Is BBB er voor de kleine boeren, of het grootkapitaal?

Op 10 maart plaatste ik een tweet met de volgende tekst: “Ik denk/vrees dat BoerBurgerBeweging minstens 1 zetel gaat pakken.” Dit was nog voor BoerBurgerBeweging (BBB) in één van de peilingen verscheen, en deze tweet werd ontvangen alsof het een slechte grap was. Ik bleef bij het standpunt, ondanks dat geen van mijn politiek actieve vrienden me geloofden. Toen de laatste peilingen en de verkiezingsresultaten binnenkwamen werd het echter duidelijk. De BoerBurgerBeweging onder leiding van Caroline van der Plas gaat de kamer in komen.

Van der Plas arriveerde op het binnenhof in een tractor, wat al direct Twitter rondging met grappende opmerkingen. Deze ludieke actie had mijns inziens echter maar één doel: onbeholpen, ietwat sukkelig overkomen zodat mensen BBB zien als een simpele boerenpartij, en niet als het marketing-instrument van miljardenbedrijven dat ze eigenlijk zijn. In dit artikel zal ik mijn ontdekkingen over de BBB delen. Ik wil het duidelijk hebben dat ik geen onderzoeksjournalist ben, maar gewoon een student die toevallig op wat dingen is gestuit.

Ik wil het even al dat gezegd hebben om later op terug te komen als het klopt:

Ik denk/vrees dat BoerBurgerBeweging minstens 1 zetel gaat pakken. CDA flopt met Wopke en boeren zijn al een hele tijd boos + boeren worden weinig in de peilingen meegenomen.

— Bram Wissink (@AbramAnton_) March 10, 2021

In de uitzending van Jinek van 18 maart 2021 zegt Caroline van der Plas tegen Sylvana Simons dat haar partij “geen grote sponsoren of miljoenenbudget” heeft. Als je het overzicht van giften voor elke partij erbij pakt, zie je dat dit op het eerste opzicht klopt. BBB heeft vanaf 2019 van één bedrijf giften ontvangen, die in totaal uitkomen op een bedrag van €174.000. Een vergelijkbaar bedrag met partijen als PvdA, JA21 en VOLT, en een stuk minder dan de 8 ton die FvD ontving, of de meer dan een miljoen die D66 en GL als gift hebben gekregen. Toch is deze €174.000 meer dan BIJ1 heeft ontvangen, wat deze opmerking tegen Simons wrang maakt.

BBB heeft deze giften ontvangen van een bedrijf genaamd “ReMarkAble communicatie BV”. Dit bedrijf, gevestigd in Deventer, is gericht op “strategische marketing en communicatie in de agro- en foodsector.” Klanten van dit bedrijf zijn onder andere de slachtgigant Vion, melkrobotfabrikant SAC, de gigantische Duitse chemische en farmaceutische fabrikant Bayer, een bedrijf dat moreel gezien mede door de overname van Monsanto op z’n minst twijfelachtig is. Hier maakt ReMarkAble onder andere reclame, verpakkingen en designs voor. Ook plegen zij marktonderzoek in opdracht. Deze giften aan BBB door ReMarkAble waren voor het overgrote deel in natura, wat het idee kan geven dat ReMarkAble een groot aandeel heeft gehad in het campagnevoeren van BBB.

Maar zo’n gift van minder dan €200.000, dat stelt toch niks voor? Dat zou zo zijn, als BBB en ReMarkAble niet diep verbonden zijn. Twee belangrijke namen in deze verbintenis zijn Wim Groot Koerkamp, de oprichter van ReMarkAble en Henk Vermeer, de leider in marketing van ReMarkAble. Deze twee mannen werken echter niet alleen voor ReMarkAble. Als je de website van BBB bezoekt zie je daar dat Groot Koerkamp de secretaris van BBB is, en Vermeer de penningmeester en campagneleider van de partij is. Ook andere werknemers van ReMarkAble doen dingen voor de BBB, zo zijn de twee stagiaires Maud Dijkstra en Carmen Peetoom voor BBB door het land gegaan om de kandidaten te interviewen. Nergens in deze activiteiten wordt ReMarkAble genoemd.

Op de website van BBB noemt de partij drie bondgenoten, geen van allen ReMarkAble, en ook alledrie geen klant van ReMarkAble. In hun missiestatement noemt BBB wel openlijk dat de partij is ontstaan uit een initiatief van Caroline van der Plas en ReMarkAble, maar verder wordt de samenwerking nauwelijks genoemd. In de korte biografieën van Groot Koerkamp en Vermeer wordt het bedrijf ook niet genoemd, wat het idee wekt dat BBB en ReMarkAble behalve het nodige niet veel over hun samenwerking naar buiten brengen.

BBB profileert zich als een partij voor de gewone man op het platteland, maar bestaat uit zakenmannen met een succesvol communicatiebureau

Naast deze overduidelijke verbintenis tussen BBB en ReMarkAble zijn de partij en het bedrijf op hetzelfde adres gevestigd, wat bij een kleine blik op satellietbeelden slechts een klein simpel bedrijvenpand is. Alles lijkt er op te wijzen dat BBB en ReMarkAble één en hetzelfde zijn. Is dit illegaal? Nee, zeker niet. Maar is wel verdacht. BBB profileert zich als een partij voor de gewone man op het platteland, maar bestaat uit zakenmannen met een succesvol communicatiebureau dat werkt voor controversiële multinationals. Zo’n communicatiebureau is natuurlijk gespecialiseerd in een imago creëren, waardoor het zomaar zou kunnen dat de reacties op BBB als een knullige partij niet onverwacht zijn. Er zijn geen bewijzen dat de klanten van ReMarkAble giften geven aan het bedrijf om zo BBB te steunen, maar dat BBB in feite deel is van een communicatiebureau met klanten met miljoenenbelangen in de agrarische sector roept vragen op of het wel echt een partij is met “poten in de modder”, zoals ze zelf zo graag zeggen.

Zoals ik eerder zei, ik ben geen onderzoeksjournalist, maar gewoon een student die hier toevallig op stuitte. Toch wilde ik het graag delen, want deze feiten gaan in tegen het imago van BBB. Mensen maken grappen over de BoerBurgerBeweging als een sullige one-issue partij, en dat komt de oprichters achter de partij goed uit, want dat is een beter imago dan steenrijke communicatie-experts die werken voor voedselgiganten. Dit rust de vraag: Is BBB er voor de kleine boeren, of het grootkapitaal?