Zeker 30 Nederlandse moskeeën hebben de afgelopen jaren miljoenen euro’s aan financiering aangevraagd in niet-democratische Golfstaten als Koeweit en Saudi-Arabië. De overheid heeft dit jarenlang bewust geheimgehouden.

Koeweit en Saoedi-Arabië financieren tientallen Nederlandse moskeeën, blijkt uit geheime lijsten van Buitenlandse Zaken.

Dit alles blijkt uit een samenwerking van NRC en Nieuwsuur, die de cijfers in handen wisten te krijgen. De lijst die ze in handen hebben laat zien welke moskeeën een aanvraag bij de landen indienden.

Zeker dertig islamitische organisaties in Nederland hebben de afgelopen jaren financiering aangevraagd in ‘onvrije’ Golfstaten of hebben daadwerkelijk geld ontvangen uit deze landen. Het gaat om miljoenen euro’s uit Koeweit en Saoedi-Arabië. Dat blijkt uit informatie die de overheid jarenlang geheim heeft gehouden, maar waar NRC en Nieuwsuur de hand op wisten te leggen.

Financiering vanuit conservatieve Golfstaten is omstreden vanwege de zorg dat hiermee ongewenste invloed wordt uitgeoefend in Nederlandse gebedshuizen. De Tweede Kamer vraagt al jaren om transparantie over de geldstromen.

De informatie betreft drie lijsten met namen van Nederlandse moskee-organisaties die in Golflanden om financiering hebben gevraagd. Koeweit en Saoedi-Arabië informeren het ministerie van Buitenlandse Zaken hierover vertrouwelijk sinds 2010. Een van de lijsten bevat concrete betalingen aan moskeeën met bedragen tot op de komma nauwkeurig. Gecombineerd met reeds bekende informatie over financieringen, heeft naar schatting bijna 10 procent van alle Nederlandse moskeeën in Golfstaten om geld gevraagd of wordt daadwerkelijk gefinancierd uit deze landen.

Onderzoek WODC

Al eerder werd het WODC door het kabinet gevraagd de omvang van buitenlandse moskeefinanciering in kaart te brengen. Dat leverde in 2015 niets op. Nu blijkt dat het kabinet toen al beschikte over informatie uit Golfstaten, maar er alles aan deed deze gegevens buiten het zicht van de WODC-onderzoekers te houden.

Mede als gevolg van buitenlandse financiering groeit de fundamentalistische islam, het salafisme, in Nederland. Waren er vier jaar geleden nog 13 salafistische moskeeën in Nederland, nu zijn dat er 27, zo blijkt uit een vertrouwelijke memo van anti-terrorismecoördinator NCTV die in handen is van NRC en Nieuwsuur. Het aantal salafistische predikers verdubbelde eveneens: van 50 naar 110. Het is opmerkelijk dat de NCTV over deze cijfers beschikt, omdat premier Mark Rutte eerder tegen de Tweede Kamer zei dat het niet mogelijk is een overzicht te geven van het aantal salafistische organisaties.

Integratie

Financiering uit Golfstaten kan de integratie belemmeren, zegt Mohamed Ajouaou, islamitisch theoloog aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Volgens hem gaat financiering vaak gepaard met invloed van geldschieters, die een islam willen verspreiden die onverdraagzaam is of haaks staat op de democratische rechtsstaat. Daarom moeten moskeeën buitenlandse giften openbaar maken, zegt Ajouaou. Ook de Raad van Marokkaanse Moskeeën roept islamitische instellingen op tot openheid over financiering.

Het huidige kabinet heeft in haar regeerakkoord afgesproken dat het geldstromen uit ‘onvrije landen’ aan banden wil leggen. Het kwam nog niet met concrete voorstellen.

In een reactie laat het ministerie van Buitenlandse Zaken weten dat het de lijsten geheim hield omdat deze zijn verkregen „vanuit diplomatiek verkeer”. Het ministerie vreest dat de Golflanden niet langer vrijwillig informatie zullen delen als de lijsten openbaar worden.

In een reactie laat het ministerie van Buitenlandse Zaken weten dat het de lijsten geheim hield omdat deze zijn verkregen „vanuit diplomatiek verkeer”. Het ministerie vreest dat de Golflanden niet langer vrijwillig informatie zullen delen als de lijsten openbaar worden.

