Koolmees roept flexwerkers op gebruik te maken van TONK-regeling

Het coronavirus heeft een forse impact op de gezondheidszorg en de economie. Verschillende ondernemingen en sectoren zijn flink getroffen door de coronacrisis. Om diverse ondernemers te compenseren, heeft het demissionaire kabinet een aantal regelingen in het leven geroepen. Eén daarvan is de TONK-regeling. Er is echter weinig animo voor dit sociale vangnet, waardoor er momenteel tientallen miljoenen euro’s op de plank dreigen te blijven liggen. Demissionair minister Wouter Koolmees roept flexwerkers op om vooral wél gebruik te maken van de TONK-regeling. 

Sinds het coronavirus voor het eerst in Nederland gesignaleerd werd, verkeert het land in een gigantische crisis. Er werden talloze maatregelen ingevoerd die de verspreiding van het virus moesten voorkomen. Zo werd in eerste instantie opgeroepen om geen handen meer te schudden, de handen regelmatig te wassen en massaal thuis te werken. Ondanks deze maatregelen sloeg het coronavirus wild om zich heen en kwam de gezondheidszorg enorm onder druk te staan. Het resulteerde zelfs in overvolle ic’s.

Om de gezondheidszorg verder te ontlasten besloot het demissionaire kabinet rigoreuze maatregelen te nemen. Vorig jaar kwam Nederland zelfs in een ‘intelligente lockdown‘ terecht. Talloze ondernemingen en sectoren, denk hierbij bijvoorbeeld aan de horeca, moesten noodgedwongen hun deuren sluiten. Vorig jaar zomer namen de besmettingen echter af en besloot het kabinet de samenleving weer van het slot te halen. Na de zomer namen het aantal besmettingen en ziekenhuisopnames weer dusdanig toe, dat het demissionaire kabinet in december besloot een ‘harde lockdown‘ in te voeren. Op 24 januari werd zelfs een avondklok ingesteld. Deze maatregel is inmiddels weer afgeschaft.

Ik begrijp dat gemeenten aanvankelijk voorzichtig waren

Naast de gezondheidszorg heeft ook de economie een flinke klap te verwerken gekregen. De Nederlandse economie kromp in 2020 zelfs met 3,8 procent: de grootste krimp ooit gemeten, zo meldde het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Verschillende bedrijven zagen hun inkomsten teruglopen, waardoor het aantal werklozen flink toenam. ‘Van ruim een kwart miljoen in het eerste kwartaal van 2020 naar een piek van 419.000 in het derde kwartaal’, schreef nu.nl in februari. Na deze piek vond echter weer een daling van het aantal werklozen plaats.

Om de economische gevolgen van de maatregelen voor ondernemers te dekken introduceerde het demissionaire kabinet verschillende regelingen, zoals de TOZO-regeling. Zelfstandige ondernemers, waaronder zzp’ers, kunnen een beroep op deze regeling doen, als hun inkomen door de coronacrisis tot onder het sociaal minimum is gedaald. Naast de TOZO heeft de overheid ook nog andere regelingen in het leven geroepen, zoals de NOW en de TONK.

De TONK-regeling is onlangs toegevoegd aan het rijtje van sociale vangnetten. Deze regeling geldt voor mensen die hun woonlasten niet meer kunnen betalen door de coronacrisis, maar niet in aanmerking komen voor een van de andere coronaregelingen, zoals flexwerkers en uitzendkrachten. Er is vooralsnog echter weinig animo om hiervan gebruik te maken.

Om de TONK-regeling te bekostigen, heeft demissionair minister Wouter Koolmees (Sociale Zaken) zo’n 260 miljoen euro gereserveerd. Het begint er echter steeds meer op te lijken dat tientallen miljoenen euro’s op de plank blijven liggen, omdat er te weinig van deze regeling gebruik wordt gemaakt. Volgens het Algemeen Dagblad blijft in sommige gemeenten de aanvraag zelfs steken op slechts 10 procent van het verwachte aantal. “Dat valt inderdaad een beetje tegen”, zegt Koolmees tegenover de krant.

Meld je nou, de hulp is er

Volgens de demissionaire minister is er weinig enthousiasme voor de TONK-regeling, omdat dit sociale vangnet is ondergebracht bij de gemeenten. Zij moeten deze regeling uitvoeren, maar draaien volgens het AD zelf op voor de kosten als de uitgaven hoger uitvallen dan verwacht. “Ik begrijp dat gemeenten aanvankelijk voorzichtig waren”, zegt Koolmees daarover. In eerste instantie werd 130 miljoen euro voor de TONK gereserveerd. Dit bedrag werd uiteindelijk verhoogd naar 260 miljoen euro, om gemeenten ‘meer lucht te geven om ruimhartig te zijn’.

Daarnaast denkt Wouter Koolmees dat ook de onbekendheid van de TONK-regeling het sociale vangnet parten speelt. “En er is schaamte bij aanvragers. Onterecht overigens.” Desondanks roept de demissionaire minister flexwerkers nogmaals op om vooral gebruik te maken van de regeling. “Meld je nou. De hulp is er.”