QAnon is veel groter geworden dan welke politieke figuur dan ook. Q is een nieuwe en radicaal postmoderne vorm van rechtse politiek, die in staat is de grenzen van natie en cultuur te overschrijden. En het gaat niet snel weg.

Herziening van Trust the Plan: The Rise of QAnon and the Conspiracy That Unhinged America door Will Sommer (Harper, 2023)

Op het hoogtepunt van de pandemische lockdown maakte ik vaak doelloze wandelingen door mijn buurt in een poging de kajuitkoorts te voorkomen. Tijdens zo’n uitje kwam ik een poster tegen, amateuristisch gemaakt en zichtbaar belegerd door de elementen, met een afbeelding van Klaus Schwab, voorzitter van het World Economic Forum (WEF), die sprak op de Kennedy School of Government van Harvard, naast een YouTube-video-URL en een citaat : “ Waar we heel trots op zijn, is dat we met onze WEF Young Global Leaders doordringen in de mondiale kabinetten van landen. . . zoals [Justin] Trudeau.” Er was geen verder commentaar opgenomen, maar de implicatie was duidelijk: hier, de donker getinte poster, was het hoofd van het WEF op band betrapt en toegafdat multinationale elites de wereld besturen – dat de premier van Canada geen patriot is, maar een marionet van grotere krachten die vastbesloten zijn om hun wil van bovenaf af te dwingen.

Het beeld is in mijn gedachten gebleven omdat het zo’n perfecte inkapseling is van de manier waarop complottheorieën vaak werken. Op een bepaald abstractieniveau was de premisse – dat de wereld een diep ongelijke plek is en dat er een egoïstische consensus bestaat onder de meest invloedrijke elites – niet helemaal verkeerd. Maar op de een of andere manier werd de nogal banale realiteit van elitemacht (in dit geval afkomstig van een video die publiekelijk beschikbaar was op het YouTube-kanaal van de Kennedy School) opgeblazen tot een onthullende fantasie van ontmaskerde samenzwering en wereldwijd kwaad blootgelegd.

Als politieke fabel straalt het geheel een aantrekkelijke morele eenvoud uit. Als een kleine groep individuen echt medeplichtig is aan al uw problemen, wordt het oplossen van die problemen ongelooflijk eenvoudig. Als je de kop van een slang afhakt, zal de torso die hij om je heen heeft gewikkeld snel verslappen en sterven.

In oktober 2017 maakte een anoniem bericht op het prikbord van 4chan een gedurfde aankondiging: “Hillary Clinton zal worden gearresteerd tussen 07.45 uur en 08.30 uur EST op maandag – de ochtend van 30 oktober 2017.” In latere berichten werd uiteengezet dat president Donald Trump en zijn regering plannen maakten voor de arrestatie en voorbereidingen troffen voor de chaotische gebeurtenissen die het onvermijdelijk zou veroorzaken.Om redenen die nooit volledig zullen worden begrepen, vielen deze berichten op de een of andere manier genoeg op tussen de stortvloed aan inhoud die elke dag op 4chan werd geplaatst om een ​​van de meest uitgestrekte, sinistere en fascinerende rechtse subculturen van de eenentwintigste eeuw op gang te brengen. De aanvankelijke voorspelling is uiteraard nooit uitgekomen. Maar QAnon – de baanbrekende en duizendjarige samenzweringstheorie die het aanspoorde – leek snel te groeien in omgekeerde verhouding tot de nauwkeurigheid van de gelijknamige “Q’s” -voorspellingen.

Sindsdien uitgezaaid tot een wereldwijd fenomeen, is het basisverhaal van QAnon inmiddels welbekend. Zoals Will Sommer van de Daily Beast uitlegt in zijn uitstekende nieuwe boek, Trust the Plan: The Rise of QAnon and the Conspiracy That Unhinged America :

In de kern heeft QAnon een simpele boodschap; de wereld wordt geleid door een kliek van satanische kannibalen-pedofielen uit de gelederen van de Democratische Partij, Hollywood en de financiële wereld die kinderen seksueel misbruiken en zelfs hun bloed drinken tijdens rituelen. Het Amerikaanse leger, dat zich verzette tegen toetreding tot de verder allesomvattende kliek, rekruteerde Donald Trump om zich kandidaat te stellen voor het presidentschap om zich te verzetten tegen deze kwaadaardige groep elitairen. En op een dag zal hij al zijn vijanden zuiveren in een gewelddadig, louterend moment dat ‘The Storm’ wordt genoemd, waarbij zijn tegenstanders ofwel gevangen worden gezet in Guantanamo Bay of worden geëxecuteerd door militaire tribunalen. Alle problemen van de wereld – en die van jou – zullen voor altijd worden opgelost.

Hier hebben we de essentiële ingrediënten van QAnon: een bekende theorie van schimmige elite-heerschappij geënt op een gruwelijk verhaal over georganiseerd kindermisbruik; een onderstroom van rechts nationalisme en eerbied voor instellingen zoals het leger; een verzameling tegenstanders die allemaal uit het liberale Amerika komen; een simulatie van politieke participatie aan de basis in de vorm van cryptische, anonieme berichten die eindeloos kunnen worden gedeconstrueerd en gedecodeerd; en ten slotte een fantasie van gewelddadige zuiveringen en de belofte van een komende utopie.

