Strengere coronamaatregelen voor ongevaccineerden? Wat doet dit met het land? De blik is steeds gericht op de Biblebelt, maar de meeste besmettingen zijn toch echt in de grote steden. In Amsterdam polsen we de stemming.
Vriendinnen verklaarden mevrouw Simic (70) voor gek dat ze zich liet vaccineren. Ze snuffelt tussen kledingrekken op de Amsterdamse Dappermarkt. In dit stadsdeel van Amsterdam is de vaccinatiegraad met 65 procent lager dan het landelijk gemiddelde. ,,Ze zeiden dat je er dood van zou gaan, want iedereen ging dood. Maar ik weet niet of dat waar is.” Mevrouw Simic glimlacht een beetje ongemakkelijk. Zij wilde niet dood, en ze wilde geen corona. ,,In mijn familie liet iedereen zich vaccineren en niemand ging dood.”
Zelf heeft ze al die tijd voordat ze het vaccin kreeg binnen gezeten. Om anderen niet te besmetten. ,,Nu moeten ongevaccineerden dat ook doen. Of neem gewoon die prik!” Ze vindt het heel zielig voor de hart-, en kanker patiënten die nu geen zorg kunnen krijgen in de ziekenhuizen. En ook een beetje voor zichzelf. ,,Ik moet aan mijn knie geopereerd worden maar die operatie is alweer uitgesteld. Ik kan amper lopen. De dokter zei dat het met de coronadrukte te maken had.”
Doodsbang
Op de markt is het rustig, van de mensen die er rondlopen, hebben veel een mondkapje op. Zo ook Azza (51). Ze draagt een glittermondkapje. Er boven grote bange ogen. ,,Ik ben doodsbang voor corona én voor de prik. Ik kom nooit in winkels. Mijn man doet de boodschappen. Ik lees op internet dat je op lange termijn ziek van de vaccins kunt worden.” Ook haar vriendinnen nemen geen vaccin, soms spreken ze af om een uurtje bij te praten in het park. Ze wacht wel tot de corona weg is, dan pakt ze haar leven weer op, als God het wil.
Even verderop loopt Tineke (63) met haar bejaarde moeder. Ze heeft knalrode lipstick op en bruin geverfde krullen. Ze is zeker gevaccineerd en kan er vrij duidelijk over zijn. ,,Mensen krijgen de schurft aan ongevaccineerden.” Haar oude moeder knikt. Geen prik, dan ook geen zorg. ,,Dat geldt ook voor mensen die roken of andere dingen doen die slecht zijn voor je gezondheid.” Als het moet gaat ze zich wel weer aan de maatregelen houden, maar liever niet.
Zondebok
Gaan we de ongevaccineerden de schuld geven van het feit dat de pandemie niet stopt? Dat is wat we volgens socioloog Jaron Harambam, die aan de Erasmus Universiteit promoveerde op complotdenken, juist niet moeten doen. Hij maakt zich grote zorgen over wat zich nu afspeelt. ,,Een zondebok aanwijzen heeft in de geschiedenis nooit tot goede dingen geleid.”
Het is een veel te gemakkelijke voorstelling van een complex probleem, vindt hij. Het gaat mensen ook niet bewegen zich meer te laten vaccineren, sterker, het wantrouwen neemt alleen maar toe. ,,Er zijn nog veel te veel vragen om nu de maatschappij met een botte bijl in tweeën te splijten.”
Juist die tweedeling, in een samenleving die onder hoogspanning staat is gevaarlijk. ,,Vriendengroepen, families raken uiteen omdat er te weinig ruimte is om het erover te hebben.”
Heb jij een antwoord op deze vraag: Hoe gaan we elkaar weer vinden, gevaccineerde en ongevaccineerde, als iedereen op zijn standpunt blijft staan?
Reageren kan onderaan dit artikel. Alleen reacties voorzien van een volledige naam worden geplaatst. We doen dat omdat we een debat willen met mensen die staan voor wat ze zeggen, en daar dus ook hun naam bij zetten. Wie zijn naam nog moet invullen, kan dat doen door rechts bovenaan op onze site op ‘Login’ te klikken.
