Het eerste luik van een historisch overleg tussen de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un en de Zuid-Koreaanse president Moon Jae-in is afgelopen. Na ongeveer een uurtje, waarin “veel goede discussies zijn gevoerd”, zei Kim Jong-un dat hij klaar is voor eerlijke en oprechte gesprekken met zijn zuiderburen.
Kim Jong-un is vrijdag om 9.30 uur lokale tijd (2.30 uur Belgische tijd) de grens met Zuid-Korea overgestoken. Hij is daarmee de eerste Noord-Koreaanse leider die de zuiderburen bezoekt sinds de oorlog van 1950-1953. Van hun gezamenlijke wandeling tot het planten van een boom en de ingrediënten van het dessert: alles is beladen met symboliek.
KIM JONG-UN ZOU ZIJN EIGEN WC HEBBEN MEEGENOMEN. DAARDOOR HOEFT HIJ GEEN GEBRUIK TE MAKEN VAN EEN PUBLIEK TOILET. HIJ DOET DAT OM TE VOORKOMEN DAT ZIJN UITWERPSELEN WORDEN ONDERZOCHT EN DE ZUID-KOREANEN ZO ZIJN GEZONDHEIDSTOESTAND KUNNEN ACHTERHALEN.
Al van bij de ontmoeting werd er nauw op toegezien dat elk detail wijst in de richting van verzoening. Miljoenen Koreanen waren daar via een tv-uitzending live getuige van.
- Net over de grens stond de Zuid-Koreaanse president Moon Jae-in Kim op te wachten. Beide leiders schudden elkaar de hand, net voorbij de demarcatielijn. Op verzoek van Kim staken ze daarna hand in hand ook samen even de grens naar Noord-Korea over, om vervolgens weer terug over de drempel naar het zuiden te wandelen. Daar stond een erehaag hen op te wachten.
- Kim ondertekende het gastenboek van het zogenaamde vredeshuis in Panmunjeom. Daarin toonde hij zich uitermate bewust van het uitzonderlijke karakter van de ontmoeting. ‘Een nieuwe geschiedenis begint nu – op het startpunt van geschiedenis en het tijdperk van vrede’, schreef de Noord-Koreaanse leider.
- In het vredeshuis namen beide leiders beurtelings het woord. Kim gaf te kennen dat de ontmoeting ‘verloren tijd kon inhalen’ en dat hij hoopt dat de gesprekken tot iets leiden. Moon noemde de beslissing van Kim om de grens over te steken ‘moedig’ en een ‘symbool van vrede’. Hij uitte zijn hoop op ‘eerlijke gesprekken’ die leiden tot een ‘moedige overeenkomst’.
- De ovalen tafel waaraan beide leiders zitten, is exact 1.953 millimeter breed en 2.018 millimeter lang: een duidelijke verwijzing naar het begin van de oorlog, en de hoop dat er dit jaar een einde komt aan 65 jaar scheiding.
- In het vredeshuis hangt sinds kort ook een panoramisch schilderij van de Kumgang-berg. de Zuid-Koreanen schrapten in 2008 alle uitstapjes naar die Noord-Koreaanse toeristische trekpleister op de grens met het zuiden, nadat een Zuid-Koreaanse toerist er werd neergeschoten omdat hij een verboden zone was binnengewandeld.
- Beide leiders hebben samen ook al een herdenkingsboom geplant. Die is weloverwogen gekozen. Het gaat om een dennenboom die in aarde van de Zuid-Koreaanse Halla-berg en de Noord-Koreaanse Baekdu-berg geplant is. Daarmee staat hij symbool voor ‘vrede en welvaart’.
- Om 18.30 uur zal het duo samen dineren en een afscheidsceremonie bijwonen. Zelfs het galadiner van vanavond is rijk aan symboliek. Op het menu staan een Koreaanse variant op de Zwitserse rosti, een knipoog naar de periode van Kim Jong-un in een Zwitsers internaat, Pyeonsu-noedels uit het geboortedorp van president Moon, en groenten uit de gedemilitariseerde zone. Het vlees komt uit de Seosan-ranch, eigendom van de stichter van Hyundai, één van de grootste Zuid-Koreaanse bedrijven. Het dessert is een mousse van mango die ‘de energie van de lente’ moet voorstellen, maar omstreden is omdat er een kaart van Korea op staat, inclusief het eiland Dokdo. Dat leidt overigens in Japan tot ergernis, want dat land maakt ook aanspraak op het eiland, en spreekt van ‘illegale bezetting’ door Zuid-Korea.
Dat het vertrouwen er nog niet helemaal is, mag hieruit blijken: Kim Jong-un zou zijn eigen wc hebben meegenomen. Daardoor hoeft hij geen gebruik te maken van een publiek toilet. Volgens The Washington Post doet hij dat om te voorkomen dat zijn uitwerpselen worden onderzocht en de Zuid-Koreanen zo zijn gezondheidstoestand kunnen achterhalen.
De leiders van Noord- en Zuid-Korea hebben elkaar voor het eerst in elf jaar ontmoet. Het was ook bijna 65 jaar geleden dat een Noord-Koreaanse leider een stap zette ten zuiden van de militaire grens. De historische ontmoeting was in Panmunjeom, in de gedemilitariseerde zone tussen Noord- en Zuid-Korea.
“Het is helemaal niet zo moeilijk”
Omstreeks 2.30 uur onze tijd stak Kim Jong-un de grens over. Hij werd vergezeld door een groep hoge functionarissen, inclusief zijn zus Kim Yo-jong. Daarna was het moment aangebroken dat de Noord-Koreaanse president zijn Zuid-Koreaanse collega Moon Jae-in ontmoette. Voor de massaal aanwezige pers schudden de twee elkaar de hand. Kim Jong-un nam Moon ook kort mee naar zijn kant van de grens. Daarna volgde een inspectie van de militaire erewacht.
Kim begon het gesprek door uit te spreken dat hij hoopt dat de leiders elkaar vaker gaan ontmoeten. “Waarom hebben we dit niet eerder gedaan? Het is helemaal niet zo moelijk, toch heeft het elf jaar geduurd”, zei Kim. De ontmoeting werd in Zuid-Korea live uitgezonden en werd door 34% van de Zuid-Koreanen bekeken.
Vredeshuis
Kort erna liepen de twee naar het “vredeshuis” waar de gesprekken tussen de leiders achter gesloten deuren plaatsvonden. Ze zouden onder meer hebben gesproken over vrede tussen de twee landen en hoe de relaties kunnen worden verbeterd. Daarmee was het eerste onderdeel van deze dag afgerond. In het gastenboek van het “vredeshuis”, schreef Kim: “Het begin van een nieuwe geschiedenis.”
Later vandaag zullen er meer ontmoetingen tussen de twee zijn. Om 13.30 uur (6.30 uur hier) komen de leiders weer bij elkaar om een vredesboom te planten. Daarna gaan de besprekingen verder.
De Zuid-Koreanen hopen te horen dat het communistische noorden volledig stopt met zijn nucleaire programma. Zaterdag kondigde Kim Jong-un aan dat het nucleaire testprogramma wordt gestaakt. Maar volgens Chinese geologen is de berg waar die nucleaire testen werden uitgevoerd al deels ingestort.