Afgezien van deze basiscontouren, is QAnon eindeloos complex, factiegericht en aanpasbaar aan een schijnbaar onbeperkt aantal verschillende oorzaken, contexten en grieven. Het is belangrijk om de ontstaansgeschiedenis ervan te begrijpen, niet alleen omdat het families heeft verscheurd en tot gewelddadigheden in de echte wereld heeft geleid, maar ook omdat het een nieuw sjabloon kan vormen voor complottheorieën in een tijd van oververzadiging van de media en democratische verlamming.

In dit opzicht is Sommers boek — verrijkt met meeslepende rapportage en geïnformeerde analyse — een boeiende en nuttige behandeling van een sinister en eindeloos glad onderwerp. Hij heeft QAnon gevolgd en erover gerapporteerd sinds het voor het eerst verscheen in 2017, hij heeft een ongeëvenaard vermogen om de ingewikkelde (en vaak concurrerende) mythologieën uit te leggen en de obscure idiomen en taal leesbaar te maken voor de lezer.

In een vroeg hoofdstuk citeert hij bijvoorbeeld een Q-bericht van 28 oktober 2017, waarin stond:

Spotlijster

HRC aangehouden, (nog) niet aangehouden.

Waar is Huma? Volg Hum. 

Dit heeft (nog) niets met Rusland te maken. 

Waarom omringt Potus zich met generaals? 

Wat is militaire inlichtingen? 

Waarom rond de 3-letterbureaus gaan? 

Ze geloofden geen moment dat ze (Democraten en Republikeinen) de controle zouden verliezen.

Dit is geen R v D-strijd.

Waarom heeft Soros onlangs al zijn geld gedoneerd?

Waarom zou hij al zijn geld in een RC stoppen?

Spotlijster 10.30.17

God zegene mede-patriotten.

Net als de berichten op een obscure subreddit of webforum, betekenen de berichten van Q vrijwel niets, tenzij je er al uren aan hebt besteed. Maar zoals Sommer uitlegt, zou alles hierboven direct leesbaar zijn voor een gemiddelde Q-liefhebber: “Mockingbird” verwees naar een echte CIA-operatie tijdens de Koude Oorlog; “3-letterbureaus” verwees naar de CIA, FBI en NSA, die zogenaamd zijn geïnfiltreerd door de cabal; “Dit is geen R v D-strijd” betekende dat beide grote partijen op dezelfde manier waren geïnfiltreerd; “Huma” was Hillary Clinton-vertrouweling Huma Abedin, van wie Q beweerde dat hij in het geheim samenwerkte met de patriottische factie die Trump en zijn generaals spoedig naar het beloofde land zouden leiden.

Een belangrijke conclusie uit het boek van Sommer is dat dit insulaire karakter een belangrijk onderdeel is van de aantrekkingskracht van QAnon. Door Q-berichten te begrijpen en te interpreteren, konden volgers deelnemen aan een fantasie van eindeloze intriges en zichzelf identificeren als soldaten in een rechtvaardige kruistocht. De dubbelzinnigheid van de berichten liet bovendien voldoende ruimte over voor concurrerende interpretaties, waardoor een heel netwerk van Q-microsekten en streaming-ondernemingen ontstond – met verschillende partizanen die hun eigen analyses voortzetten en strijden om nieuwe stukken territorium op Q’s steeds groter wordende grens.

In die zin is er iets typisch Amerikaans en protestants aan QAnon, afgezien van het onvermijdelijke feit dat veel van zijn meest ijverige aanhangers conservatieve evangelicalen zijn. Op het niveau van basisinteractie is het een priesterschap van gelovigen die in gechantificeerde tongen spreken en een persoonlijke relatie ervaren met hun gekozen God. Het vehikel voor dit anarchistische individualisme is echter uiteindelijk een marktplaats van concurrerende merken en franchises. En, net als in de gemiddelde megakerk, is er een gelijktijdige eerbied voor autoriteit en hiërarchie – de theologie van QAnon zet bovenal het Amerikaanse leger en zijn voormalige opperbevelhebber, Donald Trump, op de voorgrond.

Vertrouw op het Plan

Begin 2021, net na de inauguratie van Joe Biden, vroeg ik Sommer naar een fundamentele paradox met betrekking tot QAnon waar ik mijn hoofd niet omheen kon wikkelen. Samenzweringstheorieën zijn vaak ingewikkelde pogingen om gevoelens van marginaliteit en uitsluiting (al dan niet gegrond) te mythologiseren en te verklaren. In die zin komen ze bijna per definitie voort uit een context van machteloosheid.

Wat verklaarde toen het ontstaan ​​van het Q-fenomeen, dat voor het eerst opdook kort nadat Donald Trump als president was beëdigd en de Republikeinse Partij een verenigde controle over de regering van de Verenigde Staten genoot? Hoe Sommer deze vraag beantwoordt, is van cruciaal belang om de aard van QAnon te begrijpen en wat het mogelijk heeft gemaakt om te groeien, ook al zijn de verschillende profetieën niet uitgekomen.

