Koenders, zo meldden de media, heeft de Russische ambassadeur ‘op het matje geroepen‘, omdat Russische ministeries kritiek hebben op het JIT, en de deze week gepresenteerde bevindingen.

Ook hieruit blijkt, niet voor het eerst, dat Koenders er alles aan is gelegen om enige dialoog over het onderzoek, de samenstelling van het ‘team’, de geheime afspraken, en geheim gehouden bewijslast, autoritair de kop in te drukken. En waar mogelijk Rusland te schofferen. De man is, net als zijn voorganger, tot in zijn merg Russofoob, zoals ook al bleek toen hij vooraan stond toen zich de gelegenheid voordeed om, samen met die voorbeeldige Polen, een anti-Russische propagandazender op te zetten.

Op mij komt het over als een poging om de bevindingen te isoleren van kritiek, en toetsing in enige rechtbank, op grond van algemeen geldende regels voor bewijs, en schuld, te frustreren. Het moet, en zál een politiek ‘showproces‘ worden, kennelijk. Dat wil zeggen, geen écht proces, met verdachten, advocaten en deskundigen die gaten kunnen schieten in het ‘onomstotelijke bewijs‘.

Kritiek

Kritiek is nooit prettig, en kan misplaatst zijn. Ook in dit geval. Al helemaal omdat grote delen van de bewijslast die het JIT zegt te hebben nog niet openbaar is gemaakt, en het échte bewijs dus ‘harder‘ kan zijn dan uit die animaties en fotocollages valt af te leiden. Deels zal dat bewijs overigens ook nooit openbaar gemaakt worden, omdat het de ‘Staatsveiligheid‘ van de Verenigde Staten zou schenden. Daar kritiek op uitoefenen lijkt mij de plicht van iedereen die zich de belofte herinnert dat de ‘onderste steen boven zou komen‘, en het onderzoek ‘volledig transparant‘ zou zijn. We willen geen ‘Guantanamo-praktijken‘, toch? Dat getuigen nu nog niet worden gepresenteerd, is verdedigbaar waar zij gevaar zouden kunnen lopen. Maar dat heeft wel als consequentie dat wat er overblijft aan bewijs, zoals het werd gepresenteerd, erg broos is. Zeker waar het de bewering betreft dat het platform uit Rusland afkomstig was, en daar ook weer naartoe werd gebracht nadat MH-17 was neergehaald. Terwijl gegevens ontbreken over de herkomst van het projectiel zelf. Leverde Rusland dat wapensysteem? Werd het geleverd door een wapenhandelaar, en over de grens gesmokkeld? Betrof het dat platform dat Oekraïne kwijtraakte bij het uitbreken van de vijandelijkheden?

Geen beschuldigende vinger naar Poetin

Uiteenlopende commentatoren en nabestaanden popelen om ‘de Russen‘ te schoppen waar ze ze raken kunnen, en redacties maken volop gebruik van het ‘momentum‘ dat het JIT heeft gecreëerd met de publicatie van haar bevindingen. Overigens zonder dat het JIT de beschuldigende vinger naar ‘de Russen‘ wijst, of zelfs maar aangeeft dat ‘Poetin‘ er van wist. Maar zoals Sander van Luik, nabestaande, in NRC schrijft: ‘1 + 1 = 2‘. Meer heeft hij niet nodig. En in diezelfde krant een ‘Kremlinkoekeloer‘-bijdrage van Eva Cukier en Steven Derix, waarin ‘de Russen‘ ervan worden beschuldigd steevast te ontkennen, zelfs als de bewijzen er liggen. (Daarover, over ontkennen terwijl de bewijzen er liggen, morgen een separate bijdrage).

Veel onzin

Er zijn ‘Kremlinkoekeloerders‘ die de theorie verkopen dat ze in Rusland alleen maar ‘harde taal‘ verstaan. Dat je je, als Nederland, beter niet ‘kwetsbaar‘ op kan stellen, en de weg van de diplomatie bewandelen, omdat je dan ‘gezien‘ bent. Maar als ik de ontwikkelingen van de laatste tijd overzie, dan krijg ik niet de indruk dat die ‘harde taal‘ veel indruk maakt. Sancties, economische oorlogvoering, militaire provocaties, ‘vergissingen‘ in Syrië die de Russische positie daar geen goed doen, en steun aan alles en iedereen die uit naam van Mohammed, of om Hitler te wreken, Russen wil doden, lijkt eerder te leiden tot een grotere kans op oorlog. De Nederlandse ambassadeur in Moskou kreeg dan ook prompt het verzoek om zich maandag op het ministerie van buitenlandse zaken in Moskou te melden.

Transparantie

Zouden wij nu al weten hoe de vork in de steel zat, als de benadering bij deze ramp hetzelfde was geweest als bij Iran Air 655, of Siberia Airlines 1812? We zullen het nooit weten, want er werden andere, onomkeerbare keuzes gemaakt, en toezeggingen gedaan. Mij gaat het dus om die toezeggingen. Dat transparante onderzoek. En de belofte dat verdachten zouden worden opgespoord, en in een rechtbank de gelegenheid zouden krijgen zich te verdedigen. Uitgaande van het principe dat niemand schuldig is, totdat het tegendeel, in de ogen van een rechter, is bewezen.

Zowel de keuze van het JIT voor ‘onomstotelijk bewezen‘, klakkeloos overgenomen door de media, alsof het hele idee van een ‘rechtbank‘ en ‘rechtsstaat‘ een achterhaald concept is, als de ‘ramkoers’ van Koenders, geven mij het gevoel dat ‘men‘ het niet op een proces aan wil laten komen. Daarmee kies ik niet de kant van ‘de Russen‘, maar constateer ik dat men in dit geval een compleet fust azijn leeggiet om de geur van honing met wortel en tak uit te roeien. Cui Bono?

Reacties

Reacties