Caroline van der Plas : Ontspannen lachende politici, om elkaar heen cirkelende Tweede Kamerleden op zoek naar meerderheden: hier gebeurde iets bij de Algemene Politieke Beschouwingen. Het was belangrijk om die beelden te zien, zoals bij Nieuwsuur. Verfrissend. Alsof de ramen na dertien jaar Rutte opengingen.
“Zo is politiek heel leuk, hè”, grijnsde de Op1-tafel. Presentator Fidan Ekiz had wel een punt: niemand kwam met een inhoudelijke evaluatie en analyse van de regeerperiode van de langstzittende premier van Nederland. Het bleef bij beeld – van een lachende Rutte die sinds 2010 steeds grijzer haar kreeg boven zijn wisselende brilletjes.
Beeld kan goed verhullen dat er niets wordt gezegd. Maar ook: iets ónthullen wat geen woorden nodig heeft. Zoals bij Nieuwsuur, toen BBB-fractievoorzitter Caroline van der Plas een ondoordachte motie indiende.
Van der Plas begon geroutineerd haar tekst te lezen. Ze wilde het minimumloon ’enigszins’ verhogen, en dat dekken uit ’de uitgaven’. Nieuwsuur liet de camera mooi lopen terwijl de reacties in de Kamer losbarstten. “Soms valt je mond even open bij een motie”, zei ChristenUnie-voorzitter Mirjam Bikker. Wat is ‘een beetje’, en wat zijn ‘de uitgaven’? Nou, 1 of 2 procent verhoging, te halen uit het ambtenarenapparaat, was het antwoord.
Amateuristische indruk
Je blik bleef vanzelf aan de buis plakken. CDA-fractievoorzitter Henri Bontenbal rekende haar voor: “Weet u wat dat kost, 1 procent verhoging?” Ongeveer een miljard euro, zei hij. “Als je grof met de kaasschaaf over het ambtenarenapparaat gaat, dus ook bij de soldaten en politie (waar de BBB juist ‘substantieel meer agenten’ wil opleiden, red.), haal je misschien 200 miljoen op. Als zo’n voorstel niet gedekt is, is het dus geen serieuze motie.”
“Dan stemt u tegen de motie”, redde Van der Plas zich eruit. Maar het amateuristische beeld beklijft. Ik zou me al generen als ik zelf zo’n motie indiende, en ik ben niet eens politicus.
Het maakt uit waar de camera zich op richt. En waar die bij wegkijkt. Ik doe het zelf ook als ik een gebrek aan aandacht vermoed: wegkijken. Want eigenlijk had ik mijn kolommen willen wijden aan Sinan Cans ‘slotstuk over radicalisme en terreur’, zoals hij zijn documentaire Inside kalifaat (BNNVara) noemt.
Maar ja, geblinddoekte mannen, jihadisten, baarden, dat zijn beelden uit het verleden. We willen verder, willen politici zien die een nieuwe toekomst ruiken.
Als we het niet zien, is het er niet
Can blijft ondanks gebrek aan momentum knap vasthouden aan zijn koers. Hij volgt het Islamitische Staat-gebied in Noord-Syrië en -Irak al jaren en zag bewijzen van de gruweldaden van IS. Na lang onderhandelen met het Koerdische gezag daar, mocht hij twee Nederlanders spreken in de gevangenis voor de zwaarste terroristen.
De twee mannen waren in 2012 en 2013 afgereisd naar Syrië en hopen nu net als IS-vrouwen teruggehaald en berecht te worden: ‘Iedereen verdient een tweede kans’. En nee, zíj hadden niet gevochten en geen geweld gezien, zeggen ze (dat zeggen ze allemaal, voegde Can toe). Yasin el M. deed ‘administratief werk’ en Abdellah R. werkte in de ‘telecom’. Ze werken graag mee aan deradicalisering.
Een zwaar dilemma doemde op: hen terughalen met bijbehorend gevaar misschien, of hen daar laten in een broeinest van nieuwe jihadisten. We moeten er iets mee, maar we zien het niet en dan is het er even niet. Lekker.