Johnson op weg naar PM-baan belaagd door Brexit en crisis in Iran
Boris Johnson gaat de race dinsdag winnen om de volgende premier van Groot-Brittannië te worden, belast met het oplossen van de Brexit-impasse en de tankercrisis met hoge inzet met Iran.
Johnson, die beloofde Groot-Brittannië op 31 oktober uit de Europese Unie te halen, met of zonder deal, staat op het punt een botsing met Brussel, het Britse parlement en Teheran te betreden.
Van de voormalige burgemeester van Londen, die collega’s evenveel charmeert en alarmeert, wordt algemeen verwacht dat hij minister van Buitenlandse Zaken Jeremy Hunt verslaat wanneer de resultaten van de conservatieve leiderschapswedstrijd worden bekendgemaakt.
De nieuwe leider van de regerende partij neemt woensdag de leiding over van Theresa May als premier.
Na alle mogelijke wegen te hebben uitgeput om haar Brexit-plan door het parlement te krijgen, trad May op 7 juni terug als partijleider, wat leidde tot een zes weken durende leiderschapswedstrijd.
Ongeveer 160.000 grassroots leden van de conservatieve partij hadden de kans om hun nieuwe leider te kiezen.
Maar de inkomende premier wordt geconfronteerd met exact dezelfde reeks omstandigheden – zo niet erger – met het parlement vastgelopen als de Brexit-deadline opdoemt.
De nieuwe leider heeft slechts drie maanden de tijd om een Brexit-crisis van drie jaar op te lossen die de economieën aan beide zijden van het Kanaal kan schaden en het lot van generaties Britten kan bepalen.
Het pond handelt nabij een dieptepunt van twee jaar ten opzichte van de dollar en de euro.
En de nieuwe premier neemt het met een precair kleine meerderheid over in het Lagerhuis van het Parlement.
Het werd teruggebracht tot slechts twee op maandag na de schorsing van Charlie Elphicke uit de conservatieve gelederen nadat hij werd beschuldigd van drie tellingen van seksueel geweld. Hij ontkent de aantijgingen.
Johnson’s ogenschijnlijk aanstaande benoeming bracht een aantal ministers ertoe om hun ontslag aan te kondigen, waaronder minister van Financiën Philip Hammond.
Alan Duncan stopte maandag als Britse minister van Europa en Amerika – en probeerde Johnson’s leiderschap neer te halen voordat hij zelfs aantrad.
“Ik maak me grote zorgen dat hij langs de stoel vliegt en het is allemaal een beetje lukraak en gammel”, zei Duncan tegen de BBC. “Ik denk gewoon dat hij in een regeringscrisis belandt.”
Hij probeerde een test van Johnson’s steun in het parlement af te dwingen via een nooddebat op dinsdag, dat werd afgewezen door Commons Spreker John Bercow.
De politiek in Groot-Brittannië is in toenemende mate gepolariseerd rond de Brexit-kwestie, waarbij zowel de conservatieven als de door ruzie bezette Labour de belangrijkste oppositie tegen bloedingen ondersteunen.
De liberale democraten, de grootste ondubbelzinnig anti-Brexit oppositiepartij, kondigden maandag Jo Swinson aan als hun nieuwe leider na hun eigen leiderschapswedstrijd.
“Ik zal doen wat nodig is om Brexit te stoppen,” zei de 39-jarige Scot.
De Britse opiniepeilingsaggregator zet arbeid op 25 procent, de conservatieven op 23, de Brexit-partij op 21 en de Lib Dems op 18, met nadruk op de vierzijdige splitsing.
Naast zijn binnenlandse veldslagen zal Johnson moeten proberen een oplossing te vinden voor de confrontatie met Iran.
In een dramatische escalatie van spanningen greep Teheran de Britse vlag Stena Impero vrijdag in de strategische Straat van Hormuz, tegen een achtergrond van brinkmanship tussen de Verenigde Staten en Iran.
Hunt sprak maandag in het parlement en noemde de acties van Teheran als “staatspiraterij”.
Hij kondigde aan dat Groot-Brittannië een door Europa geleide beschermingsmacht voor de scheepvaart in de Golf van plan was.
May zal woensdag voor de laatste keer op de middag vragen in het parlement als premier beantwoorden.
Ze zal dan nog een laatste toespraak houden buiten het kantoor van de premier in Downing Street voordat ze naar Buckingham Palace gaat om haar ontslag in te dienen bij koningin Elizabeth II.
Het 93-jarige staatshoofd zal vervolgens de nieuwe conservatieve leider uitnodigen om een regering te vormen.