Dat merkt ook Marc Dreesde, hij staat met een kraam op de Dappermarkt en vertelt dat hij regelmatig ruzie heeft met zijn vrouw. Hij gelooft dat het coronavirus is bedacht in China, om te zien hoe makkelijk wij te beïnvloeden zijn. ,,The great reset, ja, dat is mijn mening. Maar dan zegt zij: hou nou maar eens op.”
Fatima, hoofddoek, dikke zwarte jas aan, 17 jaar, heeft net een prik gehaald. Ze aait over haar arm. ,,Wij geloven niet in de corona, volgens mij slaan die maatregelen allemaal nergens op. Ik geloof er in dat mijn dood al is bepaald door Allah. Maar ik heb toch een vaccin gehaald omdat ik graag naar restaurants wil kunnen.”
Omgekeerd
Bij een ander kraampje staat Kim (42), die even achteroverleunt en geringschattend zegt: ,,Extra maatregelen voor de griep?” Ze schudt haar hoofd. Ze gelooft er niks van dat een op de vier mensen op de IC gevaccineerd is. ,,Het is omgekeerd. In mijn omgeving zie ik alleen maar gevaccineerden met corona. Mijn moeder ligt op de IC. Ik denk dat ze erover liegen. Hoezo zou dat kleine groepje ongevaccineerden nu ineens de ziekenhuizen bezetten? Kom nou.”
Een oude man op een fiets wil er ook iets over kwijt. Noem hem Joop van 77. Een traan trilt twijfelend op zijn ooglid. Hij vindt het niet eerlijk dat hij samen met zijn vrouw 440 euro per maand betaalt aan ziektekosten, terwijl, zoals hij zegt ‘uitkeringstrekkers en allochtonen een IC bed bezetten dat per dag 2000 kost.’
,,We willen dat niet benoemen want dat is niet leuk, maar het is wel zo. Waarom zeggen ze niet gewoon als je geen vaccin neemt prima, maar dan kom je ook niet in het ziekenhuis? Het is een tijd van vlees of vis, je moet kiezen en niet alle keuzes zijn leuk.” Dat er dan een tweedeling in de maatschappij komt? Hij schudt zijn hoofd. ,,Die is er toch al lang? Heeft u onder een steen gelegen of zo?”
We kunnen nog één keer alles uit de kast halen, om mensen tot het naleven van maatregelen te bewegen, zegt Arie Dijkstra, hoogleraar sociale psychologie en gezondheid aan de Rijksuniversiteit Groningen. ,,Maar veel effecten hoef je er niet van te verwachten. De motivatie is van mindere kwaliteit, doordat mensen door de vaccins niet meer zo bang zijn. Ze willen niet meer, tot je ze dwingt, of tot de urgentie terug is.”
Niet de bal bij de burger
,,Zoek de oorzaak van gedrag dat je niet wilt, en maak het gedrag dat je wel wilt zien gemakkelijk.” Mondkapjes weer op in openbare ruimten, supermarkten, hygiëne gels overal en afstand houden. En dan handhaven. ,,Je mag de bal niet bij de burger leggen”, meent Dijkstra. Daarnaast moet in campagnes het lijden intensief en frequent in beeld gebracht worden van de mensen die zorg mislopen, denkt hij. ,,Empathie is een motivator.”
Maar, voorspelt hij, in het najaar zal het onderscheid tussen gevaccineerd en ongevaccineerd kleiner worden, doordat meer gevaccineerden ziek worden. ,,Je kunt niet de komende tien jaar zo blijven doorrommelen. De samenleving accepteert al dat er duizenden mensen jaarlijks dood gaan aan corona. Net als aan griep of aan roken. Daarom is er van het gedrag niet veel meer te verwachten. Het zal de zorg zelf zijn die anders ingericht moet worden.”
Wij vragen jou om ons te steunen Overweeg alstublieft om ons te steunen als donateur of ondersteunend lid, ook wij hebben onze inkomsten zien dalen in deze heftige tijden daarom, KLIK HIER voor IBAN of via PayPal hieronder!, hartelijke dank en veel leesplezier.
Steun SDB via PayPal veilig en simpel.