandse Zaken Gabrielius Landsbergis benadrukte dat, vanuit hun standpunt, Oekraïne voorrang heeft als het belangrijkste conflict, gezien de nabijheid van hun grenzen.

De nasleep van het conflict heeft een gebrek aan consensus binnen Europa aan het licht gebracht, in tegenstelling tot de verklaring van Scholz. Uit rapporten blijkt dat de ontwikkelingshulp van de EU aan de Palestijnen aanvankelijk eenzijdig werd opgeschort, maar later werd aangekondigd dat de hulp zou worden onderzocht in plaats van opgeschort.

Het bezoek van president Von der Leyen aan Israël kreeg kritiek van het Europese publiek, waarbij sommigen het als eenzijdig beschouwden. James Moran van het Centre for European Policy Studies legde uit dat de interne meningsverschillen voortkomen uit de verwarring die de afgelopen weken heeft geheerst.

Het gebrek aan consensus bleek zelfs bij de keuze van de terminologie, aangezien er tijdens de top van de EU-leiders geen overeenstemming werd bereikt over het woord “staakt-het-vuren”. Terwijl sommige landen, met name Spanje, de term ‘wapenstilstand’ gebruikten, gaf Duitsland de voorkeur aan uitdrukkingen als ‘humanitaire pauze’.

Volgens Politico wil Berlijn voorkomen dat de schijn wordt ingeperkt van Israëls recht op zelfverdediging vanwege de historische erfenis van de Tweede Wereldoorlog. Dit roept echter vragen op over de mate waarin deze erfenis de mensenrechtenschendingen van Israël in Palestina verdoezelt.

Het Palestijnse verzet van Hamas, dat een nieuwe wending neemt met de Al-Aqsa-gebeurtenissen, vormt een aanzienlijke bedreiging voor de Amerikaanse belangen, vergelijkbaar met de crisis in Oekraïne. Bovendien heeft deze operatie de normalisatie-inspanningen van Israël ten aanzien van de Arabische wereld, en met name Saoedi-Arabië, stopgezet.

In dit politieke klimaat lijken de Europese leiders hun standpunt te baseren op het redden van de dag, terwijl de Verenigde Staten de meest bezorgde partij in de regio zijn. Zelfs kwesties die eenvoudig lijken, zoals ‘het stoppen van aanvallen op burgers’ en ‘het verlenen van humanitaire hulp aan de regio’, kunnen in de ogen van de Verenigde Naties complexe zaken worden.

Verschillende factoren dragen ertoe bij dat de Europese leiders een relatief gematigde houding tegenover Israël handhaven. Terwijl de “anti-Russische eenheid” sterk toenam na de Russische operatie in Oekraïne, blijven er zorgen bestaan ​​over het dragen van de last van een tweede conflict in Europa en de verhoogde dreiging van aanvallen op de Europese grenzen als gevolg van de intense immigratie.

Deze zorgen worden nog verergerd door grootschalige protesten die in de begindagen van het conflict in de Europese hoofdsteden werden georganiseerd. Gecombineerd met het verhoogde risico op sociale onrust als gevolg van de economische crisis die verband houdt met de situatie in Oekraïne, wordt Europa geconfronteerd met het potentieel voor aanzienlijke politieke omwentelingen, een vooruitzicht dat de Europese leiders zorgen baart.

Bovendien is de situatie in Oekraïne verre van optimaal. Luigi Scazzieri van het Centrum voor Europese Hervorming benadrukte in een toespraak voor Politico de uitdaging van het beheersen van beide conflicten. Hij merkte op: “De EU zal haar aandacht en financiële middelen moeten verdelen tussen Oekraïne en Gaza. Oekraïne krijgt mogelijk minder aandacht, waardoor het voor de EU moeilijk wordt om overeenstemming te bereiken over substantiële macro-economische en militaire hulp aan Kiev.

Een EU-functionaris, die er de voorkeur aan gaf anoniem te blijven, uitte zijn bezorgdheid en zei: “Dit is een openlijk conflict dat gevolgen heeft voor de Europese samenleving als geheel en onrust veroorzaakt in tal van Europese steden.”

Het is duidelijk dat de verwachte protesten in Europese steden, ook wel ‘onrust’ genoemd, nauw verbonden zijn met de groeiende moslimgemeenschap en de immigrantenbevolking in Europa. Deze dynamiek draagt ​​bij aan de versterking van extreemrechtse bewegingen.

Een van de belangrijkste katalysatoren voor de opkomst van extreemrechtse ideologieën in Europa is ongetwijfeld de economie. De extreemrechtse sentimenten in Europa zijn in opkomst, vooral in de nasleep van de bekende financiële crisis van 2008. Gebeurtenissen als de Arabische Lente in 2011, de daaruit voortvloeiende migratiebewegingen, de Oekraïense Maidan-staatsgreep in 2014, de Brexit en de COVID-19-pandemie op 31 december 2020 hebben allemaal een collectieve zoektocht naar veiligheid, stabiliteit en welvaart onder de Europese bevolking aangewakkerd. bevolking.

De linkse en socialistische bewegingen, die naar verwachting aan dit maatschappelijke verlangen tegemoet zullen komen, zijn in Europa niet robuust geweest. Tijdens de Koude Oorlog waren zowel Europa als Amerika getuige van de verzwakking en marginalisering van socialistisch-linkse bewegingen tegenover de Sovjet-Unie. In de westerse wereld, inclusief de VS, ontbreekt het aan krachtig socialistisch links dat in staat is op te komen voor eisen ‘buiten de mainstream’. Neoliberaal beleid, ooit als links georiënteerd, is de mainstream politieke agenda geworden. Bijgevolg hebben nationalistische en extreemrechtse ideologieën de leegte opgevuld, omdat er geen levensvatbare kracht is om de massa’s op zoek naar stabiliteit en veiligheid naar links te leiden.

Zijn er in Europa geen linkse groeperingen die deze trend proberen tegen te gaan? Zeker, die zijn er, maar hun politieke invloed is beperkt. Ze zijn in de loop der jaren geleidelijk verzwakt, zijn er tijdens het Sovjettijdperk van beschuldigd KGB-agenten te zijn en worden nu vaak bestempeld als agenten van het Kremlin.

Samenvattend weerspiegelt de opkomst van extreemrechtse bewegingen in Europa een crisis binnen de kapitalistische orde, met gelijktijdige provocerende acties in Oekraïne, Israël, de Kaukasus en zelfs de regio Azië-Pacific, gericht op het aanpakken van deze crisis.

Het idee van een kapitalistische crisis is uitgebreid besproken. Momenteel is de neoliberale politieke vergelijking, geleid door de VS, die zowel externe als interne conflicten omvat, in een impasse beland. Het anticiperen op marktrecessies, inflatie en energiecrises, gekoppeld aan oorlogen in derdewereldlanden en Oost-Europa, het koesteren van jihadistische en fascistische organisaties en de exploitatie van hulpbronnen in deze regio’s hebben geleid tot aanzienlijke immigratiegolven.

In een situatie waarin het collectieve Westen een sterke mondiale politieke en economische invloed behoudt, treffen interne crises vooral de algemene bevolking. In een dergelijk scenario worden landen die multipolariteit, stabiliteit en veiligheid bepleiten geconfronteerd met bedreigingen van militaire omsingeling, staatsgrepen en kleurenrevoluties.