Het is opvallend rustig in de lucht over Syrië: de Europese luchtverkeersleiders hebben hun piloten gewaarschuwd om de regio te vermijden. Volgens hen zou een luchtaanval binnen 72 uur een mogelijkheid zijn en dat kan de navigatietools in de war brengen. Intussen is de VN het niet eens geraakt over een onderzoekscommissie.
Even opnieuw de context schetsen: over het weekend vond een gifgasaanval met chloor plaats in Douma, een buitenwijk van de Syrische hoofdstad Damascus. Daarbij vielen zeker zestig doden en honderden gewonden. Het is niet duidelijk wie verantwoordelijk was voor de aanval, maar Westerse landen wijzen naar regeringstroepen van president Assad.
Verwachting is dat de in het nauw gebrachte Trump voor zijn binnenlandse problemen afleiding zoekt in de Syrische oorlog
Wat nu in Washington gebeurt lijkt de schets voor een spannende politieke thriller. De president ligt al twee jaar onder vuur en weigert zijn belastingopgaven te openbaren, opsporingsdiensten doen een inval bij diens persoonlijke advocaat en nemen documenten in beslag die kunnen dienen als doorslaggevend belastend bewijsmateriaal in de zaak tegen de president en vervolgens zoekt die de afleiding van zijn juridische en politieke problemen in een vlucht vooruit door escalatie te zoeken in een oorlog ver weg. Met als detail dat een van de tegenstanders in betreffende oorlog de Russische Federatie is die in de binnenlandse zaak een medestander van de president is. Een ander detail is dat de nieuwe nationale veiligheidsadviseur die bekend staat als havik zijn reputatie als houwdegen moet bewijzen in het Witte Huis. Een complicatie is dat zoals Phyllis Bennis voor Democracy Now! opmerkt het volgens de grondwet niet de president, maar het congres is dat een ander land de oorlog kan verklaren. Het ziet er niet naar uit dat dat gebeurt. Hoeveel wetten worden er geschonden door de president voordat de president geen president meer is? Angstaanjagende misleiding.
Wat is er gebeurd in Douma?
Volgens de Amerikaanse president Donald Trump moeten er een “krachtig antwoord” volgen op de aanval, hij refereerde naar de militaire mogelijkheden van het Amerikaanse leger. Maar zo maar een raket de lucht inschieten, zonder dat de VN daar opdracht toe geeft, ligt diplomatiek moeilijker. Vandaar dat de VN een vergadering belegde over wat zich nu precies in Douma heeft afgespeeld.
Maar zelfs over het oprichten van een onderzoekscommissie, kon in de Veiligheidsraad geen compromis gesloten worden. De Russische vertegenwoordiger noemde de beschuldigingen naar Assad ‘onzin’ en beschermde zijn bondgenoot. Geen resultaten daar dus. Nu lijkt het er toch op dat een Westerse alliantie tot luchtaanvallen zal overgaan.
Syrische luchtruim is leeg
Want de luchtverkeersleiding van Europa, Eurocontrol, heeft z’n piloten gewaarschuwd voor “een mogelijke luchtaanval binnen 72 uur”, al is niet duidelijk waar die informatie vandaan komt. De lucht boven Syrië is ook opvallend leeg, zoals we kunnen zien op flight-tracking apps zoals flightradar. Het Syrische luchtruim is leeg, vluchten worden af- en omgeleid via andere landen.
Of er ook effectief een luchtaanval komt, valt af te wachten. De Franse president Emmanuel Macron had aangegeven dat hij wilde meewerken aan een actie, maar verzocht eerst om definitief bewijs. Dat komt er nu duidelijk nog niet.
CBS 60 Minutes besteedde in de uitzending van 8 april in een segment van 13 minuten aandacht aan de hack door Russen van het electorale systeem bij de presidentsverkiezingen in 2016. Bovenstaand fragment met de senatoren Harris en Lankford is daar het sluitstuk van. Uit het transcript blijkt dat de regering Obama een maand voor de verkiezingen genoeg bewijs had om de Russen een halt toe te roepen. Vanwege angst om de verkiezingen te beïnvloeden gebeurde dat buiten de publiciteit via een directe cyber hotline met het Kremlin die voor het eerst gebruikt werd. Die waarschuwing weerhield het Kremlin er waarschijnlijk van om door te zetten en op verkiezingsdag chaos te zaaien door het manipuleren van het electorale systeem waar het al maanden daarvoor in had ingebroken. Zeker is dat niet omdat niet alle details zijn achterhaald. Wat toen niet gebeurde kan echter bij volgende tussentijdse verkiezingen in november 2018 of de presidentsverkiezingen van november 2020 wel gebeuren. Door de Russische Federatie, maar ook door China, Iran of Noord-Korea.
Het Kremlin vreesde onlangs bij de presidentsverkiezingen overigens voor Amerikaanse inmenging. Ook die bleef uit. De les is dat de middelen aan alle kanten beschikbaar zijn om chaos bij de ander te creëren in deze cyberoorlog zonder bloed. Wederzijdse afschrikking weerhoudt beide kanten er vooralsnog van om die chaos bij de ander ook daadwerkelijk te creëren. Hoe dan ook moeten landen zich hier krachtig tegen wapenen. Conclusie van CBS 60 Minutes is dat de regering Trump tot nu toe onvoldoende maatregelen heeft genomen. Terwijl Obama te slap en bangelijk was, is Trump te nonchalant en rommelig. Hopelijk is de Nederlandse regering voldoende voorbereid op robuuste verdediging van het electorale systeem tegen kwaadwillenden.
