‘Bevriende’ EU-lidstaten kibbelen: Tijd voor mediator of toch maar bewindvoerder?

De EU, het grotere plaatje

De spanningen binnen de eurozonelanden lopen al een tijdje op. Het gesteggel over het coronanoodfonds blijft de gemoederen bezig houden. Bankeconomen, maar ook onafhankelijke analisten, waarschuwen steeds vaker voor de gevaren binnen de eurozone als bijvoorbeeld een land als Italië de eurozone zou verlaten. De schade is dan niet te overzien. Uiteraard zal er veel schade zijn zoals bij de buitenlandse schuldeisers, c.q. beleggers die leningen hebben uitstaan bij bijvoorbeeld de Italiaanse overheid of belegd zijn in Europese banken. Ik vraag mij af of Nederlandse pensioenfondsen Italiaanse staatsleningen op hun balans hebben staan. De waardedaling zal aanzienlijk zijn als Italië verder moet met een eigen munt. Het is bekend dat de historische lire in het verleden meer werd gedevalueerd dan opgewaardeerd. Sinds Italië deel uitmaakt van de eurozone heeft Italië geen devaluatie kunnen toepassen als het economisch wat minder ging. Hun enige hoop was gericht op de centrale bank, de ECB, dat deze de rente zou verlagen. Toen de Italiaan Draghi de baas was is de centrale rente diverse malen verlaagd. Maar dat was geen vriendjespolitiek. Toch? Daardoor kon Italië hun begrotingstekorten afdekken met goedkope leningen en liep hun staatsschuld op tot een recordbedrag van ruim boven de 2 biljoen euro(!) Hoe ga je die schuld aflossen als het percentage maar liefs 133 procent bedraagt van het nationale Italiaanse inkomen(BBP). Ach ja, dan is het wel prettig als je Europese vrienden hebt die deel uitmaken van dezelfde muntunie. En die muntunie maakt weer deel uit van een groter geheel, namelijk de 27 lidstaten van de Europese Unie. De eurozone omvat 19 landen.

Heerlijk toch, die innige verbondenheid

Het wordt zo heerlijk warrig in het Europees overleg want waarvoor willen de verschillende lidstaten nu wel opdraaien en waarvoor niet. Er is een coronapandemie die veel schade heeft toegebracht aan de Italiaanse economie maar ook aan die van andere EU-lidstaten. Maar voor Corona was er al vaak geruzie over de begroting van de zuidelijke lidstaten die regelmatig tekorten vertoonden. Nu is ineens Leiden in last. Of moet ik zeggen Den Haag, want als Italië niet wordt geholpen dan dreigt de EU ten onder te gaan. Beleggers zullen het vertrouwen kwijt raken in de euro en in een aantal Europese banken. Zo kan één land makkelijk de hele unie naar beneden halen. Maar wacht even, er zijn nog een paar lotgenoten die financiële problemen hebben met begrotingstekorten en staatsschulden die de pan uitrijzen. Zelfs de financieel sterkere noordelijke EU-lidstaten lenen zich nu suf op de kapitaalmarkt. Puur noodzakelijk om de bevolking tevreden te houden met miljarden staatssteun voor het MKB en zelfs multinationale bedrijven zoals de KLM. Het kan verkeren. Dan heb je als klein polderlandje enorm je best gedaan om de staatsschuld af te lossen, terwijl grote EU-landen daar helemaal niet mee bezig waren. En dan ineens wordt er van je verwacht dat je, behalve jezelf weer flink in de schulden te steken, ook je Europese vrienden te hulp komt. Dat heet solidariteit. Heerlijk toch, die innige verbondenheid.

Slijmen en lijmen

Ik heb geleerd dat ik mijn vrienden met onhoudbare schulden alleen kan helpen door ze vroegtijdig te verwijzen naar de schuldsanering. Laat een bewindvoerder je helpen om binnen 3 jaar weer schuldenvrij te zijn. Zo werkt dat in de maatschappij. Waarom zou het in het financieel verkeer tussen landen anders zijn. Ik heb het vaak zien gebeuren dat mensen met grote schulden eerst bij familie en vrienden aanklopten. De kans dat de schade alleen maar groter wordt is dan levensgroot vanwege een zachtmoedige aanpak. De enige juiste manier is een schuldsanering via een aangestelde bewindvoerder die zonder onderscheid des persoon(de schuldeisers dus) rücksichtslos orde op zaken stelt. Het scenario van een zachtmoedig optreden zien we nu binnen de eurozone landen. Met slijmen en lijmen proberen de verschillende regeringsleiders van de verschillende EU-lidstaten de leiders van de zuinige landen te bewerken om akkoord te gaan met verstrekken van nieuwe leningen aan feitelijk failliete landen. Er zal zeker weer een compromis komen om de ‘vrienden’ te vriend te houden.

Bewindvoerder

Toch gaat het schuren want de “goeie vrienden” gaan uiteindelijk mede gebukt onder de collectieve schuldenberg. Kijk eens naar families en vriendenkringen die gebrouilleerd zijn. In de meeste gevallen was geld de oorzaak. De oneerlijke verdeling van ‘het kapitaal’ zorgt in de beste families voor scheve gezichten en afgunst. De mislukking van de zwakkere wordt eerst getracht op te vangen met het kapitaal van naaste familieleden of vrienden. Men kiest eerst voor de makkelijkste weg alvorens zich over te geven aan de harde eisen van een bewindvoerder. Ik voorspel een toenemende onmin tussen de ‘bevriende’ lidstaten al naar gelang de financiële problemen toenemen. Waarom zou de verbondenheid in een unie anders zijn dan de banden tussen familieleden en vrienden. We gaan het zien, kwestie van tijd.

GW