Als politici bedreigen een epidemie wordt

De moord op David Amess legt een ernstig probleem bloot. 60 procent van de Britse parlementsleden wordt bedreigd. ‘Het is hoog tijd dat het politieke discours respectvoller wordt’, schrijft de voorzitter van het Lagerhuis.

De moord op het Conservatieve parlementslid David Amess trekt schokgolven door de Britse politiek én de samenleving. Vooral de vraag of leden van het Lagerhuis beter beschermd moeten worden, houdt Westminster bezig. Niet zozeer als ze in Londen zijn, lopen ze gevaar – de omgeving van het parlement en Downing Street wordt heel goed beveiligd – maar als ze hun werk doen in hun plaatselijk kiesdistrict, zijn ze kwetsbaar.

Toch is dat werk op het terrein een essentieel onderdeel van het democratische systeem in het ­Verenigd Koninkrijk. De 650 leden van het Lagerhuis vertegenwoordigen elk een lokaal kiesdistrict. Hoewel ze in Londen spreken in naam van hun partij – meestal ­Labour of de Conservatieve Partij – zijn ze ook de vertegenwoordiger van alle burgers in hun district. De meeste parlementsleden vinden die rol erg belangrijk en houden daarom wekelijks spreekuur. ­Iedereen die met een probleem zit, kan aankloppen.

Amess was bij uitstek zo iemand, getuigde Lindsay Hoyle, de voorzitter van het Lagerhuis, in een opiniestuk in The Observer. ‘David was een man die met iedereen een bijzonder goed contact had, ongeacht hun afkomst.’ Priti Patel, de minister van Binnenlandse Zaken, noemde Amess ‘Mister Southend’, het district ten zuidoosten van Londen dat hij vertegenwoordigde. ‘In zijn werk zette hij Southend altijd voorop.’ Gisteren raakte bekend dat de man die Amess doodstak, gewoon een afspraak had gemaakt met zijn volksvertegenwoordiger.

Lokaal voor cheerleaders
De vraag is of dat laagdrempelige dienstbetoon kan doorgaan. ­Patel bekijkt of parlementsleden tijdens hun zittingsdagen extra politie­bescherming moeten krijgen. In elk geval moeten ze dat lokale werk kunnen blijven doen, vindt Hoyle. ‘Het vormt de hoeksteen van onze democratie. Daarom mogen we het absoluut niet opgeven. De essentie van het werk van een parlementslid is het helpen van de mensen die ons verkozen hebben.’

Hoyle beschrijft hoe hij in zijn kiesdistrict mensen over de vloer krijgt die hem met de meest uiteen­lopende problemen confronteren: van het vinden van een nieuw lokaal voor de plaatselijke cheerleaders tot problemen met toegang tot psychiatrische diensten.

Hoyle stelt wel vast dat het klimaat waarin de parlements­leden hun werk moeten doen, almaar meer gepolariseerd is geworden. De toestand is geëscaleerd, vooral tijdens het Brexit-referendum. In aanloop daarnaar werd ­Labour-parlementslid Jo Cox vermoord door een aanhanger van ­extreemrechts. Na de uitslag werd het politieke klimaat niet beter. Voor- en tegenstanders bleven met getrokken messen ­tegenover elkaar staan. De voorbije jaren liepen bij de veiligheidsdiensten honderden meldingen binnen van parlementsleden die bedreigd werden. In 2019 zei 60 procent van de parlements­leden dat ze al eens bedreigd waren.

Ook in Nederland gaat het stilaan om een epidemie. Sinds september werden al elf mensen opgepakt of veroordeeld wegens bedreiging van aftredend premier Rutte

De bedreigingen worden ook almaar ernstiger. The Observer citeerde gisteren een bron in Westminster die gewag maakt van ‘ontstellend hoge cijfers’ van personen die in de gevangenis zitten wegens het uiten van bedreigingen. Velen wachten nog op een proces. ‘Het is een Britse ziekte. Een epidemie wordt het.’

Celstraffen
Ook in Nederland gaat het stilaan om een epidemie. De ­coronacrisis deed er geen goed aan. Sinds september werden al elf mensen opgepakt of veroordeeld wegens bedreiging van aftredend premier Rutte. Ook Sigrid Kaag, de leider van D66, kreeg al doods­bedreigingen. Zij ­getuigde vorige week nog over de angsten die dat meebrengt. Maar ook Geert Wilders en Thierry ­Baudet krijgen ­ermee te maken. Het gevolg is dat justitie in Nederland steeds harder optreedt. In plaats van taakstraffen worden nu celstraffen opgelegd. De man die Kaag via Facebook ­bedreigde, werd veroordeeld tot vijf maanden cel.

Hoe het in Engeland verder moet, blijft afwachten. Patel onderzoekt hoe de gaten in de bescherming beter opgevuld kunnen worden. Na de moord op Cox zijn parlementsleden al voorzichtiger geworden. Ze kondigen de uren dat ze zitten, minder op voorhand aan. Er zijn alarmknoppen en veiligheidscamera’s geïnstalleerd. Maar dat maakt hen natuurlijk ook minder bereikbaar voor wie met een echt probleem zit.

Hoyle hoopt dat de nieuwe moord de Britten eindelijk tot ­bezinning brengt. ‘Het politieke klimaat moet vooral respectvoller worden.’ Premier Johnson, Labour-leider Keir Starmer en Lindsay Hoyle (ook Labour) legden zaterdag samen bloemen neer in de kerk waar Amess werd neergestoken. ‘Dat geeft aan dat er eenheid bestaat, over de politieke verschillen heen, om de democratie te ­verdedigen’, aldus Hoyle.

SDB is al meer dan 10 jaar vrij, eerlijk en onafhankelijk. Geen miljardair bezit ons, geen adverteerders controleren ons. Wij zijn een door lezers ondersteunde non-profitorganisatie. In tegenstelling tot veel andere publicaties, houden we onze inhoud gratis voor lezers, ongeacht waar ze wonen of het zich kunnen veroorloven om te betalen.

We hebben geen paywalls en alles blijft gratis zonder censuur. In het post-truth-tijdperk van nepnieuws, echokamers en filterbubbels publiceren we meerdere perspectieven van over de hele wereld.

Iedereen kan bij ons publiceren, maar iedereen doorloopt een rigoureus redactioneel proces. U krijgt dus op feiten gecontroleerde, goed gemotiveerde inhoud in plaats van ruis.

Dit is niet goedkoop. Servers, redacteuren fees en web ontwikkelaars kosten geld. Overweeg alstublieft om ons te steunen als donateur of ondersteunend lid, ook wij hebben onze inkomsten zien dalen in deze heftige tijden daarom, KLIK HIER voor IBAN of via PayPal hieronder!, hartelijke dank en veel leesplezier.

Steun SDB via PayPal veilig en simpel.