OVER DEZE KAART

Op deze kaart staan 39 moskeeën die worden gefinancierd uit Golfstaten of hierom hebben gevraagd. De namen van de moskeeën zijn afkomstig uit drie lijsten die Saoedi-Arabië en Koeweit met het ministerie van Buitenlandse Zaken hebben gedeeld. Moskeeën waarvan al eerder bekend was dat zij financiële banden hebben met Golfstaten zijn aan de kaart toegevoegd.

REACTIE TWEEDE KAMER

De Tweede Kamer wil dat er nu haast wordt gemaakt met het tegengaan van buitenlandse financiering van moskeeën.„Deze onthullingen zijn een enorme aanmoediging om hier snel werk van te maken”, zei Gert-Jan Segers van coalitiepartij ChristenUnie.

Verschillende fracties hebben een debat aangevraagd met minister Stef Blok van Buitenlandse Zaken. Zihni Özdil (GroenLinks) wil concrete oplossingen horen tegen moskeefinanciering uit „dictatoriale golflanden”. Özdil: „Dat belemmert niet alleen de integratie, maar kan ook bouwstenen vormen voor radicalisering.” Geert Wilders (PVV) herhaalde op Twitter dat hij alle moskeeën wil sluiten.

Volgens SP-Kamerlid Sadet Karabulut moet het kabinet de lijsten na de berichtgeving van NRC en Nieuwsuur alsnog vrijgeven. Eerder had het kabinet het bestaan van de lijsten ontkend. Na een verzoek op grond van de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) in 2016 moest de regering toch erkennen dat het beschikt over financieringsinformatie uit Golfstaten. Daarna konden Kamerleden deze informatie vertrouwelijk inzien, maar mochten zij hier niets mee doen. „Eerst ontkende men dat er een lijst was, toen werd het een geheime lijst, nu is hij eindelijk openbaar. We zijn ondertussen geen millimeter opgeschoten”, zegt Karabulut.

Van een aantal namen op de lijsten uit Saoedi-Arabië en Koeweit kon niet worden nagegaan om welke moskee het gaat. Deze zijn weggelaten. De reacties van de betreffende instellingen zijn zichtbaar bij het aanklikken van de stippen op de kaart. De informatie is onvolledig en daarom ontvangen wij graag aanvullingen of reacties via a.kouwenhoven@nrc.nl en milena.holdert@nieuwsuur.nl.

GEHEIME LIJSTEN

Bekijk hier de geheime lijsten: de lijst die Saoedi-Arabië stuurde aan Buitenlandse Zaken over welke Nederlandse moskeeën in dat land geld hebben aangevraagd, de lijst van Koeweit waarop ook moskeeën staan die daar geld hebben aangevraagd, en een tweede lijst van Koeweit met gedetailleerde geldbedragen die aan moskeeën zijn overgemaakt. De eerste twee lijsten zijn origineel, het laatste document een bewerkte versie.

Correctie (23 april 2018): eerder stond de naam van Mohamed Ajouaou abusievelijk als Mohammed Ajouaou gespeld, dit is gecorrigeerd.

Aanvulling (24 april 2018): dit artikel is aangevuld met reacties van Tweede Kamerleden (zie kader).

SDB is al meer dan 10 jaar vrij, eerlijk en onafhankelijk. Geen miljardair bezit ons, geen adverteerders controleren ons. Wij zijn een door lezers ondersteunde non-profitorganisatie. In tegenstelling tot veel andere publicaties, houden we onze inhoud gratis voor lezers, ongeacht waar ze wonen of het zich kunnen veroorloven om te betalen.

We hebben geen paywalls en alles blijft gratis zonder censuur. In het post-truth-tijdperk van nepnieuws, echokamers en filterbubbels publiceren we meerdere perspectieven van over de hele wereld.

Iedereen kan bij ons publiceren, maar iedereen doorloopt een rigoureus redactioneel proces. U krijgt dus op feiten gecontroleerde, goed gemotiveerde inhoud in plaats van ruis.

Dit is niet goedkoop. Servers, redacteuren fees en web ontwikkelaars kosten geld. Overweeg alstublieft om ons te steunen als donateur of ondersteunend lid, ook wij hebben onze inkomsten zien dalen in deze heftige tijden daarom, KLIK HIER voor IBAN of via PayPal hieronder!, hartelijke dank en veel leesplezier.

Steun SDB via PayPal veilig en simpel.