In wezen, betoogt hij in Trust the Plan , kwam QAnon aanvankelijk naar voren als een “coping-mechanisme voor Trump-kiezers die last hadden van zijn vastgelopen presidentschap. . . een sprookje voor mensen die zich afvragen waarom Trump zijn beloften niet was nagekomen’, waarin ‘[een] worstelende president werd herschreven als een held van bijbelse proporties’. Deze vreemde epistemologie, door een bijna alchemisch proces, stelde Trump-aanhangers in staat om van alles en nog wat – hoe banaal ook – te interpreteren als een signaal dat alles in feite volgens plan verliep. Hoe Trump er ook uitzag in schandalen en onderzoeken door het Congres, en hoe hij ook leek te zijn veranderd in een vrij conventionele Republikeinse president, het begeerde moment van ultieme catharsis zou snel aan de horizon komen.

Door het hele boek heen, met behulp van een mix van rapportage en analyse, beschrijft Sommer ontelbare afleveringen, afwisselend gewelddadig en bizar, geïnspireerd door QAnon. Zijn aanpak, ontstaan ​​uit talloze uren praten met Q-aanhangers zelf, is bewonderenswaardig gevoelig en empathisch. Veel aanhangers van Trump, schrijft Sommer, beschouwden zijn verkiezing oprecht als een historische gebeurtenis die al hun problemen zou oplossen.

Voor sommigen was dat geloof vrij letterlijk (een man met terminale kanker en geen ziektekostenverzekering die overtuigd was door de voorspellingen van Q dat The Storm de kliek zou dwingen een remedie op te geven; een vrouw met een autistische en voortdurend gepest zoon die geduldig wacht tot Trump een afgifte van het tegengif, enz.). Voor anderen had de aantrekkingskracht meer te maken met de noodzaak om kinderen te redden uit de klauwen van de elites die hen misbruikten.

Zoals de auteur over de aanhangers van de beweging schrijft: “Anons zien de wereld als een slachthuis, een plek waar onschuldige kinderen seksueel worden gemarteld om Hollywood-beroemdheden kreukvrij te houden. Een wereld waarin dit gebeurt, vereist dat gedurfde, zelfs criminele actie wordt ondernomen.” Hier, legt hij uit, had QAnon duidelijk een proefrit in de Pizzagate-samenzwering van 2016, maar vond hij ook eerdere antecedenten in veel oudere samenzweringen zoals de satanische paniek van de jaren tachtig.

Als zowel een morele paniek als een extreemrechtse machtsfantasie, spreekt dit alles tot wat QAnon uitzonderlijk maakt. Meer dan welke rivaal in de recente geschiedenis dan ook, heeft het een opmerkelijk vermogen getoond om bestaande rechtse verhalen te kannibaliseren en ze in nieuwe vormen te synthetiseren – door het bestaande IP van samenzwering samen te smelten tot een soort oer-samenzwering die kneedbaar genoeg is om vrijwel alles op zijn pad op te nemen.

Daartoe beschrijven enkele van de meest interessante passages van Trust the Plan de geschiedenis sinds de gelijknamige Q (wie ze ook waren ) stopte met posten in 2020. Ondanks de afwezigheid van Q en ondanks de beloofde Storm die nooit zal komen, heeft de beweging hield niet alleen aan, maar verspreidde zich naar andere landen en slokte gaandeweg hun eigen rechtse idioom op. Tegelijkertijd blijft Q in spookachtige vorm achter de verschillende homofobe en kindgerelateerde sekspaniek hangen die momenteel aan de Amerikaanse rechterkant woekert .

Hoezeer de beweging ook werd aangejaagd door het coronavirus, Sommer speculeert dat de aanstaande presidentiële run van Trump QAnon binnenkort weer een nieuw leven kan inblazen. Of dit nu gebeurt of niet, het boeiende en uitgebreide verslag dat hij in Trust the Plan aanbiedt , maakt duidelijk dat zoiets waarschijnlijk nog geruime tijd bij ons zal zijn.

Op één niveau is QAnon duidelijk symptomatisch voor verschillende malaises in de eenentwintigste eeuw: epistemische ineenstorting in een tijd van diffuse mediaconsumptie en sociale atomisering, rauwe menselijke wanhoop geboren uit systemisch institutioneel falen, en de voortdurende neergang van politiek in beheerd spektakel. Aan de andere kant is het echter een voorbode van iets dat nog zorgwekkender is: een nieuwe en radicaal postmoderne vorm van rechtse politiek, in staat om de grenzen van natie, cultuur en taal te overschrijden en zijn bekeerlingen een autoritaire fantasie van gewelddadige revolutie te bieden. .

Wij vragen jou om ons te steunen Overweeg alstublieft om ons te steunen als donateur of ondersteunend lid, ook wij hebben onze inkomsten zien dalen in deze heftige tijden daarom, KLIK HIER voor IBAN of via PayPal hieronder!, hartelijke dank en veel leesplezier.

Steun SDB via PayPal veilig en simpel.