Het aantal pensioenfondsen in Nederland is de afgelopen twintig jaar dramatisch afgenomen, zo bericht Salaris.net. Volgens onderzoek van het Financieel Dagblad zouden van de 1060 pensioenfondsen in 1997 nu nog slechts 229 over zijn. Daarvan zijn 30 organisaties in liquidatie. Vooral kleinere pensioenfondsen hebben het zwaar vanwege de sterke regeldruk vanuit Brussel.
In de meeste gevallen is er niets aan de hand voor de gepensioneerden wanneer hun pensioenfonds wordt geliquideerd: zij ontvangen gewoon hun pensioenuitkering omdat de geliquideerde fondsen bij grotere organisaties worden ondergebracht.
Maar, handig is het niet dat het aantal pensioenfondsen zo sterk terugloopt, immers betekent dit minder keuzevrijheid en minder concurrentie op de markt. Één van de redenen waarom de concurrentie afneemt is dus de sterke wet- en regelgeving, onder meer vanuit Brussel. Dergelijke wetgeving, zoals Iorp2, waardoor fondsen noodgedwongen stoppen, werkt uiteindelijk negatief voor degenen die pensioen opbouwen.
Kleinere fondsen moeten namelijk hogere marginale kosten maken om te voldoen aan de nieuwe wet- en regelgeving, die ook nog eens kapitaalcentralisatie in de hand werkt ook! En dat terwijl de concurrentie op de pensioenmarkt al beperkt is vanwege de impact van CAO’s op de totstandkoming van een (verplichte) keuze en de maandelijkse geldstromen.
Wat we dus zien op de pensioenmarkt is dat de fondsen door nieuwe wet- en regelgeving hoge kosten maken om te voldoen aan de ‘regels’. Volgens Salaris.net moeten kleinere fondsen externe adviseurs inhuren “om er zeker van te zijn dat zij de richtlijnen juist opvolgen”.
Deze extra regeldruk is niets meer dan een verkapte subsidie van fiscale juristen en leidt ertoe dat fondsen oplopen tegen hoge marginale kosten in vergelijking met hun grote broertjes. Die grotere pensioenfondsen eten de kleine visjes ondertussen op alsof het niets is.
Dat hiermee het ‘too big to fail‘-scenario in het pensioenstelsel eerder waarschijnlijker wordt, maakt blijkbaar niet uit. De risico’s van gecentraliseerde fondsen als uitwas van Europese wetgeving wordt voor lief genomen. Het is soms alsof mensen nooit leren van het verleden. Maar de risico’s worden met de centralisatie van het kapitaal in enkele fondsen groter als er iets mis is. Bij een ‘too big to fail’-scenario mogen belastingbetalers de systeemfouten weer gaan opruimen.
