Opdat we nooit vergeten, de helden die vielen in de strijd tegen Pinochet, de Chileense marionet van de VS

Alweer zo lang geleden, maar zo helder nog in mijn herinnering. Het zal 1974 geweest zijn, maakte ik kennis met twee Chileense broers, Victor en Boris Lagunas. Ze waren met een klein groepje kameraden, na gevangen genomen te zijn en gemarteld na de staatsgreep van de Amerikaanse marionet Pinochet Chili weten te ontvluchten en kwamen in Nederland terecht. Victor en Boris in Amsterdam

gepost door Gerrit Herders

Het groepje kameraden waren communisten en lid van de MIR (Beweging van Revolutionair Links), een partij die de linkse socialistische regering van de gekozen president Allende steunde.

In Nederland bleven deze MIR-leden politiek actief en bleven contacten onderhouden met hun kameraden in het thuisland en de partij financieel steunen. Ik hielp ze waar ik kon, maar ik ben bang dat ik niet veel heb kunnen betekenen, ook al had ik wel weer de contacten in Nederland de de Chileense kameraden wat meer konden helpen.

Via Victor, met wie ik het meeste om ging, maakte ik kennis met de muziek van een Chileense revolutionaire volkszanger, Victor Jara,.

Víctor Jara werd geboren in een kleine stad, maar zijn dichterstalent zorgde er al gauw voor dat hij in heel Chili bekend werd. Met zijn liederen bekritiseerde hij de Chileense bourgeoisie en verzette hij zich tegen de Vietnamoorlog. Maar hij zong bijvoorbeeld ook over de liefde. Het was vooral zijn vermogen om het volk direct aan te spreken dat hem zo populair maakte. Jara werd in 1957 lid van de folkloristische groep Cuncumén. Vanaf 1966 werkte hij een aantal jaren samen met de muziekgroep Quilapayún.

Hij ontmoette Violeta Parra, die de basis legde voor La Nueva Canción Chilena (Nederlands: Het nieuwe Chileense lied), dat is geworteld in de Chileense volksmuziek. La Nueva Canción Chilena werd in de jaren 60 en vroege jaren 70 de muzikale stem van de sociaal-politieke beweging in Chili, die zijn invloed kreeg tot ver buiten Chili. Andere vertegenwoordigers van deze muziekstroming zijn Ángel Parra, zijn zuster Isabel Parra, Patricio Manns, Rolando Alarcón en de muziekgroepen Quilapayún en Inti-Illimani.

Jara was lid van de Communistische Partij van Chili (Partido Comunista de Chile) en een van de belangrijkste aanhangers van het Volksfront (Chili) (Unidad Popular) en van president Salvador Allende. Op 11 september 1973 werd hij tijdens de militaire staatsgreep opgepakt en samen met duizenden anderen vastgezet in het Stadion van Santiago. Daar werd hij al gauw herkend en vervolgens gemarteld. Daarna werd hij naar het Nationale Stadion overgebracht. Zijn stoffelijk overschot werd op 16 september gevonden.

Zijn lichaam was doorboord met meer dan dertig kogels en zijn handen waren verbrijzeld. Voor zijn dood schreef hij in het stadion zijn laatste lied tegen het fascisme en de dictatuur.[1]

Sinds 2004 kan in Chili weer openlijk over Víctor Jara gesproken worden. Het Chili Stadion waarin hij werd vastgezet, is nu naar hem vernoemd. Victor Jara is inmiddels wereldberoemd.

In juni 2009 werden op de Algemene Begraafplaats van Santiago de resten opgegraven van Jara in verband met een nieuw onderzoek naar de moord. Uit dit onderzoek bleek dat Jara geleden had onder zware foltering en neergeschoten was met ruim dertig kogels. Op 5 december 2009 werd Jara herbegraven. Duizenden Chilenen, waaronder de president van Chili, Michelle Bachelet, begeleidden hem naar het kerkhof.

00:00 El Derecho de Vivir en Paz04:35 Abre la Ventana08:30 La Partida11:56 El Niño Yuntero15:41 Vamos por Ancho Camino18:59 A la Molina No Voy Más22:11 A Cuba26:11 Las Casitas del Barrio Alto 28:41 El Alma Llena de Banderas32:41 Ni Chicha Ni Limoná36:04 Plegaria a un Labrador39:20 Brigada Ramona Parra42:35 Oíga Pues Mijita45:19 Muchacha del Telar47:44 Venían del Desierto50:45 Poema 1554:15 Danza de los Niños