Baudet staat moederziel alleen, met slechts een handjevol partijgenoten en corona-ontkenners achter zich

Het is niet uitzonderlijk dat Mark Rutte stevige teksten bezigt. Over voetbalsupporters bij een coronademonstratie (‘doorgesnoven hooligans’), tegen Geert Wilders (‘ik zal dat partijtje van jou tot de laatste zetel afbreken’), over dik verdienende ondernemers die dreigen het land te verlaten als ze menen te veel belasting te moeten betalen (‘dan rot je toch lekker op, toedeledokie’). En zo af en toe geeft Rutte ook wel toe dat zijn teksten niet altijd even handig zijn of een minister-president onwaardig.

Maar zijn opmerking deze week bij Jinek dat de Russische president Poetin paranoia is, daarvan heeft hij nog geen seconde spijt. Tijdens zijn wekelijkse persconferentie vermeed Rutte het woord opnieuw te gebruiken, maar hij gaf wel aan wat volgens hem met Poetin in de loop der jaren is gebeurd: hij is geradicaliseerd.

In 2011 staakte Poetin zijn verzet tegen een resolutie van de VN-Veiligheidsraad die militair ingrijpen in Libië mogelijk moest maken om de wandaden van dictator Ghadaffi te beëindigen. De Russische leider hoopte daarmee invloed te krijgen in het Noord-Afrikaanse land. Maar bij de militaire acties onder leiding van de Britten en Amerikanen stond Rusland buitenspel. Het speelde geen hoofdrol meer op het wereldtoneel. Na twee maanden had Poetin er al spijt van dat hij geen gebruik had gemaakt van zijn vetorecht. Hij vergeleek het militair ingrijpen met middeleeuwse kruistochten.

Vanaf dat moment, denkt Rutte, meende Poetin ten onrechte dat hij een tweederangs macht was geworden en verlangde hij terug naar de tijden van weleer toen de Sovjet-Unie nog een wereldmacht was. De oude verhoudingen, waarbij voormalige satellietlanden aan de leiband van Moskou liepen, moesten worden hersteld. Die drijfveer van Poetin leidde tot de oorlog in Georgië, de annexatie van de Krim, de inmenging in Kazachstan en nu de inval in Oekraïne.

Zware economische sancties van de VS, Canada, de EU en de NAVO moeten Poetin dwingen zich terug te trekken uit Oekraïne. Die sancties zijn volgens Rutte heel stevig – ’tig keer zwaarder dan bij de annexatie van de Krim’ – en zullen hun uitwerking hebben op het regime in Moskou. Daarom wilde Nederland ook per se dat Poetin zelf op de sanctielijst kwam te staan. Dat was voor Rutte nog belangrijker dan het uitsluiten van Rusland van het internationaal betalingsverkeer. Poetin op de sanctielijst is symbolisch al heel wat, meent Rutte, maar het betekent materieel ook echt iets. Maar hoeveel bezittingen en bankrekeningen Poetin buiten Rusland heeft, is niet bekend.

In tijden van crises schaart het Nederlands volk zich achter zijn leider. Dat zag je tijdens de coronapandemie, zeker in het begin. En ook nu kan Rutte rekenen op zeer brede steun onder de bevolking en in het parlement. Nagenoeg alle partijen steunen de wereldwijde aanpak om Poetin tot inkeer te brengen. Alleen Thierry Baudet zit anders in de wedstrijd. Vanaf de achterbank van zijn auto spreekt hij ons in een filmpje vermanend toe: “Het Westen heeft dit veroorzaakt; alles moet Amerikaans worden.”

Maar Baudet staat moederziel alleen, met slechts een handjevol partijgenoten en corona-ontkenners achter zich. De rest van het land beschouwt het binnenvallen van een soevereine staat als de grootste schending van het volkenrecht – by far, volgens Rutte – sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog. Harde sancties, economisch niet militair, zijn daarom onvermijdelijk.

Het zal Poetin niet onmiddellijk de dwaasheid van zijn verlangen naar oude Sovjettijden doen inzien, dat zal nog wel even duren. Maar uiteindelijk is een normaal gesprek met Poetin langs de lijnen van de bemiddelingspoging van de Franse president Macron nog altijd mogelijk. Het zijn de woorden van de onverbeterlijke optimist Rutte, maar daarom nog niet onwaar.